Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τα συμπτώματα. Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου εκτός από το κάπνισμα. Ποιος είναι ο ρόλος του τσιγαρόβηχα.
Ο καρκίνος του πνεύμονα κοστίζει τόσο πολλές ζωές κάθε χρόνο, ώστε έχει ζωτική σημασία να κατανοήσουμε κάποια πράγματα γι’ αυτόν.
Παρότι οι ιατρικοί όροι δεν είναι πάντοτε εύκολα κατανοητοί, υπάρχουν μερικές απλές πληροφορίες για τη νόσο οι οποίες μπορεί να κάνουν τη διαφορά. Να ποιες είναι σύμφωνα με το αμερικανικό Εθνικό Ίδρυμα Έρευνας του Καρκίνου (NFCR) και τα ομοσπονδιακά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (CDC).
Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μία «σιωπηλή» ασθένεια
Ο καρκίνος του πνεύμονα κατά κανόνα είναι ασυμπτωματικός για πολύ καιρό μετά την ανάπτυξή του. Οι περισσότεροι ασθενείς δεν εκδηλώνουν κανένα σύμπτωμα στα αρχικά στάδιά του, γι’ αυτό και συνήθως διαγιγνώσκεται όταν πια είναι προχωρημένος.
Ακόμα και ο επίμονος, συνεχής βήχας ή η ανεξήγητη, επίμονη βραχνάδα της φωνής που εκδηλώνουν πολλοί πάσχοντες από τη νόσο, κατά κανόνα παρουσιάζονται όταν ο καρκίνος του πνεύμονα έχει εξελιχθεί σημαντικά.
Μία αξονική τον χρόνο μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια
Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι μία χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία (low dose CT) τον χρόνο είναι ο μοναδικός τρόπος για την έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του πνεύμονα.
Μάλιστα, στο πρόσφατο συνέδριο της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ) ανακοινώθηκε πως το 2021 θα αρχίσει ενημερωτική εκστρατεία για την αξία της εξέτασης. Επιπλέον, η ΕΠΕ θα εισηγηθεί στο υπουργείο Υγείας να εισαχθεί η χαμηλής δόσης αξονική θώρακος στις προληπτικές εξετάσεις που θα καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Στόχος της ΕΠΕ είναι να έχουν πρόσβαση οι ασφαλισμένοι σε αυτήν μέσω της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, με συγκεκριμένο πρωτόκολλο και ενδείξεις.
Το κάπνισμα είναι ο κύριος παράγοντας κινδύνου
Όσο κι αν έχετε βαρεθεί να το ακούτε, ο καρκίνος του πνεύμονα προκαλείται κυρίως από το κάπνισμα. Και αυτό δεν αφορά μόνο τα τσιγάρα, αλλά και τα πούρα, τις πίπες κ.λπ.
Στην πραγματικότητα, οι νυν καπνιστές διατρέχουν έως και 35πλάσιο κίνδυνο να τον εκδηλώσουν σε σύγκριση με τους μη καπνιστές. Ωστόσο οι πιθανότητες να νοσήσουν εξαρτώνται από το πόσο πολύ καπνίζουν και επί πόσα χρόνια. Εξαρτώνται επίσης από την ηλικία κατά την οποία άρχισαν να καπνίζουν (όσο νωρίτερα, τόσο το χειρότερο).
Και σαν να μην έφταναν όλ’ αυτά, έχει βρεθεί ότι ο καρκίνος του πνεύμονα κοστίζει τη ζωή σε:
- 1 στους 10 «λάιτ» καπνιστές (κάτω από 15 τσιγάρα την ημέρα)
- 1 στους 5 μανιώδεις καπνιστές (πάνω από 15 τσιγάρα την ημέρα)
Ωστόσο και οι μη καπνιστές μπορεί να τον παρουσιάσουν
Στο περίπου 10-15% των περιπτώσεων ο καρκίνος του πνεύμονα αναπτύσσεται σε μη καπνιστές. Στους ανθρώπους αυτούς παράγοντες κινδύνου είναι η έκθεση στον καπνό των άλλων (παθητικό κάπνισμα) ή σε χημικά στο σπίτι ή στον χώρο εργασίας. Τέτοια χημικά είναι π.χ. ο αμίαντος, το ραδόνιο, το χρώμιο, η ατμοσφαιρική ρύπανση κ.λπ.
Δεν υπάρχει «τσιγαρόβηχας»
Ο «τσιγαρόβηχας» είναι ένας πεπαλαιωμένος μύθος που πρέπει πια να σταματήσετε να πιστεύετε. Όποιος καπνιστής βήχει βαθιά, ιδίως το πρωί που ξυπνά, δεν έχει «τσιγαρόβηχα», αλλά βρογχίτιδα του καπνιστή. Η βρογχίτιδα αυτή αργά ή γρήγορα γίνεται χρόνια και μη αναστρέψιμη.
Όταν ο βήχας είναι επίμονος, εκδηλώνεται μέρα-νύχτα και διαρκεί αρκετές εβδομάδες, ενδέχεται να υποκρύπτει κάτι πολύ σοβαρότερο. Επομένως, μην τον αμελείτε, προσπαθώντας να πείσετε τον εαυτό σας ότι είναι «τσιγαρόβηχας» που έχει επιδεινωθεί.
Η καλύτερη ώρα για να διακόψετε το κάπνισμα είναι τώρα
Ποτέ δεν είναι αργά για να κόψετε το κάπνισμα. Η καλύτερη στιγμή, όμως, είναι τώρα, διότι χρειάζονται αρκετά χρόνια έως ότου περιορίσετε σημαντικά τον κίνδυνο που διατρέχετε να εκδηλώσετε τη νόσο. Έχει υπολογισθεί ότι απαιτούνται:
- 10 χρόνια μετά τη διακοπή του καπνίσματος για να μειωθεί κατά το ήμισυ ο κίνδυνος που διατρέχει ένας καπνιστής
- 15 χρόνια μετά τη διακοπή για να φθάσει ο κίνδυνος αναπτύξεως καρκίνου του πνεύμονα που διατρέχει, εκείνον ενός ανθρώπου που δεν κάπνισε ποτέ
