Οι σκακιστές πάντα σκέφτονται δυο τρεις κινήσεις μπροστά, αλλά αν θέλουν να κερδίσουν το παιχνίδι, τότε θα πρέπει να νικήσουν και έναν αναπάντεχο αντίπαλο – την ποιότητα του αέρα. Αυτό τουλάχιστον ισχύει για όσους επιλέγουν να συναντηθούν σε ανοιχτούς χώρους στην πόλη για να παίξουν σκάκι.
Σύμφωνα με τους ερευνητές του ΜΙΤ οι σκακιστές κάνουν περισσότερα και μεγαλύτερα λάθη όταν εκτίθενται σε ατμοσφαιρικούς ρύπους. Για τους επιστήμονες ο καθαρός αέρας οδηγεί και σε πιο καθαρή σκέψη και πιο αιχμηρό παιχνίδι. Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο Management Science.
«Βρίσκουμε ότι όταν τα άτομα εκτίθενται σε υψηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, κάνουν περισσότερα και μεγαλύτερα λάθη», είπε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Juan Palacios, οικονομολόγος στο Εργαστήριο Βιώσιμης Αστικοποίησης του MIT σε μια πανεπιστημιακή ανακοίνωση.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι οι ατμοσφαιρικοί ρύποι ευθύνονται για πάνω από τέσσερα εκατομμύρια θανάτους ετησίως. Ιδιαίτερα επιβλαβείς είναι οι συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων εξαιρετικά μικρής διαμέτρου κάτω από 2,5 μm (για να φανταστούμε πόσο μικρό είναι σωματίδιο κάτω από 2,5 μm αρκεί να αναλογιστούμε ότι η ανθρώπινη τρίχα έχει διάμετρο 50-70 mμ). Yπάρχουν διάφορες πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης όπως η καύση ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, οι μεταφορές, η βιομηχανία και τα νοικοκυριά, η διαχείριση αποβλήτων και οι εκπομπές πτητικών οργανικών ενώσεων από εργοστάσια.
Περίπου 90% του ευρωπαϊκού αστικού πληθυσμού εκτίθεται σε συγκεντρώσεις ρύπων που υπερβαίνουν τα όρια ποιότητας του αέρα τα οποία κρίνονται επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία. Παραδείγματος χάριν, τα λεπτόκοκκα αιωρούμενα σωματίδια (PM2.5) στον αέρα έχει υπολογισθεί ότι μειώνουν το προσδόκιμο ζωής στην ΕΕ κατά περισσότερο από οχτώ μήνες σύμφωνα με τον Ευρωπαικό Οργανισμό Περιβάλλοντος.
Στις επιπτώσεις της έκθεσης στα αιωρούμενα σωματίδια μπορούμε να προσθέσουμε τώρα και τις κακές επιδόσεις στο σκάκι σύμφωνα με τους ερευνητές του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης.
Photo: Shutterstock
Η ερευνητική ομάδα κατέληξε στα συμπεράσματά της αφού μελέτησε προσεκτικά τους αγώνες 121 σκακιστών σε τρία τουρνουά επτά γύρων που διεξήχθησαν στη Γερμανία μεταξύ 2017 και 2019. Συνολικά, οι διαγωνιζόμενοι έκαναν πάνω από 30.000 σκακιστικές κινήσεις. Εκτός από τη στρατηγική του κάθε παίκτη στο σκάκι, οι συγγραφείς μέτρησαν μέσω αισθητήρων τις αλλαγές στην ποιότητα του αέρα κατά τη διάρκεια κάθε τουρνουά οκτώ εβδομάδων, συμπεριλαμβανομένων των επιπέδων διοξειδίου του άνθρακα, των συγκεντρώσεων PM2,5 και της θερμοκρασίας.
Από τους παράγοντες που μετρήθηκαν το διοξείδιο του άνθρακα και οι αλλαγές στη θερμοκρασία δεν επηρέασαν τις επιδόσεις των διαγωνιζόμενων, εν αντιθέσει με τους ατμοσφαιρικούς ρύπους που επηρέαζαν τις σκακιστικές κινήσεις. Οι σκακιστές είχαν 2,1% περισσότερες πιθανότητες να κάνουν λάθος με τις πιθανότητες αυτό να είναι ένα σοβαρό λάθος να αυξάνονται κατά 10,8%. Οι συγγραφείς της μελέτης προτείνουν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει τη γνωστική λειτουργία, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας να κρίνουμε με ακρίβεια και να σχεδιάζουμε τις κινήσεις μας.
Οταν οι ατμοσφαιρικοί ρύποι ήταν υψηλοί, οι σκακιστές είχαν ακόμη χειρότερες επιδόσεις όταν είχαν περιορισμένο χρόνο για τις κινήσεις τους. Οι σκακιστικοί αγώνες του τουρνουά απαιτούσαν από τους παίκτες να κάνουν 40 κινήσεις σε 110 λεπτά. Στο φάσμα ανάμεσα στην τριακοστή και τεσσαρακοστή κίνηση (δηλαδή προς το τέλος του αγώνα όπου η πίεση μεγαλώνει) η αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης κατά 10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αύξησε τις πιθανότητες σφάλματος κατά 3,2%.
Photo: Shutterstock
Τα ευρήματα της μελέτης υποδεικνύουν ότι δεν χρειάζεται να ζούμε δίπλα σε εργοστάσια βαριάς βιομηχανίας για να υποστούμε τις συνέπειες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι μπορεί να εστίασαν σε σκακιστές αλλά τα συμπεράσματά τους αφορούν και εργαζόμενους σε κλειστούς χώρους που μπορεί να δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν εξαιτίας της κακής ποιότητας του αέρα στους εσωτερικούς χώρους.
Διαβάστε επίσης
Ατμοσφαιρική ρύπανση: Ποιοι είναι πιο ευάλωτοι – Έρευνα απαντά