Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης – γνωστό και ως σύνδρομο burnout, είναι ένα «φαινόμενο που συνδέεται με την εργασία», αλλά που δεν είναι ασθένεια, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Κάθε μέρα σας φαίνεται «βουνό». Σηκώνεστε με τα χίλια ζόρια από το κρεβάτι, πάτε στη δουλειά χωρίς καμία όρεξη και η παραγωγικότητά σας έχει πάρει την κατιούσα, όπως και τα κέφια σας. Όσο για τα εγκεφαλικά σας κύτταρα, αυτά νιώθετε και ότι έχουν λιγοστέψει και ότι έχουν εξασθενήσει. Τι σας συμβαίνει;
Το burn out περιγράφεται ως ένα σύνδρομο, που προκύπτει από το χρόνιο εργασιακό στρες, του οποίου η διαχείριση δεν έγινε με επιτυχία και χαρακτηρίζεται από αίσθημα κόπωσης και εξάντλησης – που δεν διορθώνεται ούτε μετά από πολύ ύπνο και ξεκούραση – αρνητικά συναισθήματα σε σχέση με τη δουλειά και με «μειωμένη επαγγελματική αποτελεσματικότητα».
«Μπορεί το άτομο, που έχει το σύνδρομο, να νομίζει ότι ζει φυσιολογικά, αλλά τα επινεφρίδιά του να βιώνουν κόπωση», επισημαίνει η Ιατρός Λειτουργικής, Προληπτικής, Αντιγηραντικής και Αναγεννητικής Ιατρικής Δρ. Νικολέτα Κοΐνη, επιστημονική υπεύθυνη για το σύστημα Λειτουργικής Ιατρικής στην Ιατρική μονάδα ΙΑΤΩΡ.
«Τα αίτια είναι πολλαπλά, σύνθετα, αλληλένδετα και πολύπλοκα. Το συγκεκριμένο σύνδρομο εκδηλώνεται μετά από έντονο ή παρατεταμένο στρες. Τα επινεφρίδια, προκειμένου να αντιρροπήσουν αυτή τη στρεσογόνο κατάσταση, αρχικά υπερλειτουργούν. Αυτό μας κρατά ακμαίους και αδρεναλίνη, κορτιζόλη, κατεχολαμίνες εκλύονται σαν χείμαρρος στο αίμα μας, για να υποστηρίξουν τις λειτουργίες όλων των οργάνων και όλων των συστημάτων μας. Σύντομα, όμως, επέρχεται η κόπωση των επινεφριδίων, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης ή burnout».
Αυτή η κόπωση των επινεφριδίων αλλοιώνει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα της καθημερινής ζωής των πασχόντων. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, μάλιστα, όπως εξηγούν οι ειδικοί, η δραστηριότητα των επινεφριδίων είναι τόσο μειωμένη, που μπορεί οι άνθρωποι να έχουν δυσκολία να σηκωθούν από το κρεβάτι, για πάνω από μερικές ώρες την ημέρα. Με κάθε «αύξηση» της μείωσης της λειτουργίας των επινεφριδίων, κάθε όργανο και σύστημα στο σώμα μπορεί να επηρεαστεί πιο βαθιά.
Burnout: Αντιμετωπίστε τώρα την κούραση που επιμένει
Το ερώτημα, λοιπόν, που τίθεται, είναι πώς γίνεται η διάγνωση, αλλά και, κυρίως, πώς μπορεί να ανακτηθεί η χαμένη ενέργεια και η κατάσταση να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.
Η Δρ. Κοΐνη είναι σαφής: «Η ενδελεχής αναζήτηση και η ανεύρεση όλων των διαταραχών, που έχουν προκύψει, σε όλα τα συστήματα του οργανισμού, είναι απαραίτητη. Οι πάσχοντες πρέπει να ελέγχονται με εξετάσεις κυτταρικού επιπέδου, που γίνονται με απλή λήψη αίματος. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων είναι αυτά που καθορίζουν την εκάστοτε θεραπευτική αγωγή, με μέση διάρκεια τους έξι μήνες».
Στις περιπτώσεις, που δεν υπάρχουν άλλες παθολογικές καταστάσεις, ο πάσχων, που νόμιζε ότι είναι υγιής, επανέρχεται σε φυσιολογικά βιοχημικά επίπεδα. Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης και η εξάντληση εξαφανίζονται, έχει υψηλά επίπεδα ενέργειας και, κατ’ επέκταση, μπορεί να αντιμετωπίζει τις καθημερινές του υποχρεώσεις και το πρόγραμμά του επαρκώς, πιθανόν και παραπάνω από επαρκώς.
«Τα θεραπευτικά πρωτόκολλα για το burnout αφορούν σε μοριακή διατροφή, σε λήψη φυσικών (βιομιμητικών) ορμονών και σε αποκατάσταση οποιασδήποτε ανεπάρκειας κυτταρικού επιπέδου, βοηθώντας τα επινεφρίδια να επανέλθουν σε φυσιολογική λειτουργία. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι οι πάσχοντες ανακάμπτουν θεαματικά από τις πρώτες, κιόλας, εβδομάδες θεραπείας», συμπληρώνει η επιστημονική υπεύθυνη για το σύστημα Λειτουργικής Ιατρικής στην Ιατρική μονάδα ΙΑΤΩΡ.
Αξίζει να αναφερθεί ότι το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης χαρακτηρίζεται και «αόρατη νόσος» και όσο είναι αδιάγνωστο, λειτουργεί ως προθάλαμος για χρόνια νοσήματα, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, η αρτηριακή υπέρταση, οι καρδιοπάθειες, η κατάθλιψη.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι μια εξατομικευμένη αγωγή, χωρίς τη λήψη χημικών και φαρμακευτικών ουσιών, με θεραπείες που δρουν μεμονωμένα ή σε συνδυασμό και δεν έχουν παρενέργειες και, βέβαια, η αποκατάσταση της κυτταρικής λειτουργίας, άρουν τα υποκείμενα νοσήματα και συμβάλλουν στην ταχεία βελτίωση των εξουθενωτικών συμπτωμάτων, που διαταράσσουν ριζικά και ενίοτε καταστρέφουν τη ζωή των πασχόντων.
