Μια «παγκόσμια κρίση για την ψυχική υγεία» δημιούργησαν τα lockdowns που επιβλήθηκαν τα πρώτα χρόνια του κορωνοϊού, παραδέχεται ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) στην Παγκόσμια Έκθεση Ψυχικής Υγείας που δημοσίευσε το Τμήμα Ψυχικής Υγείας και Ουσιών στις 16 Ιουνίου.
Η έκθεση του ΠΟΥ βασίστηκε στα επιστημονικά συμπεράσματα διεθνούς έκθεσης του ΟΗΕ, σύμφωνα με την οποία τα δύο χρόνια περιοριστικών μέτρων οδήγησαν σε «σημαντικές συνέπειες για την ψυχική υγεία», ειδικά σε ό,τι αφορά στους νεότερους ανθρώπους.
Στο συμπέρασμα αυτό, ο ΠΟΥ έρχεται τώρα να προσθέσει την εκτίμηση ότι περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν πλέον με κάποια διαταραχή ψυχικής υγείας, ως αποτέλεσμα της πανδημίας, αριθμός ενισχυμένος κατά 25% συγκριτικά με τα προ πανδημίας δεδομένα.
Η έκθεση αναφέρει χαρακτηριστικά: «Οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 είχαν σημαντικές συνέπειες στην ψυχική υγεία των ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένου του στρες, του άγχους ή της κατάθλιψης, που προέρχονται από την κοινωνική απομόνωση, την αποσύνδεση και την αβεβαιότητα για το μέλλον».
Οι συνέπειες της πανδημίας στην ψυχική υγεία φαίνεται να επηρέασαν κυρίως τα παιδιά. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, «σημειώθηκε παγκοσμίως μεγαλύτερη αλλαγή στις νεότερες ηλικιακές ομάδες, δυνητικά αντανακλώντας τον βαθύ αντίκτυπο του κλεισίματος των σχολείων και των κοινωνικών περιορισμών στην ψυχική υγεία των νέων».
Υπενθυμίζεται ότι περισσότερες από 100 χώρες έκλεισαν τα σχολεία τους κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας, περιορίζοντας τα παιδιά στην κατ΄οίκον, εξ αποστάσεως εκπαίδευση.
«Το εκτεταμένο κλείσιμο σχολείων και πανεπιστημίων διέκοψε τη ρουτίνα και τις κοινωνικές συνδέσεις, με αποτέλεσμα οι νέοι να χάσουν εμπειρίες απαραίτητες για υγιή ανάπτυξη», εξηγεί ο ΠΟΥ και συνεχίζει: «Η απομόνωση μπορεί να τροφοδοτήσει συναισθήματα άγχους, αβεβαιότητας και μοναξιάς και να οδηγήσει σε συναισθηματικά προβλήματα, αλλά και προβλήματα συμπεριφοράς».
Στο βιβλίο των ιδρυτών της βρετανικής εκστρατείας UsForThem, με επικεφαλής την τότε Επίτροπο για τα Παιδιά της Βρετανίας, Anne Longfield, αναφέρεται πως οι υπουργοί αγνόησαν τις προειδοποιήσεις ότι το συνεχές κλείσιμο των σχολείων θα προκαλούσε ανάκαμψη στα προβλήματα ψυχικής υγείας των παιδιών. «[Το κλείσιμο των σχολείων] πρόσθεσε ένα τεράστιο μειονέκτημα σε αυτά τα παιδιά και ήταν εντελώς ανεύθυνο και ουσιαστικά εγκληματικό», αναφέρει χαρακτηριστικά η Longfield, η οποία ζητούσε επίμονα την επιστροφή των παιδιών στο σχολείο.
Η έκθεση του ΠΟΥ διαπίστωσε, επιπλέον, ότι ο ενδοοικογενειακός εκφοβισμός και η σεξουαλική κακοποίηση ήταν οι κύριοι παράγοντες αύξησης της κατάθλιψης στα παιδιά σε όλο τον κόσμο. «Για ορισμένα παιδιά και εφήβους, το να αναγκάζονται να μείνουν στο σπίτι είναι πιθανό να ενίσχυσε τον κίνδυνο ενδοοικογενειακού στρες ή κακοποίησης, γνωστοί παράγοντες κινδύνου για προβλήματα ψυχικής υγείας», αναφέρεται.
Ενδεικτικά σημειώνεται ότι, πριν την πανδημία, περίπου 1 στα 7 (14%) παιδιά αντιμετώπιζε κάποια διαταραχή ψυχικής υγείας. Μια μελέτη, με επικεφαλής τους ερευνητές του University College του Λονδίνου, έδειξε ότι στην Βρετανία τα ποσοστά αυτοκτονίας των παιδιών αυξήθηκαν κατά 5 φορές μετά την έλευση του COVID-19, συγκριτικά με τα προ πανδημίας δεδομένα. Παράλληλα, πέρυσι σημειώθηκαν περισσότερες από 1 εκατομμύριο παραπομπές παιδιών σε εξειδικευμένες υπηρεσίες παιδικής ψυχικής υγείας, αριθμός που ισοδυναμεί με αύξηση 15%.
Την ίδια ώρα, διαπιστώθηκε ότι σχεδόν τα μισά παιδιά (46%) που ξεκίνησαν το σχολείο το 2020 δεν ήταν «έτοιμα για το σχολείο». Το ίδιο ποσοστό ανερχόταν στο 35% το 2019.
Τα βρετανικά ευρήματα έρχεται να συμπληρώσει ιαπωνική έρευνα του Νοεμβρίου 2021, σύμφωνα με την οποία το κλείσιμο των σχολείων το 2020 δεν απέτρεψε την εξάπλωση του ιού. Στον αντίποδα, κορυφαίοι ειδικοί επιμένουν ότι τα lockdown – ειδικά κατά το πρώτο κύμα, πριν τα εμβόλια – ήταν κρίσιμα και έσωσαν χιλιάδες ζωές.
Ο ΠΟΥ παραδέχεται τώρα τις συνέπειες των περιοριστικών μέτρων, παρά το γεγονός ότι στήριξε το lockdown της Κίνας στην αρχή της πανδημίας, προειδοποιώντας παράλληλα ότι μια πρόωρη άρση μέτρων θα μπορούσε να προκαλέσει «θανατηφόρα αναζωπύρωση».
Η Παγκόσμια Έκθεση Ψυχικής Υγείας σχεδιάστηκε για να βελτιώσει την ψυχική υγεία σε όλο τον κόσμο και υπεγράφη από τον δρ. Tedros Adhanom Ghebreyesus, γενικό διευθυντή του ΠΟΥ, ο οποίος αντιμετώπισε δριμεία κριτική για τον χειρισμό της πανδημίας.
Διαβάστε ακόμη:
Παιδί – Κατάθλιψη: Ο ευχάριστος και διασκεδαστικός τρόπος να προφυλαχθεί
Ανεπαρκής η κατάρτιση των εκπαιδευτικών στην υποστήριξη της ψυχικής υγείας των παιδιών
ΟΗΕ: Προβλήματα στην εκπαίδευση αντιμετωπίζουν 222 εκατ. μαθητές
