Πόσο σημαντική είναι για την έκβαση της νόσου η επικοινωνία με τους γιατρούς και ο τρόπος ζωής.
Η χειρουργική θεραπεία για τη χρόνια παγκρεατίτιδα παρέχει βραχυπρόθεσμα σημαντικά οφέλη στους ασθενείς, αλλά είναι σημαντικό οι ασθενείς να παρακολουθούνται στενά από τους γιατρούς δια βίου. Και αυτό, διότι μακροπρόθεσμα πολλοί αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας που μπορεί να κοστίσουν τη ζωή τους.
Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας μελέτης – της μεγαλύτερης που έχει διεξαχθεί έως σήμερα για την επιβίωση μετά από εγχείρηση για χρόνια παγκρεατίτιδα. Όπως έδειξε η μελέτη, η βραχυπρόθεσμη επιβίωση μετά την επέμβαση είναι υψηλή. Ωστόσο μέσα σε μια δεκαετία καταλήγουν περισσότεροι από ένας στους τρεις ασθενείς – συχνά σε νεαρή ηλικία.
Στην πραγματικότητα, η διάμεση ηλικία των θανόντων ήταν τα 50 έτη, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι μισοί ήταν νεότεροι.
Τα ευρήματα αυτά δείχνουν πόσο σοβαρή είναι η χρόνια παγκρεατίτιδα, λένε οι ερευνητές. Δείχνουν επίσης πόσο σημαντική είναι η μακροχρόνια ιατρική παρακολούθηση μετά την εγχείρηση.
«Δεν αρκεί να πηγαίνει ο ασθενής στον γιατρό του μία φορά τον χρόνο», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Gregory Wilson, επίκουρος καθηγητής Κλινικής Χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι. «Οι ασθενείς χρειάζονται συνεχή φροντίδα για παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης. Σε πολλές περιπτώσεις χρειάζονται και ψυχολογική στήριξη και φροντίδα για εθισμούς, όπως το κάπνισμα».
Οι κίνδυνοι
Το πάγκρεας είναι ένα ζωτικής σημασίας όργανο. Παράγει ένζυμα απαραίτητα για την πέψη και ορμόνες απαραίτητες για τη ρύθμιση του σακχάρου (γλυκόζης). Η χρόνια παγκρεατίτιδα σημαίνει ότι το όργανο έχει συνεχή φλεγμονή, η οποία διαταράσσει τη λειτουργία του.
Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο την εκδηλώνουν έως και 14 άτομα ανά 100.000 πληθυσμού. Πολλοί από τους ασθενείς αυτούς είναι νεαροί ενήλικες, καθώς συχνά εμφανίζεται στην τρίτη δεκαετία της ζωής, δηλαδή σε 20άρηδες.
Οι πιθανές αιτίες της είναι ποικίλες και σε μερικές περιπτώσεις άγνωστες. Ωστόσο η μακροχρόνια υπερκατανάλωση αλκοόλ είναι ένας πιθανός συμβάλλων παράγοντας. Το κάπνισμα επίσης είναι παράγοντας κινδύνου. Μερικά περιστατικά οφείλονται σε κληρονομούμενες γονιδιακές μεταλλάξεις.
Η χρόνια παγκρεατίτιδα δημιουργεί πολλά προβλήματα στους ασθενείς. Μπορεί να εκδηλώσουν σακχαρώδη διαβήτη, ακούσια απώλεια βάρους, διάρροια. Το πιο αφόρητο σύμπτωμα, όμως, πιθανώς είναι ο χρόνιος πόνος στην κοιλιά, που τους αναγκάζει να παίρνουν επί σειρά ετών παυσίπονα φάρμακα. Μερικοί, δε, χρειάζονται ακόμα και οπιοειδή.
Εάν η φαρμακευτική αγωγή για τα προαναφερθέντα προβλήματα δεν αποδώσει, οι ασθενείς μπορεί να χρειασθούν χειρουργική αφαίρεση τμήματος ή ολόκληρου του παγκρέατος. Η επέμβαση συχνά καταπραΰνει τον πόνο και βελτιώνει την ποιότητα της ζωής τους. Όπως όμως δείχνει η νέα μελέτη, το χειρουργείο δεν σημαίνει πως απαλλάσσονται από την πάθησή τους, λένε οι ερευνητές.
Η νέα μελέτη
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση Journal of the American College of Surgeons. Οι ερευνητές εξέτασαν την πορεία της υγείας 493 ασθενών, οι οποίοι χειρουργήθηκαν για χρόνια παγκρεατίτιδα από το 2000 έως το 2020.
Συνολικώς, περισσότερο από το 95% των ασθενών βρίσκονταν εν ζωή έναν χρόνο μετά την εγχείρηση. Στα 10 χρόνια, όμως, το ποσοστό επιβιώσεως είχε μειωθεί στο 63%. Και αυτό παρότι η πλειονότητα των ασθενών ήταν μεσήλικες όταν χειρουργήθηκαν.
Η μελέτη έδειξε ακόμα πως, παρά τη σοβαρότητα της νόσου, πολλοί ασθενείς εξακολουθούσαν τα χρόνια μετά την εγχείρηση:
- Να καπνίζουν (το 38%)
- Να κάνουν υπερκατανάλωση αλκοόλ (το 16%)
Επιπλέον, ο ένας στους τέσσερις εξακολουθούσε να παίρνει καθημερινά οπιοειδή φάρμακα.
Οι ερευνητές εξέτασαν και τις αιτίες θανάτου. Όπως διαπίστωσαν, η συχνότερη ήταν λοιμώξεις. Ακολουθούσαν η καρδιοπάθεια, το εγκεφαλικό και οι επιπλοκές του διαβήτη. Ο Dr. Wilson εκτιμά ότι οι λοιμώξεις ήταν η κύρια αιτία θανάτου, επειδή ο σακχαρώδης διαβήτης καθιστά τους πάσχοντες ευάλωτους σε αυτές.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι οι ασθενείς χρειάζονται μακροχρόνια φροντίδα για να διαχειριστούν όλες τις πλευρές της νόσου, συμπεριλαμβανομένου του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ, σχολίασε η Dr. Emily Winslow, διευθύντρια Χειρουργικής Ηπατοπαγκρεατοχοληφόρων στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο MedStar της Τζώρτζταουν.
«Η χρόνια παγκρεατίτιδα είναι μία νόσος που συχνά απειλεί τη ζωή», είπε. «Οι ασθενείς χρειάζονται φροντίδα και ψυχολογική υποστήριξη μετά το χειρουργείο. Είναι πιθανό αυτό το κομμάτι να μπορεί να κάνει τη διαφορά στην έκβασή τους».
Φωτογραφία: iStock