Τι ανακάλυψαν διερευνώντας επιδημία σε πτηνοτροφική μονάδα που τηρούσε όλους τους κανόνες βιοασφαλείας.
Ο ιός Η5Ν1 που προκαλεί τη γρίπη των πτηνών δεν χρειάζεται απαραιτήτως στενή επαφή με άρρωστο πτηνό ή πουλερικό για να μεταδοθεί. Μπορεί να διασπείρεται και με τον άνεμο, όταν επικρατούν οι κατάλληλες καιρικές συνθήκες, σύμφωνα με νέα έρευνα στην Τσεχία.
Την ανακάλυψη έκαναν κρατικοί κτηνίατροι, οι οποίοι κλήθηκαν πριν από έναν χρόνο να ερευνήσουν μια μυστηριώδη επιδημία σε μία υψηλής ασφαλείας πτηνοτροφική μονάδα.
Η μονάδα εφήρμοζε τα πιο αυστηρά μέτρα βιοασφάλειας. Τα πουλερικά βρίσκονταν σε περίκλειστο χώρο. Έπιναν μόνο φιλτραρισμένο νερό και ο αέρας ανανεωνόταν με ανεμιστήρες μονής ροής αέρα. Παρ’ όλα αυτά, μολύνθηκαν από γρίπη των πτηνών και χιλιάδες πέθαναν.
Το περιστατικό διερεύνησε ομάδα κτηνιάτρων υπό τον ιολόγο Dr. Kamil Sedlak, διευθυντή του Κρατικού Κτηνιατρικού Ινστιτούτου στην Πράγα. Αφού αποκλείστηκαν όλοι οι άλλοι πιθανοί τρόποι μετάδοσης, το μόνο ενδεχόμενο που απέμεινε είναι να μολύνθηκαν τα πουλερικά λόγω του ανέμου.
Τα ευρήματά τους δεν έχουν ακόμα δημοσιευθεί σε κάποια ιατρική/επιστημονική επιθεώρηση. Έχουν όμως αναρτηθεί στον διακομιστή προδημοσίευσης επιστημονικών μελετών bioRxiv.
8 χιλιόμετρα μακριά από την πηγή
Όπως γράφουν οι επιστήμονες, εντόπισαν τον ιό που προκαλεί τη γρίπη των πτηνών σε μία φάρμα με πάπιες που βρίσκεται δυτικά από την πτηνοτροφική μονάδα, σε απόσταση σχεδόν 8 χιλιομέτρων.
Η φάρμα βρίσκεται κοντά σε λίμνη όπου βρίσκουν καταφύγιο άγρια πτηνά. Τα μέτρα βιοασφάλειας που εφήρμοζε ήταν ελλιπή και είχε ξεσπάσει μαζική επιδημία της γρίπης λίγες μέρες πριν από τα κρούσματα στην πτηνοτροφική μονάδα.
Η γρίπη των πτηνών εξαπλώθηκε γρήγορα στις πάπιες. Σχεδόν 800 πέθαναν την πρώτη ημέρα, ενώ την δεύτερη είχαν πεθάνει 5.000. Λίγες μέρες αργότερα οι Αρχές θανάτωσαν όλο το κοπάδι των 50.000 πτηνών για να περιορίσουν την επιδημία.
Στην πτηνοτροφική μονάδα, τα πουλερικά άρχισαν να αρρωσταίνουν με πολύ βραδύτερο ρυθμό. Όσα βρίσκονταν κοντά στους αεραγωγούς εισροής αέρα ήταν τα πρώτα που πέθαναν. Το γεγονός αυτό υποδήλωσε ότι είχαν εκτεθεί σε μόρια του ιού Η5Ν1 που μετέφερε ο άνεμος.
Οι καιρικές συνθήκες
Για να εξακριβώσουν οι επιστήμονες πόσο πιθανό ήταν αυτό, ήλεγξαν τα στοιχεία για τις καιρικές συνθήκες εκείνης της εβδομάδας. Όπως διαπίστωσαν, ήταν ιδανικές για την αερομεταφορά μολυσμένων σταγονιδίων.
Έπνεε ένα σταθερό αεράκι από τα δυτικά προς τα ανατολικά (από τη φάρμα με τις πάπιες έως το ορνιθοτροφείο). Υπήρχε επίσης μεγάλη νεφοκάλυψη, η οποία μείωνε την υπεριώδη ακτινοβολία (UV) του ηλίου που έφτανε έως την επιφάνεια της γης. Η UV συνήθως σκοτώνει τους ιούς.
Επιπλέον, επικρατούσαν οι κατάλληλες θερμοκρασίες για επιβίωση του ιού Η5Ν1. Η θερμοκρασία κυμαινόταν μεταξύ 4 και 10 βαθμών Κελσίου.
«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι υπό ορισμένες συνθήκες, είναι πιθανό να συμβεί μετάδοση με τον άνεμο του ιού που προκαλεί γρίπη των πτηνών», δήλωσε ο Dr. Sedlak.
«Η ιδέα της αιολικής μετάδοσης της γρίπης των πτηνών είναι κάτι που όλοι υποψιαζόμαστε, αλλά είναι δύσκολο να αποδειχθεί», σχολίασε ο Dr. Richard Webby, καθηγητής Λοιμωδών Νόσων στο Πανεπιστημιακό Ερευνητικό Νοσοκομείο Παίδων St. Jude, στο Τενεσί, και διευθυντής του Συνεργαζόμενου Κέντρου Οικολογίας της Γρίπης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Το ενδεχόμενο να μεταδίδεται η γρίπη των πτηνών μέσω των ανέμων μπορεί να εξηγεί αρκετά περίεργα περιστατικά που έχουν παρατηρηθεί, λένε οι ειδικοί. Μεταξύ αυτών και πως μολύνθηκαν μερικοί κτηνίατροι στις ΗΠΑ χωρίς ποτέ να έρθουν σε άμεση επαφή με άρρωστα πτηνά, πουλερικά ή θηλαστικά.
Φωτογραφία: iStock