Τι είναι οι ενδοκρινικοί διαταράκτες και τι επιπτώσεις έχουν στην υγεία, σύμφωνα με ειδικούς από το ΕΚΠΑ.
Την αναθεώρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας ούτως ώστε να μειωθούν ακόμα περισσότερο τα επιβλαβή χημικά που υπάρχουν στα παιδικά παιχνίδια, εισηγήθηκε πριν από λίγες ημέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Τα παιχνίδια που διατίθενται στην ευρωπαϊκή αγορά θεωρούνται ήδη από τα πιο ασφαλή στον κόσμο. Ωστόσο η νέα πρόταση στοχεύει να βελτιωθούν ακόμα περισσότερο.
Η πρόταση αναθεωρεί τις προδιαγραφές ασφαλείας που πρέπει να πληρούν τα παιχνίδια, για να μπορούν να διατίθενται στην ευρωπαϊκή αγορά. Οι προδιαγραφές αυτές αφορούν τα παιχνίδια που κατασκευάζονται εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι υπάρχουσες προδιαγραφές ισχύουν από το 2009. Στο μεσοδιάστημα έχουν προκύψει πολλά νέα επιστημονικά δεδομένα, τα οποία γίνεται προσπάθεια να ενταχθούν στη νομοθεσία.
Με βάση την πρόταση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατηρεί την ισχύουσα απαγόρευση για ουσίες που είναι καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες ή τοξικές. Προτείνει, όμως, να απαγορευθούν και όσες επηρεάζουν το ενδοκρινικό σύστημα (ενδοκρινικοί διαταράκτες), το αναπνευστικό ή είναι τοξικές για συγκεκριμένα όργανα.
Οι ενδοκρινικοί διαταράκτες
Όπως εξηγούν οι ιατροί της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Σταυρούλα Πάσχου (επίκουρη καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Ευανθία Κασσή (καθηγήτρια Βιοχημείας-Ενδοκρινολογίας) και Μελπομένη Πέππα (καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας) ως ενδοκρινικοί διαταράκτες (endocrine disruptor chemicals – EDC) ορίζονται χημικές ουσίες ή μείγματα χημικών ουσιών που μπορεί να παρεμβαίνουν στη δράση των ορμονών.
Η έκθεση σε ενδοκρινικούς διαταράκτες έχει σχετισθεί με την εμφάνιση πολυάριθμων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων:
- Καρκίνων του ενδοκρινικού (ορμονικού) συστήματος
- Διαταραχών της ήβης
- Προβλημάτων γονιμότητας
- Νευροαναπτυξιακών και άλλων ασθενειών
Ορισμένοι ενδοκρινικοί διαταράκτες αυξάνουν ειδικά την ευαισθησία για εμφάνιση παχυσαρκίας και άλλων μεταβολικών διαταραχών. Οι ουσίες αυτές είναι μεταβολικοί διαταράκτες (metabolism disrupting chemicals – MDC), γνωστοί διεθνώς ως obesogenes («παχυσαρκογόνοι»).
Ποιοι είναι
Δυστυχώς, οι ενδοκρινικοί διαταράκτες υπάρχουν παντού γύρω μας. Ανευρίσκονται σε πλαστικά, παιχνίδια, οικιακά σκεύη, καλλυντικά, απορρυπαντικά, λιπάσματα, εντομοκτόνα, απόβλητα εργοστασίων, καυσαέρια.
Ο κατάλογος των τεκμηριωμένων EDC είναι μακρύς και συμπεριλαμβάνει:
- Το διχλωροδιφαινυλοτριχλωροαιθάνιο (DDT)
- Τις διοξίνες και τα φουράνια
- Τις υπερφθοριωμένες ενώσεις (PFC)
- Τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCB)
- Τη δισφαινόλη κ.λπ..
«Καθώς οι ουσίες αυτές υπάρχουν παντού σήμερα, όλοι φέρουμε κάποιο σχετικό φορτίο στο σώμα μας», τονίζουν οι ειδικοί. «Εν τούτοις, τα επίπεδα και ο χρόνος της έκθεσης (επομένως και η ηλικία) είναι σημαντικές παράμετροι για την τελική τους επίδραση. Η έκθεση λοιπόν των παιδιών είναι σημαντικό να περιοριστεί στο ελάχιστο».
Οι ειδικοί επισημαίνουν πως οι διεθνείς επιστημονικές εταιρείες, όπως η Ευρωπαϊκή Ενδοκρινολογική Εταιρεία, χαιρετίζουν την πρόταση της Κομισιόν. Και αναμένουν την έγκριση της πρότασης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «και φυσικά την εφαρμογή της, χωρίς εξαιρέσεις», καταλήγουν.
Φωτογραφία: iStock
