«Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφά ελληνικά, με δάνεια από τη μητέρα των γλωσσών, τα ελληνικά»

«Οι δικές μας γλώσσες είναι σήμερα ένα είδος ημιελληνικών!»

Όχι, δεν το είπε ο συμπαθής Πορτοκάλος στην ξεκαρδιστική ταινία «γάμος αλά ελληνικά».

–

Αυτά είναι λόγια του κορυφαίου ισπανού ακαδημαϊκού Φρανθίσκο Ρ. Αδράδος. Ο Francisco Rodriguez Adrados (1922-2020) ήταν Ισπανός ελληνιστής, γλωσσολόγος, μεταφραστής και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Εργάστηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος της σταδιοδρομίας του στο Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης. Διετέλεσε μέλος της Βασιλικής Ισπανικής Ακαδημίας, της Βασιλικής Ακαδημίας της Ιστορίας

«Η ελληνική και η κινεζική είναι οι μοναδικές ομιλούσες γλώσσες ακόμη και σήμερα, των οποίων η ύπαρξη είναι γνωστή εδώ και 3.500 χρόνια. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, αν κρίνουμε από την επίδραση που άσκησαν σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες, η ελληνική είναι η πρώτη γλώσσα του κόσμου».

Η διαπίστωση ανήκει στον καθηγητή, το βιβλίο του οποίου «Ιστορία της ελληνικής γλώσσας» των εκδόσεων Παπαδήμα παρουσιάστηκε πριν από λίγα χρόνια σε εκδήλωση στην ΕΣΗΕΑ.

–

Μέλος της Ισπανικής Βασιλικής Ακαδημίας με πολυάριθμα βιβλία για την ελληνική γλώσσα και τη λογοτεχνία στο ενεργητικό του, καθώς και για την ινδοευρωπαϊκή και γενική γλωσσολογία, και τιμημένος με το Βραβείο Ωνάση για το Ελληνοϊσπανικό λεξικό που διευθύνει, ο κ. Αδράδος, παρών στην εκδήλωση και ο ίδιος, μίλησε για την συνεισφορά των δύο αυτών βιβλίων στην ιστορία της γλώσσας μας.

«Η άμεση ή έμμεση επίδραση του αλφαβήτου της ελληνικής, του λεξιλογίου της, του συντακτικού της και της λογοτεχνίας της ήταν και είναι τεράστια» - ο κ. Αδράδος στον πρόλογο του βιβλίου του, μια επίδραση που, όπως λέει, είχε αποτέλεσμα «οι δικές μας γλώσσες να είναι σήμερα ένα είδος ημιελληνικών ή κρυπτοελληνικών»! Η ίδια η ιστορία είναι αυτή που επιβεβαιώνει τον ισπανό καθηγητή και σε αυτήν καταφεύγει και ο ίδιος στο βιβλίο του, επισημαίνοντας πάντως ότι δεν είναι καθόλου εύκολο να γραφτεί μια ιστορία της ελληνικής γλώσσας. Μιας «παράξενης ιστορίας διαιρέσεων και ενοποιήσεων», όπως έλεγε.

Το βιβλίο αποτελείται από δύο μέρη: Στο πρώτο μελετάται η ελληνική γλώσσα, αρχίζοντας από την ινδοευρωπαϊκή και την κοινή ελληνική, για να καταλήξει στην αττική, τη νέα γλώσσα που έγινε με τη σειρά της κοινή. Στο δεύτερο αναλύεται η ιστορία αυτής της κοινής με τις παραλλαγές της από την ελληνιστική εποχή ως σήμερα, μέσω της ρωμαϊκής και της βυζαντινής εποχής. Και βέβαια παρουσιάζονται η σχέση της με τις άλλες γλώσσες, η επίδρασή της σε αυτές και ο ρόλος της ως γλώσσας της Ανατολικής Ρωμαϊκής -και αργότερα Βυζαντινής- Αυτοκρατορίας και, τελικά, ως γλώσσας του νέου ελληνικού κράτους.

«Τα στοιχεία της ελληνικής είναι παρόντα σε όλες τις γλώσσες» καταλήγει ο κ. Αδράδος, για να επισημάνει ότι ακόμη και οι περίοδοι της ήττας ήταν προσωρινές, αφού τελικώς η ελληνική γλώσσα αναβίωνε πάντα με δυναμισμό.

-

–