Η Ελλάδα ως κόμβος καινοτομίας στις βιοεπιστήμες

Ο παγκόσμιος ανταγωνισμός για επενδύσεις στις βιοεπιστήμες και ο κίνδυνος η Ευρώπη να μείνει πίσω σε έρευνα, καινοτομία και κλινική ανάπτυξη, ήταν το κύριο θέμα του πάνελ «Unlocking Greece’s Potential as a Life Sciences Innovation Hub», που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 3 Ιουλίου 2025, στο πλαίσιο του 29th Annual Government Roundtable, Walking steadily across a tightrope of uncertainty του Economist.

Οι ομιλητές υπογράμμισαν τη σημασία του να αξιοποιήσει η Ελλάδα τα πλεονεκτήματά της— όπως το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό — ώστε να αναδειχθεί σε έναν δυναμικό και ανταγωνιστικό κόμβο καινοτομίας στις βιοεπιστήμες, με ιδιαίτερη έμφαση στις κλινικές δοκιμές.

Τη συζήτηση συντόνισε ο John Andrews, Consultant Editor στο The Economist, με τη συμμετοχή του Μάριου Θεμιστοκλέους, Υφυπουργού Υγείας, του Πάνου Καναβού, Αναπληρωτή Καθηγητή Διεθνούς Πολιτικής Υγείας και Αναπληρωτή Διευθυντή του LSE Health στο London School of Economics και της Ilona Torontali, Global Head of Pharma Pricing and Reimbursement της Roche.

Στην τοποθέτησή της, η Ilona Torontali ανέδειξε τον ισχυρό δεσμό μεταξύ φαρμακευτικής καινοτομίας και οικονομικής ανάπτυξης. Επικαλούμενη μελέτη της McKinsey, εξήγησε ότι για κάθε δολάριο που επενδύεται στην υγεία, η απόδοση μπορεί να φτάσει έως και τα τέσσερα δολάρια για την οικονομία — γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη να αντιμετωπίζεται η υγεία όχι ως κόστος, αλλά ως επένδυση υψηλής αξίας για την κοινωνία και την οικονομία. Παράλληλα, επισήμανε τα ανεκτίμητα οφέλη της φαρμακευτικής καινοτομίας για τους ασθενείς, τονίζοντας ότι συνέβαλε στο 35% της αύξησης του προσδόκιμου ζωής την περίοδο 1990–2015.

Η Ilona Torontali τόνισε τη σημασία των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την ενίσχυση των συστημάτων υγείας, αναδεικνύοντας την πρωτοβουλία «ΟΙΚΟΘΕΝ», η οποία υποστηρίζεται από τη Roche Hellas και υλοποιήθηκε με το Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας», σε συνεργασία με την EY Ελλάδος. Η πρωτοβουλία ξεκίνησε πιλοτικά για ογκολογικούς ασθενείς στο Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας» και έχει πλέον επεκταθεί, περιλαμβάνοντας και άλλα νοσοκομεία καθώς και νέες θεραπευτικές κατηγορίες, δίνοντας τη δυνατότητα σε ασθενείς να λαμβάνουν θεραπείες που παραδοσιακά παρέχονται σε νοσοκομειακό περιβάλλον, από την άνεση του σπιτιού τους.

Επιπλέον, ανέδειξε τη διαχρονική δέσμευση της Roche στην κλινική έρευνα, σημειώνοντας ότι μόνο το 2024 η εταιρεία επένδυσε πάνω από 13 δισεκατομμύρια ελβετικά φράγκα στην Έρευνα και Ανάπτυξη παγκοσμίως. Ειδικά στην Ελλάδα, περισσότεροι από 2.325 ασθενείς συμμετείχαν σε κλινικές δοκιμές της Roche την περίοδο 2015–2025, ενώ μόνο το 2025, 144 ερευνητικά κέντρα σε όλη τη χώρα συμμετέχουν ενεργά σε κλινική έρευνα.

Προκειμένου η Ελλάδα να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις στον τομέα των κλινικών δοκιμών, η Ilona Torontali υπογράμμισε την ανάγκη για ενισχυμένα οικονομικά και ρυθμιστικά κίνητρα. Παράλληλα, τόνισε τη σημασία της απλοποίησης του σύνθετου κανονιστικού πλαισίου, το οποίο σήμερα δημιουργεί αβεβαιότητα και καθυστερήσεις, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να κατατάσσεται στη 15η θέση μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. σε νέες αιτήσεις για κλινικές δοκιμές και στη 13η θέση ως προς τον συνολικό αριθμό των εν εξελίξει μελετών. Πέραν των κλινικών δοκιμών, επεσήμανε επίσης την ανάγκη επιτάχυνσης του χρόνου που μεσολαβεί από την έγκριση νέων θεραπειών από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) έως την πρόσβαση των ασθενών σε αυτές στην Ευρώπη — διάστημα που σήμερα ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 531 ημέρες και βαίνει αυξανόμενο.

Κλείνοντας, η Ilona Torontali τόνισε ότι, για να αξιοποιηθεί πλήρως το επενδυτικό δυναμικό της Ελλάδας, απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση στη φαρμακευτική πολιτική — μια προσέγγιση που θα διασφαλίζει δίκαιη και επαρκή κατανομή του προϋπολογισμού, ενώ ταυτόχρονα θα ενισχύει ένα περιβάλλον φιλικό προς την καινοτομία και τις επενδύσεις. Με τα κατάλληλα μέτρα, η Ελλάδα μπορεί να οικοδομήσει μια ισχυρότερη οικονομία, να βελτιώσει τους δείκτες δημόσιας υγείας και να διαμορφώσει ένα πιο βιώσιμο μέλλον. Η Roche παραμένει σταθερά προσηλωμένη στη συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, με στόχο τη δημιουργία των προϋποθέσεων ώστε η καινοτομία να ευδοκιμήσει πραγματικά στην Ελλάδα.