Ασπέργιλλος: Τι πρέπει να ξέρουμε για τον μύκητα που ανησυχεί τους επιστήμονες

Ολοένα μεγαλύτερη ανησυχία προκαλεί η κλιματική αλλαγή στους επιστήμονες, καθώς ευνοεί την εξάπλωση και ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών που μπορεί να αποδειχθούν καταστροφικοί για την ανθρωπότητα. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνεται ο μύκητας ασπέργιλλος, ο οποίος εξαπλώνεται ραγδαία.

Όπως είχε γράψει το -.gr στις 5 Μαΐου, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ είχαν διαπιστώσει ότι εξαπλώνεται προς βορράν σε Ευρώπη, Ασία και Αμερική. Ταυτοχρόνως είναι ορατός ο κίνδυνος να καταστούν μη βιώσιμες γι’ αυτόν οι συνθήκες στις περιοχές όπου έως τώρα υπήρχε.

Η μετατόπιση αυτή θα επιφέρει τεράστιες αλλαγές στα τοπικά οικοσυστήματα, ενώ θα εκθέσει σε πρωτόγνωρους κινδύνους ανθρώπους που έως τώρα δεν εκτίθεντο σε αυτόν.

Οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι ένα εξαιρετικά επικίνδυνο υποείδος του, ο ασπέργιλλος fumigates, θα μπορούσε να έχει εξαπλωθεί σε ένα πρόσθετο 77% του πλανήτη έως το 2100. Το επακόλουθο θα ήταν να εκτεθούν στα σπόριά του 9 εκατομμύρια περισσότερα άτομα μόνο στην Ευρώπη.

Ο ασπέργιλλος fumigates αποτελεί έναν από τους τέσσερις πιο επικίνδυνους μύκητες στον κόσμο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Οι μύκητες αυτοί έχουν υψηλό ποσοστό θνησιμότητας (φθάνει έως και στο 88%!).

Διαβάστε ακόμα Η κλιματική αλλαγή ευνοεί τη διασπορά επικίνδυνου μύκητα στην Ευρώπη

Ανθεκτικοί μύκητες απειλούν την παγκόσμια υγεία, προειδοποιεί ο ΠΟΥ

Που κρύβεται

Πόσο συχνός είναι, όμως, αυτός ο μύκητας και πού υπάρχει; Όπως αναφέρει το βρετανικό Σύστημα Υείας (NHS), ο ασπέργιλλος υπάρχει κυρίως στους εξωτερικούς χώρους και ιδίως:

• Στο χώμα, το κομπότ και τα σάπια φύλλα
• Τα δέντρα, τα φυτά, τις καλλιέργειες

Μερικές φορές ο μύκητας υπάρχει και σε εσωτερικούς χώρους, όπως:

• Τη σκόνη
• Τα κλινοσκεπάσματα
• Τα κτήρια με αυξημένη υγρασία
• Τα συστήματα κλιματισμού

Ποιοι κινδυνεύουν

Οι περισσότεροι άνθρωποι εισπνέουν τα σπόρια αυτού του μύκητα δίχως να αρρωσταίνουν, αναφέρουν ειδικοί από την Cleveland Clinic. Σε μερικούς ανθρώπους, όμως, ο ασπέργιλλος μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση, χρόνια πνευμονοπάθεια ή διηθητική νόσο. Η διηθητική νόσος είναι επικίνδυνη, διότι μπορεί να προσβάλλει τον εγκέφαλο, τους νεφρούς, τους πνεύμονες ή άλλα όργανα.

Στις ομάδες υψηλού κινδύνου για ασπεργίλλωση, όπως λέγεται η νόσος που προκαλεί ο μύκητας, συμπεριλαμβάνονται:

• Πάσχοντες από νοσήματα των πνευμόνων (π.χ. άσθμα, κυστική ίνωση, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια – ΧΑΠ)
• Ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό (π.χ. μεταμοσχευθέντες, ασθενείς που κάνουν χημειοθεραπεία ή παίρνουν συστηματικά κορτιζόνη)
• Άτομα με ιστορικό φυματίωσης
• Άτομα με βαριά γρίπη ή COVID-19, για την οποία χρειάσθηκαν υποστήριξη της αναπνοής (τεχνητός αερισμός)

Αναλόγως με την ομάδα υψηλού κινδύνου, αυξάνεται και ο κίνδυνος αναπτύξεως κάθε μορφής ασπεργίλλωσης. Έτσι, μεγαλύτερο κίνδυνο:

• Αλλεργικής ασπεργίλλωσης διατρέχουν οι ασθενείς με άσθμα, κυστική ίνωση ή βρογχεκτασία (είναι πάθηση των πνευμόνων)
• Χρόνιας ασπεργίλλωσης διατρέχουν ασθενείς με ΧΑΠ, σαρκοείδωση, φυματίωση
• Διηθητικής ασπεργίλλωσης διατρέχουν όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό

Τα ύποπτα συμπτώματα

Τα συμπτώματα που προκαλεί ο ασπέργιλλος εξαρτώνται από το είδος του και από το σημείο του σώματος που προσβάλλει. Τα πιο συχνά είναι αυτά που προκαλεί στο αναπνευστικό η λοίμωξη ή η αλλεργική αντίδραση. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται:

• Βήχας (μερικές φορές με αίμα)
• Δύσπνοια
• Συριγμός («σφύριγμα» της αναπνοής)
• Πόνος στο στήθος
• Πυρετός

Η κόπωση και η απώλεια βάρους μπορεί να είναι συμπτώματα της χρόνιας πνευμονικής ασπεργίλλωσης.

Όσοι ήδη πάσχουν από άλλη πνευμονοπάθεια και προσβληθούν από τον μύκητα, μπορεί να παρουσιάσουν παρόξυνση των συμπτωμάτων της.

Οι ασθενείς μπορεί να έχουν και πρόσθετα συμπτώματα, αναλόγως με το σημείο του σώματος που έχει προσβληθεί. Στα μάτια, π.χ., μπορεί να προκαλέσει μεταξύ άλλων κοκκίνισμα και πόνο, στον εγκέφαλο αλλαγές στην ψυχική διάθεση και σύγχυση κ.λπ.

Πώς αντιμετωπίζεται

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από το υποείδος του υπαίτιου μύκητα και από την υποκείμενη κατάσταση της υγείας του ασθενούς. Σε γενικές γραμμές οι κύριες θεραπευτικές επιλογές είναι:

• Χειρουργική επέμβαση
• Αντιμυκητιασικά φάρμακα
• Κορτικοστεροειδή (κορτιζόνη)

Η χειρουργική επέμβαση συνήθως ενδείκνυται όταν αρχίσει ο μύκητας να αναπτύσσεται μέσα στον πνεύμονα δημιουργώντας μία μάζα γνωστή ως ασπεργίλλωμα. Επέμβαση μπορεί να χρειασθεί και αν ο ασπέργιλλος προσβάλλει τις βαλβίδες της καρδιάς. Χειρουργική επέμβαση συνήθως δεν γίνεται σε ασθενείς με χρόνια πνευμονική ασπεργίλλωση.

Η εγχείρηση και τα αντιμυκητιακά φάρμακα μπορούν αν οδηγήσουν στην ίαση μερικές μορφές μη-διηθητικής ασπεργίλλωσης. Άλλες φορές, όμως, μπορεί να υποτροπιάζουν. Η αντιμετώπιση της διηθητικής ασπεργίλλωσης είναι πολύ δύσκολη και μπορεί να απειλήσει τη ζωή των ανοσοκατεσταλμένων ασθενών.

Φωτογραφία: iStock