Η πρόπτωση πυελικών οργάνων είναι μια συχνή πάθηση στις γυναίκες, ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 50 ετών και σε όσες έχουν υποβληθεί σε κολπικό τοκετό.
Οι βλάβες του πυελικού εδάφους αναφέρονται σε εξασθένηση ή χαλάρωση των μυών και των συνδέσμων που στηρίζουν τα όργανα της πυέλου, όπως η μήτρα, η ουροδόχος κύστη και το ορθό. Όταν αυτό το σύστημα υποστήριξης εξασθενεί, μπορεί να οδηγήσει σε πρόπτωση – δηλαδή την κάθοδο ή μετατόπιση αυτών των οργάνων προς τον κόλπο. Η πρόπτωση μπορεί να αφορά ένα ή περισσότερα πυελικά όργανα ταυτόχρονα, επηρεάζοντας τη φυσιολογική τους λειτουργία.
Τα παραπάνω επισημαίνει ο χειρουργός γυναικολόγος και πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής του 1ου Γυναικολογικού Σεμιναρίου. με θέμα «Πρόπτωση Πυελικών Οργάνων» Ηλίας Τσάκος. Ωστόσο, το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί. Οι τελευταίες εξελίξεις και οι καλύτερες πρακτικές, με στόχο τη βελτίωση της φροντίδας των ασθενών, καθώς και οι πιο σύγχρονες ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες για την πρόπτωση πυελικών οργάνων, με ιδιαίτερη έμφαση στον πρωτοποριακό ρόλο της ρομποτικής χειρουργικής, παρουσιάζονται στο πλαίσιο του Σεμιναρίου, που διεξάγεται σήμερα στη Θεσσαλονίκη.
Στα αίτια των βλαβών του πυελικού εδάφους, τους τύπους της πρόπτωσης, τις πιθανές επιπλοκές, τις επιπτώσεις, για την αναγκαιότητα αντιμετώπισής τους, τους τρόπους αποκατάστασης και τις βασικές αρχές φροντίδας, αναφέρθηκε, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Τσάκος.
Ποια είναι τα αίτια των βλαβών του πυελικού εδάφους;
Οι βλάβες του πυελικού εδάφους συχνά συνδέονται με δύσκολους ή πολύωρους τοκετούς, ιδιαίτερα όταν έχει χρησιμοποιηθεί εμβρυουλκία ή έχει χρειαστεί επισιοτομή. Επίσης, πολύπλοκες ή επανειλημμένες κολπικές χειρουργικές επεμβάσεις, όπως και η υστερεκτομή, μπορούν να συμβάλουν στην εξασθένιση του πυελικού εδάφους. Μετά την εμμηνόπαυση, η έλλειψη οιστρογόνων μειώνει την ελαστικότητα των ιστών και ενισχύει την πιθανότητα εμφάνισης πρόπτωσης.
Η πρόπτωση πυελικών οργάνων είναι μια συχνή πάθηση στις γυναίκες, ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 50 ετών και σε όσες έχουν υποβληθεί σε κολπικό τοκετό.
Σύμφωνα με μελέτες από τη Σουηδία, η συχνότητα εμφάνισης συμπτωματικής πρόπτωσης αυξάνεται με την ηλικία, φτάνοντας το 13,4% στις γυναίκες 64 ετών που είχαν γεννήσει κολπικά, ενώ παρέμεινε κάτω από 5% σε γυναίκες που είχαν γεννήσει με καισαρική ή δεν είχαν γεννήσει καθόλου. Άλλες μελέτες αναφέρουν ότι το 8,3% των γυναικών, ηλικίας 30-79 ετών, στη Σουηδία ανέφεραν συμπτώματα πρόπτωσης, με την επίπτωση να αυξάνεται με την ηλικία αλλά να σταθεροποιείται μετά τα 60 έτη.
Η συχνότητα της πρόπτωσης είναι σημαντικά υψηλότερη σε γυναίκες με ιστορικό κολπικού τοκετού. Μελέτη από τη Σουηδία έδειξε ότι το 97,8% των γυναικών που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση για πρόπτωση είχαν τουλάχιστον έναν κολπικό τοκετό, ενώ μόνο το 0,4% είχαν γεννήσει αποκλειστικά με καισαρική. Επιπλέον, η πιθανότητα εμφάνισης πρόπτωσης αυξάνεται με τον αριθμό των τοκετών, ιδιαίτερα μετά τον πρώτο κολπικό τοκετό.
Ποιοι τύποι πρόπτωσης υπάρχουν;
Η πρόπτωση μπορεί να αφορά τη μήτρα (πρόπτωση μήτρας), την ουροδόχο κύστη (κυστεοκήλη), το ορθό (ορθοκήλη) ή ακόμη και τον κόλπο μετά από υστερεκτομή (κολπική πρόπτωση). Συχνά, η πρόπτωση συνοδεύεται από αίσθημα βάρους ή πίεσης στην πύελο, δυσκολία στην ούρηση ή στην αφόδευση, αλλά και ενοχλήσεις κατά τη σεξουαλική επαφή.
Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές;
Πέρα από τη σημαντική επιβάρυνση της ποιότητας ζωής, οι βλάβες του πυελικού εδάφους και η πρόπτωση μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ιατρικές επιπλοκές. Η πρόπτωση της μήτρας και των παρακείμενων οργάνων μπορεί να δημιουργήσει έλξεις (τραβήγματα) που επηρεάζουν την ουροδόχο κύστη και τους ουρητήρες, οδηγώντας σε διαταραχές ούρησης, ουρολοιμώξεις ή ακόμα και επηρεασμένη νεφρική λειτουργία. Η χρόνια κατακράτηση ούρων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ουρολοίμωξης και νεφροπάθειας, και να απαιτήσει περαιτέρω ιατρική παρέμβαση.
Τι επιπτώσεις έχουν οι βλάβες του πυελικού εδάφους;
Η πρόπτωση και οι βλάβες του πυελικού εδάφους επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής πολλών γυναικών, προκαλώντας σωματική δυσφορία αλλά και ψυχολογική επιβάρυνση. Πρόκειται για καταστάσεις που συχνά παραμένουν αδιάγνωστες ή δεν συζητούνται εύκολα, παρότι υπάρχουν πλέον εξειδικευμένες διαγνωστικές και θεραπευτικές επιλογές που μπορούν να αποκαταστήσουν την ανατομία και τη λειτουργικότητα του πυελικού εδάφους με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.
Η επίπτωση της πρόπτωσης αυξάνεται με την ηλικία, με το 26,5% των γυναικών ηλικίας 40-59 ετών και το 36,8% των γυναικών ηλικίας 60-79 ετών να εμφανίζουν διαταραχές του πυελικού εδάφους.
Οι γυναίκες που πάσχουν από πρόπτωση ή δυσλειτουργία του πυελικού εδάφους συχνά αντιμετωπίζουν αίσθημα ντροπής, μείωση της αυτοεκτίμησης και αποφυγή κοινωνικών και σεξουαλικών επαφών. Η δυσκολία στην καθημερινότητα, η διαρροή ούρων ή η δυσφορία στην επαφή μπορεί να οδηγήσουν σε κατάθλιψη, κοινωνική απομόνωση, ακόμα και στην αδυναμία να βγουν από το σπίτι. Η κατάσταση αυτή μπορεί να συνδυαστεί με καθιστική ζωή και να αυξήσει τον κίνδυνο για φλεβοθρόμβωση ή άλλες επιπλοκές που σχετίζονται με την ακινησία.
Η ψυχική και σωματική επιβάρυνση που προκαλούν αυτές οι καταστάσεις επηρεάζει όχι μόνο την ίδια τη γυναίκα αλλά και το ευρύτερο οικογενειακό και κοινωνικό της περιβάλλον. Οι οικείοι συχνά καλούνται να αναλάβουν φροντίδα ή να προσαρμόσουν την καθημερινότητά τους, ενώ η μειωμένη λειτουργικότητα της γυναίκας μπορεί να περιορίσει τη συμμετοχή της στην εργασία, την κοινωνική ζωή και την οικονομική δραστηριότητα. Πρόκειται για μια «σιωπηλή επιδημία», που πλήττει την κοινωνική συνοχή και επηρεάζει τους πόρους του συστήματος υγείας.
Γιατί είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστεί άμεσα;
Με το προσδόκιμο ζωής να ξεπερνά τα 80 έτη, η πρόπτωση πυελικών οργάνων αναμένεται να αποτελέσει σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Η μη έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των βλαβών του πυελικού εδάφους έχει επιπτώσεις σε πολλαπλά επίπεδα – προσωπικό, οικογενειακό, κοινωνικό και οικονομικό. Η πρόληψη, η ενημέρωση και η πρόσβαση σε εξειδικευμένες θεραπείες δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαία προτεραιότητα για ένα σύστημα υγείας που σέβεται την αξιοπρέπεια και τις ανάγκες του πληθυσμού του. Η ενημέρωση των γυναικών για τους παράγοντες κινδύνου και τα συμπτώματα της πρόπτωσης είναι κρίσιμη για την έγκαιρη παρέμβαση και την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών.
Τι τρόποι αποκατάστασης υπάρχουν;
Η χειρουργική αποκατάσταση των βλαβών του πυελικού εδάφους περιλαμβάνει διαφορετικές τεχνικές ανάλογα με το είδος και τη σοβαρότητα της πρόπτωσης. Οι παρεμβάσεις μπορεί να γίνουν διακολπικά, λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά, με στόχο την αποκατάσταση της ανατομίας και της λειτουργικότητας των οργάνων. Συχνά συνδυάζονται τεχνικές για την ανόρθωση της μήτρας ή του κολπικού θόλου (π.χ. ιεροκολποπηξία), την ενίσχυση του πυελικού εδάφους και τη σταθερότητα του πυελικού διαφράγματος. Η επιλογή της τεχνικής εξαρτάται από την ηλικία, τη γενική υγεία, τη σεξουαλική δραστηριότητα και τις επιθυμίες της ασθενούς.
Στις βασικές αρχές φροντίδας -μεταξύ άλλων- περιλαμβάνονται η εξατομικευμένη υποστήριξη για κάθε ασθενή, με σεβασμό στις ανάγκες, τις ιδιαιτερότητες και τις προσδοκίες της, σε όλα τα στάδια της θεραπείας και οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, οι οποίες εφαρμόζονται στη μεγάλη πλειονότητα των περιστατικών, χωρίς την ανάγκη αφαίρεσης της μήτρας ή τη χρήση πλεγμάτων (mesh) ή άλλου ξένου υλικού.
Η σωστή διάγνωση είναι καθοριστική και απαιτεί λεπτομερή λήψη ιστορικού, κλινική εξέταση και συνδυασμό λειτουργικών και ανατομικών μεθόδων απεικόνισης. Η λειτουργική αξιολόγηση περιλαμβάνει μελέτες ουροδυναμικής, ενώ η ανατομική αξιολόγηση γίνεται με διορθικό ή διακολπικό υπερηχογράφημα, τρισδιάστατη υπερηχογραφία πυέλου και, σε επιλεγμένες περιπτώσεις, μαγνητική τομογραφία. Η εξατομικευμένη προσέγγιση βασίζεται στη σωστή κατηγοριοποίηση της πρόπτωσης και στη συνολική εκτίμηση της λειτουργικής κατάστασης του πυελικού εδάφους.
Το σεμινάριο
Το σεμινάριο τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Ρομποτικής Γυναικολογίας (HERGS) και διοργανώνεται από την EmbryoClinic στις εγκαταστάσεις της Κλινικής «Άγιος Λουκάς», με την υποστήριξη της Ελληνικής Αντιπροσωπείας του Royal College of Obstetricians & Gynaecologists UK, της SofMedica και με την έγκριση του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων.
-: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Φωτογραφία: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Σκλήρυνση κατά Πλάκας: «Βαρίδι» το κόστος των θεραπειών – 8 στους 10 ασθενείς δίνουν άνω των 300 ευρώ μηνιαίως
Ποιος πρέπει να ελέγχεται για μελάνωμα και πώς
ΕΟΔΥ: Τι πρέπει να ξέρουμε για τη νόσο των Λεγεωνάριων – Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
