Εγκέφαλος Vs καρδιά: Ψάρια – ζέβρες μας έδωσαν απάντηση στο ερώτημα, ποιος λαμβάνει τις αποφάσεις

Date:

«Ο εγκέφαλος είναι το ανώτατο στρατηγείο, αλλά το νευρικό σύστημα της καρδιάς παίρνει αποφάσεις σε τοπικό επίπεδο», υποστηρίζει επιστήμονας αναφορικά με την ανακάλυψη του «μικρού εγκεφάλου» της καρδιάς.

Τελικά αποφασίζει ο εγκέφαλος ή η καρδιά μας; Σε αυτό το αιώνιο ερώτημα δίνει απάντηση έρευνα του ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Σουηδία, που εντόπισε ότι αν και ο εγκέφαλος είναι το κέντρο λήψης αποφάσεων, η καρδιά έχει και εκείνη τον δικό της πολύπλοκο «εγκέφαλο» που παίρνει αποφάσεις.

«Σίγουρα ο εγκέφαλος είναι το ανώτατο στρατηγείο στον οργανισμό. Ωστόσο, το νευρικό σύστημα που βρίσκεται στην καρδιά και ονομάζεται «μικρός εγκέφαλος» παίρνει αποφάσεις σε τοπικό επίπεδο», υποστηρίζει ο Έλληνας επιστήμονας που βρίσκεται πίσω από την ανακάλυψη αυτού του πολύπλοκου «εγκεφάλου» της καρδιάς, Κωνσταντίνος Αμπατζής.

Ο όρος «little brain of the heart» («μικρός εγκέφαλος της καρδιάς») ήταν ήδη γνωστός στη βιβλιογραφία. Παλαιότερες μελέτες είχαν εντοπίσει νευρικά κύτταρα στην καρδιά, τα οποία είχαν χαρακτηριστεί με αυτό τον όρο. Ωστόσο, υπήρχε η αντίληψη στην επιστημονική κοινότητα ότι η λειτουργία των κυττάρων αυτών, όπως και η λειτουργία άλλων νευρικών κυττάρων στον οργανισμό, είναι απλά να επικοινωνούν με τον εγκέφαλο μεταφέροντας βασικές πληροφορίες. «Σαν ταχυδρομείο», όπως εξηγεί χαρακτηριστικά ο κ. Αμπατζής, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

«Πολύ πιο σύνθετο απ’ ότι φανταζόμασταν το σύστημα της καρδιάς»

Σε νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Communications», η παραπάνω αντίληψη ανατράπηκε: το νευρικό σύστημα της καρδιάς είναι πολύ πιο σύνθετο και εξελιγμένο από ό,τι είχε διαπιστωθεί κατά το παρελθόν. Δεν μεταφέρει απλά πληροφορίες, επεξεργάζεται τις πληροφορίες που δέχεται και από τον εγκέφαλο και από την καρδιά και παίρνει άμεσες αποφάσεις για τη λειτουργία της καρδιάς.

 «Όπως διαπιστώσαμε, λοιπόν, τα νευρικά κύτταρα δεν είναι απλά το ταχυδρομείο. Ανοίγουν το γράμμα, το διαβάζουν και λένε, ναι αλλά για να κάνω αυτό που θέλει ο εγκέφαλος, θα χρησιμοποιήσω αυτόν τον τρόπο. Φυσικά δεν μπορούν να κάνουν κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που θέλει ο εγκέφαλος. Παίρνουν, όμως, αποφάσεις σε τοπικό επίπεδο», περι- με γλαφυρότητα ο Θεσσαλονικιός νευροεπιστήμονας, Κωνσταντίνος Αμπατζής, ο οποίος είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Νευροεπιστήμης του Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Σουηδία.

Κατά την έρευνα, στην οποία συμμετείχαν ερευνητές και από το Πανεπιστήμιο Columbia των ΗΠΑ, εντοπίστηκε ότι τα νευρικά αυτά κύτταρα βρίσκονται κοντά στο σημείο της καρδιάς που ονομάζεται sinoatrial node (φλεβοκομβοκολπικός κόμβος) και περιλαμβάνει καρδιομυοκύτταρα, τα οποία είναι ο φυσικός βηματοδότης της καρδιάς. Οι επιστήμονες οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι μπορεί τα καρδιομυοκύτταρα να δίνουν τον βασικό ρυθμό της καρδιάς, ωστόσο τα νευρικά κύτταρα είναι αυτά που αλλάζουν τον ρυθμό.

   «Οπότε διαπιστώσαμε ότι η καρδιά έχει δύο συστήματα που παράγουν τον ρυθμό της καρδιάς. Ο φυσικός βηματοδότης δεν είναι μόνο τα καρδιομυοκύτταρα που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, αλλά και τα νευρικά κύτταρα που βρίσκονται στην καρδιά. Πρόκειται λοιπόν για ένα πιο πολύπλοκο σύστημα δύο επιπέδων», εξηγεί ο κ. Αμπατζής.

Χρησιμοποιώντας ηλεκτροφυσιολογικές τεχνικές για τη λειτουργική μελέτη των κυττάρων, οι ερευνητές εντόπισαν επιπλέον για πρώτη φορά ότι ένας μικρός πληθυσμός των κυττάρων αυτών παράγει ρυθμό. Τέτοια κύτταρα υπάρχουν και σε άλλα νευρικά συστήματα που παράγουν ρυθμό, όπως ο νωτιαίος μυελός και η αναπνοή.

Ο ρόλος των ψαριών – ζέβρα

Στη συνέχεια μέσα από μοριακή ανάλυση παρατηρήθηκε ότι τα νευρικά κύτταρα είναι διαφορετικά μεταξύ τους και άρα εκτελούν διαφορετικές λειτουργίες. «Αυτό ενισχύει το συμπέρασμα ότι το νευρικά κύτταρα της καρδιάς αποτελούν ένα δίκτυο που κάνει επεξεργασία πληροφοριών και υπολογιστικές διαδικασίες. Για να το κάνουν αυτό θα πρέπει να έχουν πολλά διαφορετικά συστατικά στοιχεία, δεν μπορεί να το σύστημα αυτό να είναι ομοιόμορφο», επισημαίνει ο κ. Αμπατζής.

Αντικείμενο της μελέτης για να διαπιστωθούν όλα τα παραπάνω αποτέλεσαν τα ψάρια ζέβρες (zebrafish), τα οποία θεωρούνται ένα πολύ καλό μοντέλο στην καρδιολογία, καθώς ο καρδιακός ρυθμός και συνολικά η λειτουργία της καρδιάς τους παρουσιάζει μεγάλες ομοιότητες με αυτή των ανθρώπων. Ενδιαφέρον στα ψάρια αυτά αποτελεί και το γεγονός ότι η καρδιά τους αναγεννάται πλήρως.

Χαρακτηριστικό είναι το ότι το 2011, το Βρετανικό Ίδρυμα Καρδιολογίας σε καμπάνια για τη συγκέντρωση πόρων για έρευνα γύρω από τη δυνατότητα αναγέννησης της καρδιάς είχε χρησιμοποιήσει για το ψάρι ζέβρα το σύνθημα «He’s not just a fish. He’s hope» («Δεν είναι απλά ένα ψάρι. Είναι ελπίδα»).

Ο Κωνσταντίνος Αμπατζής έχει μακρά εμπειρία στη μελέτη των ψαριών ζέβρες, καθώς ήδη κατά τις προπτυχιακές, μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές του στο Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης τα είχε χρησιμοποιήσει ως μοντέλο για τις έρευνές του.

Ανοίγει ο δρόμος για νέες θεραπείες

Τα ευρήματα της έρευνας σχετικά με τον «μικρό εγκέφαλο» της καρδιάς και η καλύτερη κατανόηση αυτού του νευρικού συστήματος είναι πολλά υποσχόμενα. Θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες γνώσεις για τις καρδιακές παθήσεις και να βοηθήσουν στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για ασθένειες, όπως οι αρρυθμίες.

«Αυτό σημαίνει ότι αν εμείς μπορέσουμε στο μέλλον να βρούμε στον άνθρωπο ακριβώς πώς λειτουργεί το νευρικό σύστημα στην καρδιά του, γιατί κάποιες μικρές διαφορές μπορεί να υπάρχουν με τα ψάρια ζέβρες, όταν γνωρίσουμε αυτό το σύστημα πάρα πολύ καλά, δεν θα χρειάζεται πλέον να έχουμε βηματοδότες για να ρυθμίσουμε τις αρρυθμίες. Οπότε δεν θα χρειάζονται πλέον χειρουργεία και ηλεκτρονικές συσκευές που θα κρατούν την καρδιά σε συγκεκριμένο ρυθμό. Θα μπορούμε με μη επεμβατικό τρόπο, δηλαδή με φάρμακα, να ρυθμίζουμε τα νευρικά κύτταρα της καρδιάς και να αποκαταστήσουμε τη λειτουργία της», υπογραμμίζει ο κ. Αμπατζής.

Επόμενος στόχος των ερευνητών είναι να μελετήσουν πώς αυτό το νευρικό σύστημα της καρδιάς αλληλεπιδρά με τον πραγματικό εγκέφαλο για τη ρύθμιση των καρδιακών λειτουργιών υπό διαφορετικές συνθήκες, όπως η άσκηση, το στρες ή οι ασθένειες. Επίσης, οι ερευνητές στοχεύουν να θέσουν στο επίκεντρο της μελέτης τους την αναγέννηση της καρδιάς, όπως συμβαίνει στα ψάρια ζέβρες, και κατά πόσο σε αυτή τη διαδικασία συμμετέχουν τα νευρικά κύτταρα ελπίζοντας να δώσουν απαντήσεις στο γιατί δεν αναγεννάται η ανθρώπινη καρδιά.

Share post:

Subscribe

Popular

More like this
Related

Ο Μασίν Γκαν Κέλι ανυπομονεί να γίνει πατέρας – Η ανάρτηση στο Instagram και η «σπόντα» για τη Μέγκαν Φοξ

Η ηθοποιός δεν θέλει καμία σχέση μαζί του μετά τον χωρισμό τους

Η Κατερίνα Θεοχάρη απαντά στο ενδεχόμενο να επαναλάβει τον ρόλο της «κοντής» στο «Παρά Πέντε»

Η Κατερίνα Θεοχάρη απαντά στο ενδεχόμενο να επαναλάβει τον ρόλο της «κοντής» στο «Παρά Πέντε» Η Κατερίνα Θεοχάρη απαντά στο ενδεχόμενο να επαναλάβει τον ρόλο της «κοντής» στο «Παρά Πέντε» Θα ήταν ωραία να βρεθούμε πάλι όλοι μαζί και να ακούω και τη Θεοπούλα να λέει όλες αυτές τις «γλυκιές» κουβέντες, ανέφερε μεταξύ άλλων Η ηθοποιός Κατερίνα

Ανδρέας Μικρούτσικος: «Ο Πορτοσάλτε είναι ο πρώτος δεξιός ψάλτης του ΣΚΑΪ»

Ενδιαφεροντα ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ ΑΡΗΣ ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ Ανδρέας Μικρούτσικος: «Ο Πορτοσάλτε είναι ο πρώτος δεξιός ψάλτης του ΣΚΑΪ» Για το θέμα των Τεμπών και τις ημερομηνίες που βρέθηκαν και αναρτήθηκαν τα επίμαχα βίντεο συζητούσαν στο Buongiorno το πρωί της Τρίτης, όταν ο Ανδρέας Μικρούτσικος ξέσπασε στον αέρα Τζωρτζίνα Φράγκου 18.02.2025 | 18:26 ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Αναφορικά με το θέμα

Τζένη Μπαλατσινού: Στο Παρίσι μαζί με την κόρη της, Αμαλία Κωστοπούλου μετά τον αρραβώνα της

Ενδιαφεροντα ΚΟΡΕΣ ΠΑΡΙΣΙ ΤΣΕΝΗ ΜΠΑΛΑΤΣΙΝΟΥ Τζένη Μπαλατσινού: Στο Παρίσι μαζί με την κόρη της, Αμαλία Κωστοπούλου μετά τον αρραβώνα της Η Τζένη Μπαλατσινού δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο ευτυχισμένη και περήφανη για την κόρη της, Αμαλία Κωστοπούλου, η οποία πριν λίγες ημέρες – ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου – αρραβωνιάστηκε με τον σύντροφό της, Jake Medwell Τζωρτζίνα Φράγκου 18.02.2025

Η σπαρακτική ανάρτηση της μητέρας του Παντελή Παντελίδη «Ήλιε μου, φως μου, παιδί μου»

Εννέα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα, Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2025, από την ημέρα που ο Παντελής Παντελίδης έφυγε από τη ζωή. Ο τραγουδιστής, ο οποίος μέσα σε λίγα χρόνια κατάφερε να αποκτήσει εκατομμύρια θαυμαστές με τα τραγούδια του να σημειώνουν τεράστια επιτυχία μέχρι και σήμερα, έφυγε από τη ζωή τα ξημερώματα της 18ης Φεβρουαρίου του 2016 σε

ΕΟΦ: Προσοχή στη χρήση των αντιδιαβητικών φαρμάκων για την παχυσαρκία

Με αφορμή πληθώρα δημοσιευμάτων από πολλές και ποικίλες πηγές σχετικά με τη χρήση ενέσιμων αντιδιαβητικών φαρμάκων για τη διαχείριση του σωματικού βάρους, ο ΕΟΦ κρίνει σκόπιμο να ενημερώσει υπεύθυνα τους επαγγελματίες υγείας και το κοινό για τα εξής -Tα αντιδιαβητικά φάρμακα δεν έχουν μελετηθεί και δεν προορίζονται για χρήση για αισθητικούς σκοπούς, δηλαδή για απώλεια

Μετά την Αλεξάνδρα Νίκα, ο Λάκης Γαβαλάς τρόλαρε τον Γιώργο Σαμπάνη: «Μπορώ να κάνω μια πρόταση γάμου;»

Μια απονομή με εκπλήξεις και χιούμορ πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Δευτέρας 17 Φεβρουαρίου για το πλατινένιο άλμπουμ του Πέτρου Ιακωβίδη, όπου έδωσαν το «παρών» πολλοί καλλιτέχνες, ανάμεσά τους ο Γιώργος Σαμπάνης και ο Λάκης Γαβαλάς. Ο Γιώργος Σαμπάνης ανέβηκε στη σκηνή μαζί με τον Πέτρο Ιακωβίδη, ωστόσο η στιγμή που προκάλεσε το μεγαλύτερο γέλιο ήταν

Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής: Τι είναι, ποια είναι τα συμπτώματα και πως αντιμετωπίζεται

Το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής χαρακτηρίζεται από τη διεύρυνση της διαμέτρου της αορτής στο επίπεδο της κοιλιάς, εξηγεί ο αγγειοχειρουργός κ.Νικολόπουλος. Η αορτή συνιστά τη μεγαλύτερη σε μέγεθος αρτηρία του ανθρώπου και μεταφέρει το αίμα από την καρδιά στα διάφορα μέρη του σώματος. Φυσιολογική θεωρείται η διάμετρος της κοιλιακής αορτής όταν κυμαίνεται από 14 έως 25

Αλλεργία στο νερό: Μια γυναίκα με σπάνια πάθηση βιώνει τρομερό πόνο κάθε φορά που κάνει μπάνιο

Μια 25χρονη γυναίκα στην Βρετανία πάσχει από μία εξαιρετικά σπάνια πάθηση, μια αλλεργία στο νερό, δυσκολεύοντας την καθημερινότητά της. Η υδατογενής κνίδωση, γνωστή και ως αλλεργία στο νερό, είναι μια σπάνια πάθηση που προκαλεί πρήξιμο και εξανθήματα στο δέρμα κάθε φορά που αυτό έρχεται σε επαφή με το νερό, ακόμη και το πόσιμο. Σύμφωνα με

Φυσικές λύσεις για λευκά δόντια στο σπίτι – Τι δουλεύει και τι όχι, σύμφωνα με την επιστήμη

Ένα φωτεινό χαμόγελο αποτελεί ένδειξη υγείας και αυτοπεποίθησης. Ωστόσο, καθημερινές συνήθειες όπως το κάπνισμα και η κατανάλωση καφέ, τσαγιού ή κόκκινου κρασιού μπορεί να προκαλέσουν χρωματισμούς και κιτρινίλες στα δόντια. Και παρ’ όλο που υπάρχουν λευκαντικά προϊόντα στο εμπόριο, τα χημικά συστατικά που περιέχουν για τον αποχρωματισμό των δοντιών ενδέχεται να προκαλούν ανησυχίες σε κάποιους

Διαβήτης και στυτική δυσλειτουργία: Ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπείες

Υπολογίζεται ότι σήμερα στη χώρα μας 300.000 άνδρες αντιμετωπίζουν πρόβλημα στυτικής δυσλειτουργίας, όμως ελάχιστοι είναι αυτοί που επισκέπτονται τον γιατρό τους για να εξεταστούν. Αποτελεί ακόμη θέμα ταμπού, παρότι η ικανοποιητική σεξουαλική δραστηριότητα αποτελεί βασικό παράγοντα για μια καλή ποιότητα ζωής. «Είναι γνωστό πως ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να προκαλέσει διάφορες επιπλοκές, όπως αγγειοπάθεια που

Πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει η διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος στην εφηβεία – Η απειλή του αυτοτραυματισμού

Πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει η διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος στην εφηβεία – Η απειλή του αυτοτραυματισμού ΠΑΙΔΙ Οι έφηβοι με διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος είναι πιο επιρρεπείς στον αυτοτραυματισμό - Ποιοι είναι πιο ευάλωτοι;   Ανησυχητικά δεδομένα κομίζει νέα έρευνα του Πανεπιστημίου Άρλινγκτον του Τέξας που δημοσιεύτηκε στο Psychiatry Research, σχετικά με την επιρροή της εικόνας του