Ποιοι τύποι καρκίνου αυξάνονται, ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου και ποια τα μεγάλα ερωτηματικά.
Ο καρκίνος προσβάλλει ολοένα λιγότερο τους ηλικιωμένους και ολοένα περισσότερο τους μεσήλικες ή ακόμα και νεότερους ενήλικες, αναφέρει η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS).
Σε νέα έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα αποκαλύπτει ότι η μοναδική ηλικιακή ομάδα όπου παρατηρήθηκε αύξηση των κρουσμάτων την περίοδο 1995-2020, ήταν οι ηλικίες κάτω των 50 ετών. Στις ηλικίες 50-64 ετών και 65 ετών και άνω, τα κρούσματα ήταν μειωμένα.
«Βλέπουμε μία σταδιακή μετατόπιση των διαγνώσεων προς τους νεότερους πληθυσμούς, παρότι αυξάνονται ραγδαία οι πληθυσμοί των ηλικιωμένων», δήλωσε στο CNN ο Dr. William Dahut, επικεφαλής της επιστημονικής υπηρεσίας της ACS. «Κάτι υπάρχει εδώ, το οποίο δεν έχουμε ακόμα αποσαφηνίσει».
Τα νέα δεδομένα παρατίθενται στην ετήσια έκθεση της ACS για την πορεία του καρκίνου στις ΗΠΑ. Η έκθεση δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση CA: A Cancer Journal for Clinicians.
Μειώνεται η θνησιμότητα, αυξάνονται τα κρούσματα
Όπως αποκαλύπτεται, η θνησιμότητα από τον καρκίνο μειώνεται συνεχώς, χάρη στην ελάττωση του καπνίσματος, την πιο πρώιμη διάγνωση και την βελτίωση των θεραπειών, ακόμα και για τις μεταστατικές μορφές. Στην πραγματικότητα, μεταξύ 1991 και 2021 η θνησιμότητα από τον καρκίνο μειώθηκε συνολικώς κατά 33%.
Ωστόσο το σημαντικό αυτό όφελος απειλείται από την συνεχή αύξηση των κρουσμάτων σε πολλές συχνές μορφές της νόσου. Μεταξύ 2025 και 2019 η ετήσια αύξηση κυμαινόταν από 0,6% έως 3% σε ορισμένους τύπους καρκίνου.
Ειδικότερα, ο καρκίνος του μαστού, του παγκρέατος και του ενδομητρίου αυξήθηκαν κατά 0,6-1% ετησίως. Αντίστοιχα, η ετήσια αύξηση ήταν 2-3% για τους καρκίνους:
- Του προστάτη
- Του ήπατος (στις γυναίκες)
- Του νεφρού
- Της στοματικής κοιλότητας λόγω λοίμωξης με ιό ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV)
- Του μελανώματος στο δέρμα
Το επακόλουθο ήταν να αυξηθούν σημαντικά ως αριθμός τα κρούσματα της νόσου. Μάλιστα το 2024 προβλέπεται για πρώτη φορά ότι τα ετήσια περιστατικά στις ΗΠΑ θα υπερβούν τα 2 εκατομμύρια. Οι, δε, θάνατοι υπολογίζεται ότι θα ανέλθουν σε 611.720.
Τι γίνεται στους νέους
Στις ηλικίες κάτω των 50 ετών, ο καρκίνος του παχέος εντέρου έχει μετατραπεί:
- Στην κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο των ανδρών
- Στην δεύτερη κυριότερη αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες (πρώτος είναι ο καρκίνος του μαστού)
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, όμως, ο καρκίνος του παχέος εντέρου ήταν η 4η αιτία θανάτου από κακοήθη νόσο και στα δύο φύλα.
«Κάτι έχει αλλάξει, αλλά είναι ακόμα απροσδιόριστο», είπε ο Dr. Dahut. Όπως εξήγησε, μερικοί από τους παράγοντες που είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο αναπτύξεως αυτής της μορφής καρκίνου είναι:
- Το οικογενειακό ιστορικό της νόσου
- Η ύπαρξη ορισμένων γενετικών μεταλλαγών
- Η υπερκατανάλωση αλκοόλ
- Το κάπνισμα
- Η παχυσαρκία
«Μερικές έρευνες δείχνουν ακόμα ότι συμβάλλουν η καθιστική ζωή και ορισμένοι διατροφικοί παράγοντες», συνέχισε ο Dr. Dahut. «Πιθανότατα, όμως, δεν υπάρχει μόνο μία αιτία. Σε αυτό συνηγορεί το γεγονός ότι πολλοί νεαροί ασθενείς μας ήταν κατά τα άλλα υγιείς, γυμνάζονταν και τρέφονταν υγιεινά, χωρίς να έχουν οικογενειακό ιστορικό ή γενετικές μεταλλάξεις».
«Η συνεχής αύξηση του καρκίνου του εντέρου στους νέους είναι ανησυχητική. Πρέπει να ανακόψουμε και να αναστρέψουμε αυτή την τάση», τόνισε ο επιβλέπων ερευνητής Dr. Ahmedin Jemal, από την ACS.
Πώς μπορεί να γίνει αυτό; «Με την έναρξη προληπτικού (προσυμπτωματικού) ελέγχου με εξέταση κοπράνων σε όλα τα άτομα ηλικίας 45-49 ετών», απάντησε. «Όσοι όμως έχουν οικογενειακό ιστορικό ή γενετική προδιάθεση πρέπει να αρχίζουν τον προληπτικό έλεγχο πριν τα 45 έτη».
Δεν είναι ο μοναδικός
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου δεν είναι ο μοναδικός που αυξάνεται στους νέους. Αυξάνονται τα κρούσματα και για μορφές για τις οποίες δεν υπάρχει προσυμπτωματικός έλεγχος, όπως ο καρκίνος του παγκρέατος ή του στομάχου, είπε ο Dr. Scott Kopetz, καθηγητής Γαστρεντερικής Ιατρικής Ογκολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας.
Το γεγονός αυτό ενέχει τον κίνδυνο να αρχίσουν να αυξάνονται και τα κρούσματα στους μεσήλικες και ηλικιωμένους, πρόσθεσε. «Εάν δεν αλλάξει η επιδημιολογία στους νέους, μπορεί να οδηγήσει σε ένα νέο κύμα αυξανόμενων καρκίνων τις επόμενες δεκαετίες», εκτίμησε.
Και αυτές οι μορφές έχουν κάποιους γνωστούς παράγοντες κινδύνου, που όμως δεν αρκούν για να εξηγήσουν εξ ολοκλήρου την νέα τάση. Ο καρκίνος του παγκρέατος, λ.χ., έχει ως παράγοντες κινδύνου την παχυσαρκία, το κάπνισμα, τον διαβήτη, το οικογενειακό ιστορικό κ.λπ.
«Είναι ένα καμπανάκι κινδύνου. Πρέπει να καταλάβουμε τι άγει αυτές τις αυξήσεις», τόνισε ο Dr. Kopetz. «Πρέπει επίσης να επιταχύνουμε τις προσπάθειες ανάπτυξης μεθόδων πρώιμης διάγνωσης, που θα μας επιτρέπουν να ελέγχουμε κάθε άτομο για πολλαπλούς τύπους καρκίνου».
Φωτογραφία: iStock
