Οι μελέτες δείχνουν ότι τα ποσοστά της Long COVID μπορεί να υποχωρούν στις ΗΠΑ, οι ειδικοί, όμως, προειδοποιούν ότι ο κίνδυνος δεν έχει εκλείψει
Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από τα συμπτώματα της λεγόμενης Long COVID: μια σειράς συμπτωμάτων που μπορεί να επιμείνουν πολύ μετά από την αρχική μόλυνση από COVID, επηρεάζοντας τη ζωή του ασθενούς. Συνήθως, οι ασθενείς με Long COVID υποφέρουν από κόπωση, δυσκολία συγκέντρωσης και πόνο στις αρθρώσεις. Στις χειρότερες περιπτώσεις, όμως, το το σύνδρομο μπορεί να τους αφήσει μέχρι και κλινήρεις.
Τώρα –κι ενώ τα κρούσματα έχουν αρχίσει να ξαναπαίρνουν την ανιούσα– οι μελέτες δείχνουν ότι τα ποσοστά της Long COVID μπορεί να υποχωρούν στις ΗΠΑ, όπως αναφέρει το Scientific American. Αν και δεν υπάρχουν έρευνες που να αξιολογούν τους λόγους αυτής της υποχώρησης, οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι η ύφεση είναι αποτέλεσμα της αυξημένης ανοσίας στον κορονοϊό SARS-CoV-2 (που προκαλεί την COVID), των ηπιότερων παραλλαγών του παθογόνου και των βελτιωμένων θεραπειών. Οι ειδικοί, όμως, προειδοποιούν ότι ο κίνδυνος δεν έχει ακόμα εκλείψει. Και χωρίς σαφή εξήγηση για το πού οφείλεται η πτωτική αυτή τάση, δεν είναι ξεκάθαρο αν θα συνεχιστεί.
Ο Paul Elliott, επιδημιολόγος στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Imperial College του Λονδίνου, υπογραμμίζει ότι δεν υπάρχουν ακόμη περιθώρια χαλάρωσης. Ωστόσο, υπάρχουν λόγοι να αισιοδοξούμε. Αυτός και η ομάδα του ανέφεραν πρόσφατα ότι τα άτομα που μολύνθηκαν κατά τη διάρκεια του κύματος Omicron της πανδημίας είχαν 88% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν μακροχρόνια COVID, σε σύγκριση με εκείνους που είχαν μολυνθεί από το αρχικό στέλεχος που εμφανίστηκε στην Ουχάν της Κίνας. Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο στο Nature Communications, είναι η τελευταία από μια αυξανόμενη σειρά μελετών που δείχνουν κάμψη της Long Covid.
Φέτος το καλοκαίρι, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ ανέφεραν ότι το ποσοστό των ατόμων που μολύνθηκαν από SARS-CoV-2 και που ανέπτυξαν στη συνέχεια μακροχρόνια COVID μειώθηκε από 18,9% τον Ιούνιο του 2022 σε 11% τον Ιανουάριο του 2023. Και λίγους μήνες νωρίτερα, Ευρωπαίοι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος Long COVID στους ασθενείς με καρκίνο μειώθηκε από 19,1% το 2020 σε 6,2% στις αρχές του 2022. Παρόμοια ευρήματα δείχνουν κι άλλες μελέτες
Αν και οι μελέτες διαφωνούν στους απόλυτους αριθμούς, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η πτωτική τάση είναι πραγματική – ότι η πιθανότητα οποιουδήποτε ατόμου να εμφανίσει μακροχρόνια COVID έχει μειωθεί από την αρχή της πανδημίας. Το ερώτημα είναι γιατί.
Παράγοντας εμβόλια και ανοσία
Ένας παράγοντας μπορεί να είναι ότι η μεγαλύτερη ανοσία του πληθυσμού -είτε από μόλυνση είτε από εμβολιασμό ή και από τα δύο- πιθανότατα έχει παράσχει προστασία έναντι των παρατεταμένων συμπτωμάτων.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα εμβόλια παρείχαν ισχυρή άμυνα κατά του ιού τα τελευταία τρία χρόνια. Και πολλές μελέτες υποδεικνύουν ότι ο εμβολιασμός μειώνει επίσης τις πιθανότητες εμφάνισης μακροχρόνιας COVID – ιδιαίτερα για εκείνους που συνεχίζουν να εμβολιάζονται. Η μελέτη σε ασθενείς με καρκίνο, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι ο κίνδυνος εμφάνισης Long COVID ήταν υψηλότερος πριν από τη διάθεση εμβολίων κατά της νόσου και ότι οι συμμετέχοντες που είχαν λάβει αναμνηστική δόση του εμβολίου είχαν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν μακροχρόνια COVID σε σχέση με εκείνους που εμβολιάστηκαν μόνο μερικώς. Επιπλέον, μελέτη που δημοσιεύθηκε μόλις την περασμένη εβδομάδα διαπίστωσε ότι τρεις ή περισσότερες δόσεις ενός εμβολίου κατά της COVID μείωσαν τον κίνδυνο Long COVID κατά 73%, σε σύγκριση με 21% για μία μόνο δόση.
Διαφορετικές παραλλαγές του ιού
Έχουμε επίσης να κάνουμε με διαφορετικές παραλλαγές του ιού. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι τα εγγενή χαρακτηριστικά των διαφορετικών στελεχών SARS-CoV-2 τα καθιστούν περισσότερο ή λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν μακροχρόνια COVID. Μια έρευνα συνέκρινε τους εργαζόμενους στα ελβετικά νοσοκομεία τον Μάιο του 2022 -περίπου έξι μήνες μετά την πρώτη εμφάνιση της παραλλαγής Omicron- με εργαζόμενους που είχαν μολυνθεί από το αρχικό στέλεχος το 2020. Διαπίστωσε ότι οι τελευταίοι είχαν πολύ πιο παρατεταμένα συμπτώματα από εκείνους που είχαν μολυνθεί πιο πρόσφατα.
Κατά κάποιο τρόπο, τα ευρήματα δεν προκαλούν έκπληξη. Κατά τη διάρκεια οξείας ασθένειας, η Omicron είναι πολύ λιγότερο πιθανό από τα προηγούμενα στελέχη να οδηγήσει ασθενείς στο νοσοκομείο με σοβαρά συμπτώματα, κάτι που οι ερευνητές γνωρίζουν ότι είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για Long COVID. Ωστόσο, Long Covid δεν αποκλείεται να αναπτύξουν και πιο ήπιες περιπτώσεις.
Μια υπόθεση που προτάθηκε σε μελέτες σε ζώα είναι ότι η Omicron στοχεύει κύτταρα στην ανώτερη αναπνευστική οδό, ενώ προηγούμενες μορφές του ιού στόχευαν την κατώτερη αναπνευστική οδό και άλλα όργανα, όπου συνέχισαν να αναπαράγονται και να προκαλούν μακροχρόνια συμπτώματα.
Διαθέσιμες θεραπείες
Τέλος, οι διαθέσιμες θεραπείες μπορεί να έχουν μειώσει και τα περιστατικά Long COVID. Τα αντιιικά φάρμακα μπορούν πλέον να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του ιού από τα αρχικά στάδια της λοίμωξης, μειώνοντας έτσι τη βαρύτητά της αλλά και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της. Τον Μάρτιο του 2023, μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε περισσότερα από 280.000 άτομα που είχαν περάσει COVID διαπίστωσε ότι όσοι πήραν το φάρμακο Paxlovid τις πρώτες πέντε ημέρες των συμπτωμάτων είχαν περίπου 25% χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν μακροχρόνια COVID σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Και μια πιο πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι άτομα που ήταν υπέρβαρα και έλαβαν ένα άλλο φάρμακο που ονομάζεται μετφορμίνη, το οποίο έχει επίσης αντιικές ιδιότητες, είχαν 41% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν μακροχρόνια COVID από εκείνους που έλαβαν placebo.
