Ένα βήμα πιο κοντά στην εξήγηση γιατί σε ορισμένους ανθρώπους η ψωρίαση είναι πιο ήπια ενώ σε άλλους πιο βαριάς μορφής βρίσκεται η επιστήμη.
Ερευνητές της Ιατρικής Σχολής Grossman του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, μέσω μια νέας εξέτασης, χαρτογράφησαν τα φλεγμονώδη χαρακτηριστικά της ψωρίασης, ορμώμενοι από την έλλειψη θεραπειών που να αντιμετωπίζουν τα υποκείμενα αίτια της ψωριασικής νόσου, και όχι μόνο τα συμπτώματα.
Δεδομένου ότι οι γνώσεις μας για το πώς επηρεάζει άλλες περιοχές του σώματος και πώς εξελίσσεται από μια εντοπισμένη δερματική πάθηση σε μια νόσο με πολλές συστηματικές συννοσηρότητες δεν είναι τόσο εκτενείς, οι ερευνητές, συγκρίνοντας ασθενείς με διαφορετικά επίπεδα σοβαρότητας της νόσου, ανακάλυψαν ότι σε εκείνους με βαριάς μορφής ψωρίαση η θέση των ινοβλαστών (βασικοί ρυθμιστές της φλεγμονής) και των μακροφάγων (τύπος λευκών αιμοσφαιρίων), ποικίλλει και είναι πιο συχνή στα ανώτερα στρώματα του δέρματος.
Τα ευρήματα προσφέρουν επίσης ενδείξεις ως προς το γιατί η ψωρίαση μπορεί να πυροδοτήσει και άλλες παθήσεις, όπως ο διαβήτης τύπου 2, η καρδιοπάθεια και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου.
«Η ψωρίαση είναι μια καταστροφική, χρόνια δερματική νόσος. Δημιουργεί, οπουδήποτε στο δέρμα, παχιές, κοκκινωπές, φολιδωτές βλάβες, που ονομάζονται πλάκες, λόγω της πολύ γρήγορης ανανέωσης των δερματικών κυττάρων. Μπορεί να εκδηλωθεί ξαφνικά και δεν υπάρχει θεραπεία, παρά μόνο αγωγές για την ανακούφιση των ασθενών από τα συμπτώματα. Συχνότερα οι πλάκες σχηματίζονται στους αγκώνες και στα γόνατα, στο τριχωτό της κεφαλής, στο πρόσωπο και στο εσωτερικό του στόματος, στα γεννητικά όργανα, στο κάτω μέρος της πλάτης, στις παλάμες και στα πέλματα όπως και στα νύχια των χεριών και των ποδιών», μας εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Το δέρμα, όπως τονίζει, χάνει τη συνοχή και την υγρασία του προκαλώντας κνησμό και πόνο στον ασθενή. Εάν οι πλάκες ξυθούν στην προσπάθεια ανακούφισης από τη φαγούρα, μπορεί να μολυνθούν και να εμφανιστεί πυρετός και οίδημα.
Η ψωρίαση, όμως, μπορεί να εμφανιστεί και στα νύχια. «Τότε αυτά γίνονται εύθρυπτα, παρουσιάζουν γραμμές, άσπρες κηλίδες ή/και μικρές τρυπούλες στην επιφάνειά τους, κίτρινες ή κόκκινες κηλίδες και πάχυνση του δέρματος κάτω από το νύχι. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί τα προσβεβλημένα νύχια να ξεκολλήσουν από την κοίτη τους και να βγουν. Θεωρείται πολύπλοκη ασθένεια με πολλές συννοσηρότητες, συμπεριλαμβανομένης της αρθρίτιδας και της καρδιαγγειακής νόσου», προσθέτει.
Τι έδειξε μελέτη μέσω νέας μεθόδου
Προκειμένου οι ερευνητές να κατανοήσουν πώς αυτή η δερματική νόσος επηρεάζει το δέρμα αλλά και άλλα όργανα του σώματος, χρησιμοποίησαν μια νέα μέθοδο (spatial transcriptomics) για να εξετάσουν δείγματα που πήραν από ασθενείς με ψωρίαση (με ή χωρίς ψωριασική αρθρίτιδα) και από υγιή άτομα, τόσο από περιοχές του δέρματος που είχαν ενεργή φλεγμονή, όσο και από περιοχές που φαίνονταν υγιείς με γυμνό μάτι.
Σύμφωνα με τα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν online στο Science Immunology, παθολογικά χαρακτηριστικά υπήρχαν τόσο στο προσβεβλημένο όσο και στο καθαρό δέρμα, καταδεικνύοντας τις ευρείες επιπτώσεις της ψωριασικής φλεγμονής ακόμη και σε απομακρυσμένα από τις ορατές βλάβες σημεία.
Μέσω της μεθόδου (spatial transcriptomics) κατηγοριοποιήθηκαν επίσης τα δείγματα βάσει της βαρύτητας της κλινικής νόσου, αναδεικνύοντας τις βαθιές αλλαγές στη χωρική οργάνωση του δέρματος κατά την εξέλιξη της ψωρίασης.
Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι σε δείγματα δέρματος από ασθενείς με μέτρια έως βαριάς μορφής ψωριασική νόσο, η δραστηριότητα των γονιδίων αυξήθηκε σε πολλές μοριακές οδούς που συνδέονται με τον μεταβολισμό και τον έλεγχο των επιπέδων των λιπιδίων, παράγοντες που είναι γνωστό ότι σχετίζονται με τον διαβήτη και τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Αυτή η αυξημένη γονιδιακή δραστηριότητα εμφανίστηκε ακόμη και σε καθαρό δέρμα μακριά από τις βλάβες.
«Στόχος της μελέτης ήταν να μπορούμε να προβλέψουμε ποιος ασθενής είναι πιθανότερο να αναπτύξει σοβαρή μορφή της νόσου αλλά και τις διαταραχές που συνήθως συνοδεύουν την ψωρίαση, όπως για παράδειγμα την ψωριασική αρθρίτιδα από την οποία πάσχει 1 στους 5 ασθενείς με ψωρίαση, προκειμένου να λαμβάνονται εγκαίρως μέτρα για τον μετριασμό των επιπτώσεών της», τόνισε ο ειδικός.
«Η ψωρίαση δεν θεραπεύεται»
Σήμερα, όπως προσθέτει δεν υπάρχει τρόπος να θεραπευτεί η ψωρίαση, παρά μόνο να δοθούν αγωγές για την ύφεση των συμπτωμάτων, τα οποία θα επανέλθουν αργά ή γρήγορα στο μέλλον. Ούτε μπορούν να αποφευχθούν τυχόν επιπλοκές (όπως διαβήτης παχυσαρκία υψηλή χοληστερίνη, εγκεφαλικό, καρδιακή προσβολή), παρά μόνο να γίνονται τακτικές ιατρικές εξετάσεις για τον κατά το δυνατόν ταχύτερο εντοπισμό τους.
Η μείωση του κινδύνου ή η παράταση της περιόδου χωρίς έντονα συμπτώματα μπορεί να επιτευχθεί με την πλήρη αφοσίωση σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, στην περιποίηση του δέρματος και στην αποφυγή των παραγόντων που μπορεί να τα πυροδοτήσουν.
«Κυρίως, όμως, απαιτείται η πιστή εφαρμογή της θεραπείας», σημειώνει ο γιατρός και προσθέτει πως η τήρηση της θεραπείας, εξαρτάται από τον εντοπισμό και την έκταση των βλαβών, την ηλικία και τη συνολική υγεία των ασθενών.
«Στη διάθεσή μας έχουμε και πολλά μέσα για την ανακούφισή τους, όπως στεροειδείς κρέμες, φάρμακα για την επιβράδυνση της παραγωγής κυττάρων του δέρματος ενυδατικές κρέμες για το ξηρό δέρμα, κρέμες με βιταμίνη Α ή ρετινοειδή, ανοσοθεραπείες. Όταν αυτές δεν αποδίδουν ή αντενδείκνυνται, αλλά και συνδυαστικά με αυτές, προτείνεται η φωτοθεραπεία η οποία μπορεί να επιβραδύνει την ταχεία ανάπτυξη των δερματικών κυττάρων, να καταστείλει το υπερδραστήριο ανοσοποιητικό σύστημα, να μειώσει τη φλεγμονή στο δέρμα και να μειώσει ή να εξαλείψει τον κνησμό», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.
