Πολλαπλή σκλήρυνση: Ο θηλασμός μειώνει την κληρονομική μεταβίβαση των γονιδίων

Ενθαρρυντικά είναι τα μηνύματα και για την αντιμετώπιση της πολλαπλής σκλήρυνσης (σκλήρυνσης κατά πλάκας). Όπως τόνισε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Νευρολογίας-Νευροανοσολογίας ΑΠΘ, Α΄ Νευρολογική κλινική ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ, Ευφροσύνη Κουτσουράκη, στην ομιλία της με θέμα «Νοσοτροποποιητικά φάρμακα στην πολλαπλή σκλήρυνση» κατά τη διάρκεια του 9ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Εφαρμοσμένης Φαρμακευτικής (ΠΣΕΦ), που διοργάνωσε στις 13 και 14 Μαΐου ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, υπολογίζεται ότι πάνω από 2,8 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πάσχουν από πολλαπλή σκλήρυνση.

Στην Ελλάδα οι ασθενείς είναι περισσότεροι από 18.000 και στην Ευρώπη περισσότεροι από 800.000 με συχνότερη ηλικία έναρξης μεταξύ 20-40 ετών και επικράτηση στις γυναίκες (1,5-3 φορές περισσότερο από τους άνδρες).

Παρ΄όλα αυτά τα νέα για τις γυναίκες είναι ενθαρρυντικα΄:

«Αυτό που είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι γυναίκες με πολλαπλή σκλήρυνση είναι ότι όλες μπορούν να αποκτήσουν παιδί, εφόσον το επιθυμούν. Οι προϋποθέσεις για αυτό είναι να υπάρξει προγραμματισμός, η νόσος να είναι σε ύφεση, σταθεροποιημένη, χωρίς υποτροπές. Σε περίπτωση που η νόσος δεν έχει σταθεροποιηθεί, αλλά ακολουθήσει εγκυμοσύνη, εφόσον ο θεράπων νευρολόγος το θεωρήσει απαραίτητο, μπορεί η ασθενής να λαμβάνει κάποια φάρμακα και στη διάρκεια της εγκυμοσύνης ώστε να μην υπάρξει επιδείνωση της νόσου, αλλά ούτε να επιβαρυνθεί το έμβρυο. Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι ο θηλασμός ελαττώνει την κληρονομική προδιάθεση εμφάνισης πολλαπλής σκλήρυνσης στα παιδιά των οποίων οι γονείς έχουν τη νόσο», τόνισε η κ. Κουτσουράκη.

Η σημασία της έγκαιρης έναρξης της θεραπείας

Σύμφωνα με την ίδια, η επιλογή των φαρμάκων γίνεται με βάση το μεγαλύτερο όφελος για κάθε ασθενή ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της ζωής του και τον τύπο της πολλαπλής σκλήρυνσης που παρουσιάζει, καθώς και με τη μικρότερη πιθανότητα για μακροχρόνιες σοβαρές παρενέργειες.

«Η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας αλλάζει τη φυσική πορεία της νόσου που οδηγεί στη μείωση της λειτουργικότητας των ασθενών, γιατί φαίνεται ότι η εκφυλιστική διεργασία αρχίζει πολύ νωρίς, επηρεάζει σημαντικά την εξέλιξη της αναπηρίας και συνδέεται με τη νευροφλεγμονή, την οποία κατά κύριο λόγο στοχεύουν τα περισσότερα από τα εγκεκριμένα για τη νόσο φάρμακα. Ήδη κυκλοφορούν στην Ελλάδα 15 φάρμακα για την αντιμετώπιση της νόσου, ενώ αναμένονται άλλα έξι. Η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας σε ασθενείς με ενεργό πολλαπλή σκλήρυνση μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνια ύφεση των συμπτωμάτων της νόσου και αποφυγή σοβαρής αναπηρίας, χωρίς βέβαια να έχει ακόμη βρεθεί η οριστική θεραπεία της νόσου», επισήμανε η κ. Κουτσουράκη.

Νέες θεραπείες για την αντιμετώπιση της επιληψίας

Στο επίπεδο της νευρολογίας υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις και στο πρόβλημα της επιληψίας. Σύμφωνα πάντα, με την αναπληρώτρια καθηγήτρια Νευρολογίας ΑΠΘ, κα. Σπηλιώτη, νέες θεραπείες για την αντιμετώπιση της προστίθενται στη φαρέτρα των επιστημόνων.

Πρόκειται για το φάρμακο με τη δραστική ουσία κενομπαμάτη, το οποίο μόλις πριν μία εβδομάδα εντάχθηκε στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση και καλύπτεται από τα ασφαλιστικά Ταμεία. Είναι σε μορφή χαπιού και μειώνει κατά 50% τις επιληπτικές κρίσεις των ενήλικων ασθενών.

«Η κενομπαμάτη έχει πάρει έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) τον Μάρτιο του 2021, αλλά μόλις πριν λίγες ημέρες εντάχθηκε στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Είναι σε μορφή χαπιού και λαμβάνεται μία φορά την ημέρα. Ενδείκνυται κυρίως για ενήλικες ασθενείς με φαρμακοανθεκτική επιληψία με εστιακές επιληπτικές κρίσεις, με ή χωρίς δευτεροπαθή γενίκευση. Αφορά, δηλαδή, το 1/3 των ασθενών που δεν ρυθμίζονται με άλλες φαρμακευτικές επιλογές. Η λήψη της κενομπαμάτης επιτυγχάνει μείωση 50% των επιληπτικών κρίσεων βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών», εξήγησε η κ. Σπηλιώτη.

Την ίδια στιγμή, άλλα δύο φάρμακα αναμένεται να κυκλοφορήσουν στη χώρα μας εντός του 2024, τα οποία ενδείκνυνται για την αντιμετώπιση των συνδρόμων Dravet, Lennox Gastaut και Rett στα παιδιά.

Παράλληλα, ανέφερε ότι «το 2024 αναμένονται άλλα δύο φάρμακα σε μορφή πόσιμου διαλύματος. Πρόκειται για το φάρμακο με τη δραστική ουσία φενφλουραμίνη, το οποίο το 2020 πήρε έγκριση από τον FDA και το 2021 από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων για την αντιμετώπιση των επιληπτικών κρίσεων στο σύνδρομο Dravet, μία μυοκλονική επιληψία βρεφικού τύπου που συνήθως εμφανίζεται στις ηλικίες από 4 μηνών έως 3 ετών. Το 2023 έλαβε επίσης έγκριση και για το σύνδρομο Lennox Gastaut, μία από τις πιο σοβαρές μορφές επιληψίας σε παιδιά ηλικίας 2 ετών και άνω, καθώς και σε ενήλικες. Επίσης το 2023 εγκρίθηκε η θεραπεία με το φάρμακο τροφινετίδη, που μειώνει τη φλεγμονή και τη νευρωνική απόπτωση, για παιδιά ηλικίας 2 ετών και άνω και για ενήλικες ως πρώτη θεραπεία για την αντιμετώπιση του συνδρόμου Rett, μιας γενετικής νευρολογικής διαταραχής που εμφανίζεται μόνο σε κορίτσια με νοητική υστέρηση, κινητική αναπηρία και επιληψία. Θα προχωρήσει, επίσης, σε φάση 3 η έρευνα με τη γνωστή κεταμίνη (αντιεπιληπτικό που χρησιμοποιείται ενδοφλεβίως σε επιληπτική κατάσταση σε ΜΕΘ) σε από του στόματος χορήγηση για το σύνδρομο Rett»