Η Μεσεντέριος Λεμφαδενίτιδα (ΜΛ) αποτελεί μέρος ενός συνόλου συμπτωμάτων και εμφανίζεται αρκετά συχνά, ιδίως στην παιδική και εφηβική ηλικία.
Το πιο συνηθισμένο αίτιο της αποτελούν οι λοιμώξεις (ιογενείς, μικροβιακές) του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, όπως και η σκωληκοειδίτις.
Στη διαφορική διάγνωση εκτός ίσως από τα χαρακτηριστικά κωλικοειδή άλγη που επεκτείνονται στην ανατομική θέση του μεσεντέριου και πρέπει να αξιολογούνται, τα υπόλοιπα κλινικά και εργαστηριακά ευρήματα δεν συμβαδίζουν με την πορεία της νόσου. Ουσιαστική βοήθεια προέρχεται από τα:
- Υπερηχογράφημα (U/S) κοιλίας
- Αξονική Τομογραφία (C.T.S.) άνω κάτω κοιλιάς
Η Μεσεντέριος Λεμφαδενίτιδα ή μεσεντέρια αδενίτιτδα προκαλείται από τη φλεγμονή των λεμφαδένων στη μεμβράνη (μεσεντέριο) που συνδέει το έντερο με το τοίχωμα της κοιλιάς. Η νόσος προκαλείται συνήθως από φλεγμονή του εντέρου. (βλ. εικόνα 1)
Η ΜΛ προσβάλει συνήθως παιδιά και εφήβους.
Colon = κόλον, Small intestine = λεπτό έντερο, Mesentery = μεσεντέριο, Lymph nodes = λεμφαδένες
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ – ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
- Οξύς πόνος που εμφανίζεται στο κάτω δεξιό ήμισυ της κάτω κοιλιάς (κατά την ανατομική θέση του μεσεντερίου) με διάχυση στους γύρω ιστούς. (Δ.Δ. ΑΠΟ ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔΙΤΙΔΑ!!)
- Ευαισθησία υπάρχει σε όλο το κοιλιακό τοίχωμα
- Πυρετός
Ανάλογα με το αίτιο που προκαλεί την ΜΛ μπορεί στα παραπάνω συμπτώματα να προστεθούν διαρροϊκές κενώσεις, ναυτία, εμετός, γενική αδιαθεσία.
Αν τα παραπάνω συμπτώματα χειροτερέψουν τότε η ιατρική εξέταση και συμβολή είναι επείγουσα και απαραίτητη.
ΠΑΘΟΛΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ
Η ΜΛ προκαλείται από την προσβολή 3,4 ή και περισσότερων λεμφαδένων (με διάμετρο συνήθως ο καθένας 5 mm ή περισσότερο) στο κάτω δεξιό ήμισυ της κοιλιάς.
Η ΜΛ μπορεί να εμφανίσει οξεία και χρόνια μορφή και είναι πολύ δύσκολο στον κλινικό γιατρό να διαφοροδιαγνώσει τη ΜΛ από τη σκωληκοειδίτιδα.
Το πιο συχνό αίτιο της ΜΛ είναι μικρόβια τα οποία προσβάλλουν τους μεσεντέριους αδένες μέσω της λεμφικής κυκλοφορίας.
Οι αδένες του μεσεντερίου που προσβάλλονται εμφανίζονται διογκωμένοι, μαλθακής σύστασης, το γειτονικό μεσεντέριο εμφανίζει οίδημα με ή χωρίς εξιδρωματικές αντιδράσεις.
Μικροσκοπικά οι αδένες που προσβάλλονται εμφανίζουν υπερπλασία και σε πυώδη λοίμωξη, νέκρωση με πολλά πυώδη κύτταρα.
Συνήθη Αίτια
- campylobacter jejuni
- Β αιμολυτικός στρεπτόκοκκος
- shigella spp
- Κολοβακτηρίδιο
- Σταφυλόκοκκος
- Πρασινίζων στρεπτόκοκκος
- Yersinia (πολύ συχνό αίτιο)
- Μυκοβακτηρίδιο φυματίωσης
- Gardia Lambilia
- Ιοί (coxsackie AB, ιός ερυθράς, αδενοϊοί 1,2,3,5,7)
Άλλα σπάνια αίτια:
Η ΜΛ προκαλείται και από νεοπλασίες όπως
- Λέμφωμα
- Ca Μαστού
- Ca Πνεύμονα
- Ca Παγκρέατος
- Νεοπλασίες Γ.Ε.Σ.
Γενικά η ΜΛ προκαλείται από γαστρεντερίτιδες που προέρχονται από ιογενείς λοιμώξεις (rotavirus, norovirus) από στελέχη σαλμονέλλας, σταφυλόκοκκου, στρεπτόκοκκου.
Μάλιστα η γαστρεντερίτιδα αυτή ονομάζεται και («stomach flu»: γρίπη του στομαχιού).
Η λοίμωξη από το μικρόβιο Yersinia enterocolitica που αποτελεί την πιο συχνή αιτία ΜΛ στα παιδιά πρέπει να διαφοροδιαγνωστεί από την νόσο του Crohn’s (τελική ειλεϊτιδα) και από την οξεία σκωληκοειδίτιδα.
Επίσης νοσήματα που συνδέονται με τη ΜΛ είναι:
- Σκωληκοειδίτις. – φλεγμονώδεις νόσοι εντέρου (Crohn’s, ελκώδης κολίτιδα), όπως και
- Ασθένειες κολλαγόνου συνδετικού ιστού όπως συστηματικός ερυθηματώδης λύκος – Ρευματοειδής αρθρίτιδα
- Εκκολπωματίτις (φλεγμονή εκκολπωμάτων εντέρου)
- Παγκρεατίτιδα
Επίσης μεσεντέρια λεμφαδενίτιδα προκαλεί ο ιός Ebstein Barr – HIV λοίμωξη – ιός που προκαλεί τη νόσο εξ ονύχων γαλής.
Η πολύ συχνή συνύπαρξη της μεσεντερικής λεμφαδενίτιδας με λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος έδωσαν έναυσμα στη θεωρία που αναφέρεται στη δια της κατάποσης των παθογόνων μικροβίων δια του σιέλου, ως πρωτοπαθή εστία της λοίμωξης που προκαλεί τη ΜΛ.
Μετάδοση της νόσου μπορεί να γίνει από τον κύκλο στόμα – κόπρανα στη λοίμωξη από Y. Enterocolitica, που εμφανίζεται σε επιδημικές εξάρσεις.
Προκαλείται από βρώση κρεάτων, αυγών, μολυσμένο νερό.
Σπάνια από προσωπική επαφή ή επαφή με προσβεβλημένα ζώα με την δια κοπράνων μετάδοση του μικροβίου.
Συμπτώματα ΜΛ
- Ευαισθησία στην κοιλιακή χώρα (περί το κέντρο και δεξιό κάτω τεταρτημόριο) (49%)
- Υψηλός πυρετός (6,3%)
- Διόγκωση λεμφαδένων ( 33%)
- Διογκωμένοι διάσπαρτοι λεμφαδένες (15%)
Διάγνωση ΜΛ
Αιματολογικές εξετάσεις (CRP – ΤΚΕ – αριθμός λευκών)
Πρέπει να αποκλειστεί ειδικά σε νεαρά παιδιά η ουρολοίμωξη όπως και η οξεία σκωληκοειδίτιδα ή η Μεκέλειος απόφυση.
Η διάγνωση θα επιβεβαιωθεί με υπερηχογράφημα (ανεύρεση 3-4 ή και περισσοτέρων λεμφαδένων διαμέτρου 5 cm στο δεξί κάτω τριτημόριο κοιλιάς. Επίσης απεικόνιση διογκωμένων λεμφαδένων στην πρόσθια επιφάνεια δεξίου ψοίτου μυός ή στο μεσεντέριο του λεπτού εντέρου) στην C.T.S. (αξονική τομογραφία).
Θεραπεία
Η ΜΛ που προκαλείται από ιογενείς λοιμώξεις αποδράμει χωρίς προβλήματα
Ο θεράπων ιατρός θα αποφασίσει για χορήγηση φαρμάκων (π.χ. αναλγητικά – αντιβιοτικά)
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΜΛ ΑΠΟ:
- Σκωληκοειδίτιδα όπου α) οι λεμφαδένες είναι μικρότερου μεγέθους και λιγότεροι στον αριθμό β) ανώμαλη σκιαγράφηση σκωληκοειδούς απόφυσης
- Εγκολεασμός εντέρου
- Μεκέλειος απόφυση
Ref:
- Mayo clinic Dr. Νίκος Καλλιακμάνης
- Βικιπαίδεια
- Cur. Diagno. Treat. 2014
