ΟΞΥΜΕΤΡΑ – ΧΡΗΣΗ ΣΤΟΝ COV-19

Η πανδημία του COV-19 έχει προκαλέσει τον θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων.

Τα περισσότερα άτομα με λοίμωξη COV-19 εμφανίζουν σε ποσοστό 80% ήπια έως και μέτρια συμπτώματά του (15%) εμφανίζουν μέτρια μέσης βαρύτητας συμπτώματα τα οποία μοιάζουν με γριππώδη συνδρομή και το 5% από τους πάσχοντες χρήζει νοσοκομειακής κάλυψης.

Τα συμπτώματα της λοιμώξεις από COV-19 τα πιο συχνά είναι – πυρετός – ξηρός βήχας – μεγάλη κόπωση – μυϊκά άλγη – αλλοιώσεις δέρματος (ιλαροειδή εξάνθημα – αποχρωματισμό δακτύλων, χεριών, ποδιών.

Η δύσπνοια θεωρείται η πιο σημαντική επιπλοκή του COV-19 (εμφάνιση πνευμονίας).

Η πιο συχνή παρακολούθηση με την χρήση ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟΥ – ΠΙΕΣΟΜΕΤΡΟΥ – ΟΞΥΜΕΤΡΟΥ – θεωρείται απαραίτητη.

ΟΞΥΜΕΤΡΑ – ΧΡΗΣΗ – ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΑΥΤΩΝ

Από τις πρώτες ημέρες της πανδημίας, συζητιέται η παρουσία σε κάποιες ομάδες που μολύνονται από COV-19 και η δυνατότητα εξακρίβωσης της χωρίς άλλα συμπτώματα υποξίας (happy Lypoxia).

Τα οξύμετρα είναι συσκευές οι οποίες αναγράφουν μετά την τοποθέτηση κάποιου δακτύλου στο στόμιο τους («στο πλαστικό κουμπωμά του).

Τα οξύμετρα εκφράζουν τον κορεσμό του αρτηριακού αίματος και εμμέσως παρακολουθείται έτσι ο κορεσμός και η λειτουργία των πνευμόνων, με σύγχρονη αναγραφή της καρδιακής συχνότητας.

Η εμφάνιση κορεσμού 94 και κάτω κινητοποιεί τον γιατρό και τον άρρωστο και τούτο διότι η κυριότερη πρωταρχική εντόπιση του COV-19 είναι η πνευμονία.

Πριν γίνει η χρήση οξύμετρου πρέπει να εξετάζεται η ακρίβεια λειτουργίας του οξύμετρου.

Η ακρίβεια λειτουργίας του οξύμετρου γίνεται :

α) με την εφαρμογή, μέτρηση, παρακολούθηση των ενδείξεων του σε απολύτως υγιή άτομα και είναι δυνατόν η λήψη αίματος και σύγκριση των αποτελεσμάτων, των απαντήσεων του ειδικού μηχανήματος και των ενδείξεων του οξύμετρου.

Οι παρεκκλίσεις των οξύμετρων από την FDA αναφέρονται στο 2%-3% των τιμών κορεσμού 0₂.

Η ακρίβεια του οξύμετρου αυξάνεται σε 90-100% ενδείξεις κορεσμού με μέση πιστότητα 80%-90% και χαμηλή πιστότητα κάτω των 80% κορεσμό.

Οι ενδείξεις του οξύμετρου επηρεάζονται από το χρώμα του δέρματος (όχι αξιόπιστα αποτελέσματα στη Μαύρη Φυλή).

Αναφέρεται ότι η Μαύρη Φυλή εμφανίζει x3 πιθανότητες εμφάνισης χαμηλών τιμών 0₂ στο αίμα σε σύγκριση με τη Λευκή Φυλή.

Επίσης από :

• Μειωμένη κυκλοφορία
• Πάχος επιδερμίδας
• Θερμοκρασία δέρματος
• Πρόσφατη χρήση καπνού (τσιγάρου)
• Βερνίκι νυχιών.

Επηρεάζονται αρνητικά τα αποτελέσματα του οξύμετρου.

Στα άτομα επίσης που έχουν μολυνθεί με COV-19 είναι αναγκαία και επιτακτική ή κλινική και εργαστηριακή παρακολούθησή τους (οξύμετρο – θερμόμετρο).

Ειδικά στα άτομα που παραμένουν υπό «καραντίνα» «περιορισμό» στο σπίτι (φορείς – άτομα υπό ιχνηλάτηση) επιβάλλεται η παρακολούθηση του κορεσμού σε οξυγόνου του αίματος με την χρήση του ΟΞΥΜΕΤΡΟΥ.

Για καλύτερη χρήση οξύμετρου πρέπει να εφαρμόζονται τα εξής :

1. Εφαρμογή κανόνων κατασκευαστή.
2. Παράγοντες που επηρεάζουν την ακρίβεια του οξύμετρου όπως : χρώμα δέρματος, πάχος δέρματος, πρόσφατο κάπνισμα, χρήση βαφής νυχιών.

Για να είναι απόλυτα ακριβή τα αποτελέσματα που λαμβάνονται από το οξύμετρο καλό θα είναι να τηρούνται οι εξής προϋποθέσεις :

α) Το χέρι που τοποθετείται το οξύμετρο να είναι ζεστό και σε χαλάρωση, αλλά και ανύψωση αυτού στο επίπεδο της καρδιάς, καθαρισμός βαφής νυχιών.

β) Απόλυτα χαλαρό άτομο χωρίς να επιτελείται κατά την εφαρμογή του οξύμετρου καμία κίνηση του σώματος.

γ) Αναμονή του τελικού αποτελέσματος του οξύμετρου με αντίστοιχη ημερομηνία καταγραφής αυτού. (αναμονή ολίγων λεπτών).

ΕΡΜΗΝΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

1. Ανησυχία προκύπτει από τα επίπεδα του οξυγόνου εμφανίζουν τμηματική ελάττωση στην ημέρα ή στην συνολική παρακολούθηση.
2. Μην βασίζεστε μόνον στις ενδείξεις του οξύμετρου. Εκτιμήστε την συνολική κατάσταση της υγείας σας.
3. Παρακολούθηση εκτός από τις τιμές που δείχνει το οξύμετρο και άλλων παραμέτρων, όπως :
   • Δυσπνοϊκά φαινόμενα
   • Βήχας που γίνεται καθημερινά χειρότερος
   • Πόνος στο στήθος – θωρακική πίεση
   • Αύξηση του ρυθμού των σφύξεων
   • Αλλαγή χρώματος δέρματος («μελάνιασμα» προσώπου, χειλιών, νυχιών : εκδηλώσεις υποξίας, χαμηλά επίπεδα 0₂).

Είναι δυνατόν ακόμα με χαμηλές τιμές 0₂ να μην εμφανίζουν τα συμπτώματα αυτά.

Στις περιπτώσεις αυτές επιβάλλεται η εκτέλεση «test» για COV-19 όπως και ενημέρωση του γιατρού σας.

ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΟΡΕΣΜΟΥ Ο₂

• Αλλαγή διατροφικών συνηθειών όπως κατανάλωση αντιοξειδωτικών τροφίμων, ουσιών που θα αυξήσουν το Ο₂ κατά την πέψη τους.
• Κατανάλωση τροφών με αντιοξειδωτικές ουσίες.
• Κατάλληλος αερισμός χώρου.
• Ελεγχόμενη σωματική άσκηση.
• Μικρές κατευθυνόμενες ασκήσεις αναπνοής π.χ. 5-6 φορές την ημέρα βαθιές επαναλαμβανόμενες εκπνοές μεγάλης διάρκειας για να αποβληθεί καλύτερα ο λειτουργικός υπολειπόμενος αέρας των πνευμόνων.

Η λειτουργία (κορεσμού O₂) των πνευμόνων είναι σημαντικός :

α) για την παρακολούθηση της λειτουργίας τους κατά την πανδημία COV-19 [παθήσεις πνευμόνων πνευμονία] αλλά στην διάγνωση καρδιαγγειακού επεισοδίου.

Η ιδανική τοποθέτηση οξύμετρου γίνεται στο μέσο δάκτυλο δεξιού χεριού, αφού εξεταστεί η αιμάτωση του δακτύλου (όχι ψυχρότητα αυτού) και αφού καθαριστεί επιμελώς από βερνίκι νυχιών το αντίστοιχο δάκτυλο.

β) Φυσιολογική τιμή O₂ κατά τον ύπνο είναι 94% – 98%.

Αν δεν εκτελεστεί αναπνευστική κίνηση για 30ʺ κατά την διάρκεια του ύπνου Ο2 θα πέσει στο 80% και λιγότερο. ΚΑΘΕ ΤΙΜΗ Ο₂ κάτω των 90% είναι επικίνδυνο και χρειάζεται διερεύνηση.

Η καρδιακή συχνότητα που προσδιορίζεται από την ανάγνωση του οξύμετρου πρέπει φυσιολογικά να κυμαίνεται από 60-80 παλμούς / κατά λεπτό.

Ενδείξεις κάτω των 50 – άνω των 100, πρέπει να εξετάζονται.

Στα νεογνά το ΡΙ (Perfusion index) (ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΧΥΣΗΣ) αποτελεί σημαντικό στοιχείο λειτουργικής εκτίμησης των πνευμόνων σε βαριές λοιμώξεις και βαθμό επιτέλεσης αναισθησίας.

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ 

Δείκτης διάχυσης ↓ 0-5, Υψηλός δείκτης ↑ 5

Το οξύμετρο λειτουργεί ουσιαστικά μετρώντας το χρώμα του αίματος που κυκλοφορεί.

Το αίμα το αρτηριακό το πλήρως οξυγονωμένο είναι λαμπερό ερυθρό ενώ το αίμα με λιγότερο περιεκτικότητα Ο₂ είναι γαλαζωπό / ιώδες χρώμα.

Η μέτρηση του χρώματος αυτού μεταφράζεται σε % κορεσμό Ο₂ από το οξύμετρο.

• Πτωχή κυκλοφορία
• Βαφή ονύχων
• Κάπνισμα.

Ειδικά το κάπνισμα αυξάνει το μονοξείδιο άνθρακα (Co) αλλά το οξύμετρο δεν μπορεί να ξεχωρίσει χρωματικά το αίμα που μεταφέρει O₂ – από το αίμα που μεταφέρει Co (υψηλές θετικές τιμές οξύμετρου).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

• Φυσιολογική τιμή κορεσμού Ο₂ 95% και πάνω. 
• Ο κορεσμός Ο₂ να είναι πάνω από 88%.
• Πολλοί γιατροί για τους ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα (ΧΑΠ) επιδιώκουν να διατηρούν κορεσμό Ο₂ τουλάχιστον 90% (90%-94).
• Κατάλληλη σωματική άσκηση αυξάνει SO₂.
• Το οξυγόνο και η χορήγησή του αποτελεί φαρμακευτική θεραπεία.
• Το οξυγόνο είναι φαρμάκι!!! Πρέπει να χορηγείται με ιατρική συμβουλή – παρακολούθηση.
• Σήμερα στη σύγχρονη εποχή είναι δυνατή η εφαρμογή προγράμματος COVID-Oximetry@home που αναφέρεται στην από μακριά παρακολούθηση ατόμων με συμπτώματα κοροναϊού με τη χρήση του κλασσικού οξύμετρου. Η καταγραφή των συμπερασμάτων γίνεται με ? εφαρμογή smartphone ? δικτυακή πύλη ? ημερολόγια χαρτιού (η χρήση χαρτιού γίνεται στα άτομα που είναι εθισμένα με τις άλλες εφαρμογές και στα άτομα που δεν είναι εξοικειωμένα με αυτές). Υπάρχουν σήμερα κωδικοί ειδικοί για τους παρόχους COVID – oximetry@home.

ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΞΥΜΕΤΡΟΥ

Το οξύμετρο μπορεί να συνδεθεί με το κινητό τηλέφωνο σας και να χρησιμοποιηθεί κατά την ώρα της σωματικής άσκησης όπως επίσης και στην εργασία σας (καταγραφή stress). Επίσης μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εφαρμογή «Υγεία» που έχουν σχεδόν όλα τα κινητά τηλέφωνα. Κατά την λειτουργία του οξυμέτρου μικρές ακτίνες φωτός διέρχονται μέσω του αίματος και μετράει τον κορεσμό της αιμοσφαιρίνης αίματος ( βαθμός κορεσμού οξυγόνου). Αυτό γίνεται με την απορρόφηση του φωτός στο οξυγονωμένο ή μη αίμα. 

Οι διαφορές τιμών που υπάρχουν εκτιμώνται ως εξής :

Τιμές αναγραφόμενες στο οξύμετρο 90% = 86-94% πραγματικός κορεσμός.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Ref.: – U.F.D. ad.

• Βικιπαιδεια
• Gan