Ανησυχητικά ευρήματα από δύο μεγάλες μελέτες. Δραματική αύξηση των θανάτων στις ΗΠΑ όπου υπάρχουν λεπτομερή μητρώα καταγραφής. Σε 108 χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, μειώθηκαν κατακόρυφα τα προγραμματισμένα ραντεβού για απεικονιστικές εξετάσεις.
Στο κενό φαίνεται ότι έπεσαν οι εκκλήσεις των γιατρών σε όλο τον κόσμο, να μην καθυστερούν οι ασθενείς να ζητήσουν ιατρική βοήθεια, από φόβο για τον νέο κορωνοϊό. Μία νέα, μεγάλη μελέτη αποκαλύπτει ότι η πανδημία που έχει προκαλέσει ο νέος κορωνοϊός οδήγησε την περασμένη άνοιξη σε αύξηση στους θανάτους από καρδιά.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτό πιθανότατα οφείλεται στο ότι οι ασθενείς με καρδιολογικά συμπτώματα φοβόντουσαν να πάνε στο νοσοκομείο. Όταν, όμως, κάποιος παθαίνει λ.χ. έμφραγμα, κάθε καθυστέρηση μπορεί να αποβεί μοιραία. Πόσο μάλλον που οι πιθανότητες να πεθάνει κάποιος από έμφραγμα αβοήθητος στο σπίτι του είναι πολλαπλάσιες από εκείνες να κολλήσει κορωνοϊό στο νοσοκομείο.
Στο ίδιο μήκος κύματος μία άλλη, παγκόσμια μελέτη έδειξε ότι την περασμένη άνοιξη μειώθηκαν κατακόρυφα και οι απεικονιστικές καρδιολογικές εξετάσεις.
Η πρώτη από τις νέες μελέτες πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ. Οι επιστήμονες εξέτασαν τους θανάτους από αίτια σχετιζόμενα με την καρδιά σε τρεις περιόδους:
- Κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας στη χώρα τους (μέσα Μαρτίου έως Ιούνιος 2020)
- Τις 11 εβδομάδες πριν από την πανδημία
- Την ίδια περίοδο του 2019
Αυξήσεις αναλόγως με την ένταση της πανδημίας
Όπως έδειξαν τα στοιχεία, σε σύγκριση με το 2019 αυξήθηκαν κατά 11% οι θάνατοι από έμφραγμα στη διάρκεια της πανδημίας. Αυξήθηκαν επίσης κατά 17% οι θάνατοι από επιπλοκές της υπέρτασης.
Οι αυξήσεις στους θανάτους από καρδιά ήταν πολύ μεγαλύτερες στις περιοχές που είχε πλήξει περισσότερο ο νέος κορωνοϊός. Η πόλη της Νέας Υόρκης, λ.χ., είδε αύξηση κατά 139% στους θανάτους από καρδιοπάθεια. Κατέγραψε επίσης αύξηση κατά 164% στους θανάτους που σχετίζονται με την υπέρταση.
Πολύ μεγάλες αυξήσεις καταγράφηκαν επίσης στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, στο Νιου Τζέρσι, το Μίσιγκαν και το Ιλινόι.
Οι πιθανές αιτίες
«Πολλοί ασθενείς με καρδιαγγειακά προβλήματα, όπως το έμφραγμα, απέφευγαν να ζητήσουν επείγουσα βοήθεια. Πιστεύουμε πως αυτό οφειλόταν στον φόβο τους ότι, αν πάνε στο νοσοκομείο, κινδυνεύουν να μολυνθούν από τον κορωνοϊό», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Rishi Wadhera, επίκουρος καθηγητής Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο Harvard.
Άλλοι ασθενείς, όμως, αντιμετώπισαν δυσκολίες στην έγκαιρη πρόσβαση στο νοσοκομείο, πρόσθεσε. Ειδικά στις περιοχές που έπληξε περισσότερο ο κορωνοϊός «είναι πιθανό να καθυστερούσαν ακόμα και σωτήριες ιατρικές πράξεις, γιατί τα νοσοκομεία βρίσκονταν στα όριά τους εξαιτίας του φονικού ιού», τόνισε.
Άλλοι ασθενείς, όμως, αντιμετώπισαν δυσκολίες στην έγκαιρη πρόσβαση στο νοσοκομείο, πρόσθεσε. Ειδικά στις περιοχές που έπληξε περισσότερο ο κορωνοϊός «είναι πιθανό να καθυστερούσαν ακόμα και σωτήριες ιατρικές πράξεις, γιατί τα νοσοκομεία βρίσκονταν στα όριά τους εξαιτίας του φονικού ιού», τόνισε.
Είναι επίσης πιθανό «μέρος της παρατηρούμενης αύξησης στους θανάτους από καρδιά να οφείλεται σε επιπλοκές από αδιάγνωστη νόσο Covid-19. Και αυτό διότι κατά την έναρξη της πανδημίας που προκάλεσε ο κορωνοϊός, ήταν λιγοστά τα τεστ ανίχνευσης του ιού», επισήμανε.
Ο Dr Wadhera έσπευσε να διευκρινίσει πως δεν είναι γνωστό αν η αυξητική τάση στους θανάτους από καρδιά συνεχίζεται και στο δεύτερο κύμα της πανδημίας.
Και λιγότερες απεικονιστικές εξετάσεις
Στη δεύτερη μελέτη, διεθνής ομάδα επιστημόνων ανακάλυψε ότι ο κορωνοϊός οδήγησε την άνοιξη σε σημαντική μείωση των προγραμματισμένων ραντεβού για διαγνωστικές εξετάσεις που αφορούν την καρδιά.
Η μελέτη αυτή πραγματοποιήθηκε σε 909 κέντρα που εκτελούν απεικονιστικές εξετάσεις καρδιάς. Τα κέντρα αυτά βρίσκονται σε 108 χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας. Οι ερευνητές εξέτασαν τον όγκο των επεμβατικών και μη επεμβατικών εξετάσεων το δίμηνο Μάριος-Απρίλιος 2020 και τον Μάρτιο του 2019.
Ο όγκος των εξετάσεων μειώθηκε κατά 42% τον Μάρτιο του 2020 και κατά 64% τον Απρίλιο του 2020. Ειδικότερα:
- Τα διαθωρακικά υπερηχογραφήματα καρδιάς (triplex καρδιάς) μειώθηκαν κατά 59%
- Τα διαοισοφάγεια υπερηχογραφήματα καρδιάς κατά 76%
- Τα τεστ κοπώσεως μειώθηκαν κατά 78%
- Οι στεφανιαιογραφίες μειώθηκαν κατά 55%
Οι μειώσεις αυτές ήταν ακόμα μεγαλύτερες στις χώρες με περιορισμένους πόρους. Στις χώρες αυτές «οι πόροι πιθανώς διοχετεύτηκαν στην φροντίδα πασχόντων από τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr Andrew Einstein, διευθυντής Πυρηνικής Καρδιολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Irving του Πανεπιστημίου Κολούμπια.
Η έλλειψη προστατευτικού εξοπλισμού που ήταν διάχυτη κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας επίσης μπορεί να έπαιξε ρόλο. Το ίδιο ο φόβος μετάβασης στα απεικονιστικά κέντρα, μεσούσης της πανδημίας, πρόσθεσε.
Σοβαρές συνέπειες από την καθυστερημένη διάγνωση
Δυστυχώς, η αναβολή των προγραμματισμένων εξετάσεων μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερημένη διάγνωση της καρδιοπάθειας. Όσο πιο νωρίς ανιχνευθεί το όποιο πρόβλημα στην καρδιά, όμως, τόσο πιο διαχειρίσιμο είναι, τόνισε ο Dr Einstein. Και συνέχισε: «Ο κόσμος δεν πρέπει να φοβάται να πάει για τις εξετάσεις του. Έχει ζωτική σημασία να κάνει εγκαίρως τις απαιτούμενες εξετάσεις και να διατηρεί συχνή επαφή με τον θεράποντα ιατρό του».
Και οι δύο μελέτες θα δημοσιευθούν στις 19 Ιανουαρίου 2021 στην ιατρική επιθεώρηση Journal of the American College of Cardiology.
