Για τα μάτια σας μόνο: Οι… 500 αποχρώσεις του γκρι!

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί έχουμε δύο μάτια; Ή γιατί μερικοί άνθρωποι έχουν αχρωματοψία; Αλήθεια, αλλάζουν μέγεθος τα μάτια μας καθώς μεγαλώνουμε; Και από ποια στιγμή της ζωής αρχίζουμε να βλέπουμε καθαρά;

Απαντήσεις σε αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα δίνει ο Dr Richard Gans, επίκουρος καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο Case Western Reserve, ο οποίος παρουσίασε προσφάτως μερικά συναρπαστικά δεδομένα για τα μάτια.

Η κίνηση

Τις κινήσεις των ματιών καθορίζουν οι μύες τους. Τα μάτια μας διαθέτουν από έξι μύες το καθένα, οι οποίοι κινούνται ταχύτερα από κάθε άλλο μυ του ανθρώπινου σώματος.

Το μέγεθος

Έχετε ακούσει ότι τα μάτια δεν μεγαλώνουν; Δεν ισχύει! Μεγαλώνουν σημαντικά κατά τα δύο πρώτα έτη της ζωής. Το τελικό μέγεθός τους, όμως, το αποκτούν όταν ενηλικιωθούμε.

Το φως και το σκοτάδι

Η όρασή μας όταν έχει φως οφείλονται στα 7 εκατομμύρια κωνία που υπάρχουν στον αμφιβληστροειδή χιτώνα των ματιών. Για να βλέπουμε όταν έχει σκοτάδι, όμως, κινητοποιούνται τα 100 εκατομμύρια ραβδία που υπάρχουν στον ίδιο χιτώνα.

Ο αμφιβληστροειδής βρίσκεται βαθιά μέσα στα μάτια (στο πίσω μέρος του). Τα ραβδία και τα κωνία είναι κύτταρα-υποδοχείς του φωτός.

Η αχρωματοψία

Οι άνδρες έχουν αυξημένες πιθανότητες να εκδηλώσουν αχρωματοψία. Αυτή αναπτύσσεται όταν δεν υπάρχει το ένα από τα τρία είδη των κωνίων που ανιχνεύουν τα χρώματα.

Τα χρώματα

Τα μάτια μπορούν να ανιχνεύουν μόνον τα τρία βασικά χρώματα (πράσινο, κόκκινο, μπλε). Η μίξη των χρωμάτων αυτών για να δούμε τα υπόλοιπα, γίνεται στον εγκέφαλο.

Η όραση

Τα νεογέννητα έχουν θολή όραση κατά τους πρώτους τέσσερις μήνες της ζωής τους. Λατρεύουν όμως να εστιάζουν το βλέμμα τους στο πρόσωπό σας. Στη διάρκεια αυτών των μηνών η όρασή τους αναπτύσσεται σταδιακά. Ύστερα βλέπουν καθαρά τα χρώματα και τα απομακρυσμένα αντικείμενα.

Οι αποχρώσεις του γκρι

Χάρη στα ραβδία του αμφιβληστροειδούς χιτώνα των ματιών μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε 500 διαφορετικές αποχρώσεις του γκρι.

Τα δάκρυα

Τα δάκρυα είναι σπάνια κατά την έναρξη και προς το τέλος της ζωής. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι τα νεογέννητα βρέφη δεν παράγουν δάκρυα κατά τις πρώτες 6 εβδομάδες της ζωής. Από κει και πέρα, υπάρχει αφθονία, αλλά όσο μεγαλώνουμε, τόσο λιγότερα δάκρυα παράγουμε.

Ανάποδα είδωλα

Οι εικόνες που βλέπουμε γίνονται αντιληπτές στον αμφιβληστροειδή χιτώνα ανεστραμμένες. Ο εγκέφαλος είναι αυτός που τις επαναφέρει στην κανονική κατεύθυνση και διάσταση.

Το βάθος

Τα μάτια μας είναι δύο για να έχουμε αίσθηση του βάθους. Ο εγκέφαλος υπολογίζει τις αποστάσεις συγκρίνοντας αυτόματα τις δύο διαφορετικές εικόνες από το καθένα.

Κάμερα

Τα μάτια δρουν ως κάμερες: παγιδεύουν το φως και στέλνουν τα στοιχεία στον εγκέφαλο, όπου «αναπτύσσονται» οι εικόνες.

Άλλα τα μάτια της… καμήλας

Ενδιαφέροντα δεδομένα υπάρχουν και για τα μάτια του ζωικού βασιλείου. Οι καμήλες, π.χ., έχουν διπλή σειρά από πολύ μακριές βλεφαρίδες για να τα προστατεύουν από την άμμο της ερήμου. Για τον ίδιο λόγο κάθε μάτι τους καλύπτεται από μία πολύ λεπτή, διαυγή, προστατευτική μεμβράνη.

Οι φαλακροί αετοί (λευκοκέφαλοι θαλασσαετοί) βλέπουν τέσσερις έως επτά φορές καλύτερα απ’ ό,τι ο άνθρωπος. Σε αντίθεση με εμάς, δεν μπορούν να κινήσουν τα μάτια τους από τη μία πλευρά στην άλλη. Μπορούν όμως να περιστρέψουν το κεφάλι τους κατά 270 μοίρες, για να εντοπίσουν το επόμενο γεύμα τους.

Τα μεγαλύτερα μάτια στην ξηρά (έχουν διάμετρο 5 εκατοστά του μέτρου) διαθέτει η στρουθοκάμηλος . Στη θάλασσα, το γιγάντιο καλαμάρι (έχουν μέγεθος μεγάλου πιάτου φαγητού)!