Χειμωνικό…μία 100% Ελληνική λέξη που στα Επτάνησα χρησιμοποιείται ακόμα για ένα φρούτο με έντονη φρασεολογική παρουσία. Ένα φρούτο που κάποτε αποτελούσε ένδειξη αρχοντιάς αν αγοραζόταν ολόκληρο και όχι κομμένο σε φέτες *.
Ένα φρούτο που:
- Είναι ιδανικό για κατανάλωση είτε κομμένο σε φέτες είτε σε φρουτοσαλάτες
- Χτυπώντας το στο μίξερ γίνεται μια γευστικότατη γρανίτα ή ένα απολαυστικό φρούιτ-παντς με αλκοόλ
- Ο εξαίσιος συνδυασμός του με ελιές, το άσπρο τυρί -συνήθως φέτα- αποτελεί ένα χορταστικό σνακ αλλά και ένα ελαφρύ βραδινό
- Στην αρχαιότητα είχε και καλλυντικές ιδιότητες τις οποίες χρησιμοποιούμε ακόμα και σήμερα με τις μάσκες προσώπου που γίνονται με φλούδες του
Το καρπούζι
Ο λόγος λοιπόν, γίνεται για τον βασιλιά των καλοκαιρινών φρούτων, όπως πολλοί το χαρακτηρίζουν, το καρπούζι.
Αξίζει να σημειωθεί πως το καρπούζι δεν είναι μόνο μια όαση δροσιάς με πλούσια γεύση και δυνατό άρωμα. Αποτελεί συνάμα και ένα φρούτο υψηλής περιεκτικότητάς σε νερό, με πλήθος βιταμινών, αλλά και πολύ φτωχό σε θερμίδες.
Επομένως, το καρπούζι είναι μια αξιοσημείωτη πηγή ωφέλιμων και θρεπτικών ουσιών με σημαντικές προστατευτικές και ευεργετικές δράσεις για την υγεία μας και όχι μόνο.
Ποσοστά περιεκτικότητας σε θρεπτικά στοιχεία
Περιέχει μόνο 30 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια. 7,6 γραμμάρια υδατάνθρακες, 94 γραμμάρια νερό, ενώ παράλληλα περιέχει αρκετές φυτικές ίνες.
Στον πίνακα παρακάτω αναλύονται τα διατροφικά στοιχεία που παρέχει:
Το καρπούζι είναι εξαιρετική πηγή:
- Αντιοξειδωτικών ουσιών συμβάλλοντας έτσι στην προστασία του οργανισμού από διάφορους τύπους καρκίνου)
- Citrolline, ένα αμινοξύ, το οποίο μπορεί να μεταβολιστεί σε αργινίνη, βασικό αμινοξύ για τον άνθρωπο. Αποτελεί το αζωτούχο υπόστρωμα που χρησιμοποιείται στη σύνθεση του νιτρικού οξειδίου, διαδραματίζοντας ουσιαστικό ρόλο στις καρδιαγγειακές και ανοσολογικές λειτουργίες. Έρευνα μάλιστα, έδειξε ότι η συγκέντρωση αργινίνης στο πλάσμα μπορεί να αυξηθεί μέσω της εισαγωγής citrulline από την κατανάλωση καρπουζιού (Nutrition, 2007)
- Βιταμίνη B6, η οποία συμβάλλει στην σύνθεση των νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου καθώς συντελεί στην καλύτερη πνευματική και ψυχολογική υγεία
- Βιταμίνη C , περιέχεται σε υψηλά ποσοστά, ενισχύοντας το αμυντικό σύστημα του οργανισμού ενάντια στις μολύνσεις και προστατεύοντας παράλληλα από το οξειδωτικό στρες και τα προϊόντα του μεταβολισμού που επιταχύνουν τη διαδικασία της γήρανσης
- Βιταμίνη Α, η οποία είναι σημαντική για καλύτερη όραση και αποτελεσματικότερη άμυνα σε μολύνσεις καθώς ενδυναμώνει τα λεμφοκύτταρα του οργανισμού.
Επίσης είναι πλούσιο σε:
- Κάλιο (συμβάλλει στη ρύθμιση της καρδιακής λειτουργίας και της αρτηριακής πίεσης)
- Φυτικές ίνες (βοηθούν την κινητικότητα του εντέρου, δρουν εναντίον της δυσκοιλιότητας, ενώ συμβάλλουν στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου, κυρίως του ορθού)
- Λυκοπένιο (ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, ενώ είναι βιολογικά περισσότερο ενεργό και διαθέσιμο για τον οργανισμό μας σε σύγκριση με εκείνο που περιέχεται στη ντομάτα–το πιο γνωστό εκπρόσωπο του λυκοπενίου)
Τέλος, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά είναι και τα κουκούτσια του καρπουζιού. Μάλιστα, στον αραβικό κόσμο τα σπόρια του καρπουζιού αλατισμένα και ψημένα αποτελούν ένα θρεπτικότατο γεύμα.
Επιλογή και Συντήρηση
Παλιότερα οι πλανόδιοι, για να δείξουν πως η ποιότητα των καρπουζιών τους είναι αδιαφιλονίκητη, διαλαλούσαν «Με το μαχαίρι τα καλά καρπούζια», προσκαλώντας τους νοικοκυραίους να κόψουν ένα σφηνοειδές κομμάτι για να δοκιμάσουν. Εξ’ού και «καρπούζι με τη βούλα», που έμεινε παροιμιώδες. Όπως και η άλλη κραυγή των καρπουζάδων «όλα τα σφάζω, όλα τα μαχαιρώνω», που κι αυτή έχει πάρει μεταφορική παροιμιώδη σημασία.
Για να μην το αφήσετε λοιπόν στην τύχη (σύμφωνα με μια παξινή παροιμία: Γυναίκα και χειμωνικό, η τύχη τα διαλέγει….) και να μείνετε ικανοποιημένοι από την επιλογή σας, πρώτα διαλέξτε ένα καρπούζι που να έχει συμμετρικό σφαιρικό σχήμα χωρίς χτυπήματα ή κοψίματα και με ικανοποιητικό βάρος (οι ποικιλίες που καταναλώνονται σήμερα μπορούν να φτάσουν σε βάρος αρκετά κιλά). Το κίτρινο σημείο πάνω στο καρπούζι, δηλώνει την ωρίμανση του καθώς ακουμπούσε στο έδαφος. Όσον αφορά στη συντήρησή του, καλό είναι να φυλάσσεται στο ψυγείο με μεμβράνη συντήρησης τροφίμων και όχι κομμένο σε τεμάχια, διότι αφυδατώνεται και αλλοιώνεται η γεύση του.
«Τα χαΐρια μας εδώ»
* Από τις αναμνήσεις της πρόσφυγας Αγγέλας Παπάζογλου (γυναίκας του μεγάλου μουσικού Βαγγέλη Παπάζογλου) «Τα χαΐρια μας εδώ», (στη σελ. 181):
Τ’ ήτανε και κείνο με τσι φέτες το καρπούζι, Μας είχε κάνει μεγάλη εντύπωση. Βλέπαμε με γουρλωμένα μάτια άμα ήρχαμε, να περπατάνε οι άντροι στο δρόμο οι ντόπιοι, και να κρατάνε να το πηγαίνουνε στο σπίτι τους, μια φέτα καρπούζι. Μια φέτα… Άλλος πιο μεγάλη, άλλος πιο μικρή… Έτσι ατύλιχτο… γδυμνό… ξεβράκωτο… πώς το λένε. Μια φέτα σκέτη καρπούζι.
Κι αρχίσαμε οι πρόσφυγοι και τ’ αγοράζαμε ολόκληρα και δυο δυο καρπούζια, ένα σε κάθε χέρι, κι ύστερα ντρεπούντουστε πια να κόβουνε φέτες οι τσιγκούνηδοι…
Τώρα σου φαίνουνται παράξενα αυτά που σου λέω, αλλά αν δεν το πω θα σκάσω και κορόιδεψέ με πάλι… Εμείς τσι μάθαμε ν’ αγοράζουνε ολόκληρο καρπούζι… Τι ανάγκη έχω να σου πω ψέματα; Ρώτα να δεις…
Χειμωνικό: Ο Βασιλιάς των καλοκαιρινών φρούτων | -.