Η νέες συνθήκες της ζωής μας επηρεάζουν καθένα ξεχωριστά με διαφορετικούς τρόπους. Η αυτό-απομόνωση, η αλλαγή των τρόπων κοινωνικοποίησης, οι οδηγίες για αποθήκευση τροφών ώστε να αποφύγουμε τις εξόδους, η απαγόρευση μετακινήσεων, η επιστροφή-ίσως- σε τοξικά περιβάλλοντα, αλλά και ο,τι άλλο συνεπάγεται η πανδημία του Covid19, μπορούν να δημιουργήσουν αισθήματα ανασφάλειας και φόβου σε καθέναν από εμάς. Φυσικά, εάν είσαι άτομο που βρίσκεται στην ανάρρωση από μία διατροφική διαταραχή, είναι πολύ πιθανόν η συνθήκη αυτή να επηρεάζει και εσένα, με ένα πολύ ιδιαίτερο τρόπο, όπου καλείσαι να αντιμετωπίσεις συναισθήματα και σκέψεις που δημιουργούν στην καθημερινότητά σου ένα επιπλέον εμπόδιο. Μερικές ιδέες και συμβουλές για να επιβιώσεις όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα στη νέα πραγματικότητα:
Δείξε συμπόνοια και έχε υπομονή με τον εαυτό σου. Είναι φυσιολογικό να επανέρχονται σκέψεις σχετικές με τη διατροφική διαταραχή σε περιόδους στρες.
Η ανάρρωση από μία διατροφική διαταραχή δεν είναι μία ευθεία γραμμή. Θα υπάρξουν μέρες που θα αισθάνεσαι χειρότερα και μέρες που θα αισθάνεσαι καλύτερα. Και σίγουρα, το πώς αισθάνεσαι ή το πόση δύναμη θα νιώθεις ότι έχεις πάνω στη διαταραχή, επηρεάζεται από το περιβάλλον σου, τις συνθήκες ζωής σου αλλά και τη γενικότερη συναισθηματική σου κατάσταση. Έτσι, είναι το πλέον φυσιολογικό σε περιόδους έντονου στρες -όπως αυτή που διανύουμε- όπου οι σκέψεις μας δεν είναι ακριβώς νηφάλιες και ‘καθαρές’ , να νιώθεις ότι είναι αρκετά πιο δύσκολο να εναντιωθείς στη διατροφική διαταραχή σου και τις σκέψεις/ συμπεριφορές που την ακολουθούν.
Προσπάθησε να δείξεις συμπόνοια προς τον εαυτό σου και να μην σε τιμωρείς επιπλέον επειδή κάνεις αυτές τις σκέψεις. Έχε κατά νου πως όλα αυτά που νιώθεις δεν είναι βήματα πίσω, αλλά η φυσιολογική πορεία της ανάρρωσης. Η συνθήκη είναι καινούρια για σένα όπως και για όλους μας, και καθώς καλείσαι να προσαρμοστείς σε κάτι που ίσως δεν επέλεξες, δεν νιώθεις άνετα και δεν έκανες μέχρι σήμερα, είσαι περισσότερο ευάλωτος σε τέτοιες σκέψεις.
Προσπάθησε να αφήσεις τις σκέψεις να περνούν και μην πιέζεσαι/επικεντρώνεσαι στο να μην τις κάνεις και, κυρίως, να γίνεις πιο ανεκτικός και υπομονετικός με τον εαυτό σου.
Προσπάθησε να θυμάσαι ότι οι συμπεριφορές που πηγάζουν από τη διατροφική διαταραχή, στην πραγματικότητα δε λύνουν κανένα σου πρόβλημα- και όχι μόνο αυτό, αλλά σε κάνουν να νιώθεις, τελικά, χειρότερα.
Οι περισσότεροι θεραπευτές συμφωνούν στο ότι οι διατροφικές διαταραχές προκύπτουν συνήθως από κάποιο τραύμα, ως αμυντικός μηχανισμός σε όσα μπορεί να συμβαίνουν γύρω σου. Για αυτό και σε αντίστοιχες περιόδους θλίψης ή άγχους, επανέρχονται αντίστοιχες σκέψεις. Όμως, μάλλον γνωρίζεις ήδη ότι αυτός ο μηχανισμός δεν είναι πλέον βοηθητικός για σένα- αντίθετα, τα συναισθήματα που σου προκαλεί μπορεί να κάνουν την ήδη δύσκολη συνθήκη, αφόρητη.
Είναι λογικό μέσα σε ο,τι συμβαίνει, να αναζητάς λύσεις. Όμως στην πραγματικότητα, οι συμπεριφορές που πηγάζουν από τη διατροφική σου διαταραχή, δεν προσφέρουν κάποια λύση, απλά μουδιάζουν για πολύ σύντομο διάστημα τις σκέψεις σου- τα προβλήματα παραμένουν, και μάλιστα νιώθεις χειρότερα από πριν. Επιπλέον, είναι λογικό να νιώθεις ότι χρειάζεσαι αμυντικούς μηχανισμούς. Όμως αποδεδειγμένα, μάλλον, η διατροφική διαταραχή δεν είναι πια ο καλύτερος από αυτούς.
Δοκίμασε καινούριες συνήθειες και συμπεριφορές που μπορεί να σε βοηθήσουν ή ανακάλεσε τους διαφορετικούς και πιο υγιείς μηχανισμούς που έχεις ήδη χρησιμοποιήσει στο παρελθόν, και προσπάθησε να στραφείς σε αυτούς: μπορεί να είναι η ζωγραφική, μπορεί η μουσική ή η κουβέντα με κάποιον φίλο. Ακόμα κι αν δεν σου λύσουν τα προβλήματα, μπορεί να σου προσφέρουν ανακούφιση- και, αν μη τι άλλο, οι πιθανότητες να νιώθεις χειρότερα μετά, είναι σίγουρα ελάχιστες.
Προσπάθησε να μην αφήνεις τη διατροφική διαταραχή να αποφασίζει για το τι χρειάζεται να αγοράσεις ή να σε εμποδίζει να αγοράσεις ο,τι χρειάζεσαι, από καταστήματα που πωλούν τρόφιμα.
Τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ είναι ένα ιδιαίτερα δύσκολο κομμάτι για όλους όσους παλεύουν με κάποια διατροφική διαταραχή. Πόσω μάλλον σήμερα, όπου υπάρχει ένα γενικευμένο κλίμα συσσώρευσης τροφίμων για να περιοριστούν οι μετακινήσεις, και μία ανάγκη για ακριβή προγραμματισμό του φαγητού ολόκληρης της εβδομάδας. Είναι μία ιδιαίτερα στρεσογόνος συνθήκη, που όσο απλή και σχετικά εύκολη μπορεί να φαίνεται σε ένα άτομο χωρίς διατροφική, τόσο δύσκολη και περίπλοκη είναι για κάποιον σε ανάρρωση από αυτές.
Θυμήσου, ότι νηφάλιος και σε συνθήκες που μπορείς να σκεφτείς έξω από τη διαταραχή, έχεις αποδεχτεί, αν όχι αντιληφθεί, το ποιες τροφές χρειάζεται το σώμα σου για να λειτουργήσει αρμονικά και γιατί- και μάλιστα, ότι επιτρέπεται και αξίζεις να τις καταναλώνεις. Προσπάθησε να μην επιτρέπεις στη διατροφική διαταραχή να αποφασίζει για το τι χρειάζεσαι για να τραφείς μέσα σε αυτές τις πολύ φορτισμένες συνθήκες. Αντίθετα, επίλεξε να κάνεις τη λίστα με τα ψώνια σου σε μία φάση που θα νιώθεις ηρεμία. Το ίδιο και για τα ίδια τα ψώνια: κατέβα στο σουπερ μάρκετ όταν νιώθεις ήρεμος, και προσπάθησε να ακολουθήσεις τη λίστα όσο πιο πιστά γίνεται, ώστε να μην υποκύψεις σε διαπραγματεύσεις με τη διατροφική διαταραχή.
Αν παρόλα αυτά, τα ψώνια συνεχίζουν να σε δυσκολεύουν, δοκίμασε να ζητήσεις από ένα άτομο στο σπίτι να σε συνοδεύσει. Και αν, τελικά, νιώθεις ότι είναι παραπάνω από ότι αντέχεις, μπορείς να ζητήσεις τη βοήθεια κάποιου τρίτου: φτιάξε στην ηρεμία τη λίστα σου σύμφωνα με όσα πραγματικά χρειάζεσαι, και ζήτα από κάποιον στο σπίτι, την πολυκατοικία ή τη γειτονιά σου, να κάνει τα ψώνια για εσένα. Δεν είναι ντροπή- και άλλωστε, όλοι χρειαζόμαστε διαφορετικά ο ένας την άλλη σε αυτή την περίοδο που διανύουμε.
Έχε στο νου σου ότι το σώμα σου μπορεί να είναι υγιές και δυνατό και χωρίς άσκηση για αυτό το διάστημα και ότι μπορείς να ζήσεις και χωρίς το γυμναστήριο.
Για πολλά άτομα ακόμα και χωρίς διατροφική διαταραχή, η άσκηση αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητάς τους και η απουσία της μία από τις μεγαλύτερες απώλειες στο νέο τρόπο ζωής. Βέβαια, η απουσία άσκησης στην ανάρρωση από μία διατροφική διαταραχή μπορεί να αποκτήσει ιδιαίτερα μεγάλη σημασία. Κι όμως, μπορείς να ζήσεις χωρίς γυμναστική- και μάλιστα, θα δεις ότι μπορείς να είσαι και μια χαρά. Προσπάθησε να σου θυμίζεις ότι οι περισσότερες ανησυχίες σου είναι μάλλον παράλογες: ότι οι μύες έχουν μνήμη και δεν θα χάσεις τα οφέλη της γυμναστικής που έκανες μέχρι σήμερα σε ένα μήνα, ότι, ακόμα κι αν δε γυμνάζεσαι, συνεχίζεις να χρειάζεσαι τροφή και πως ίσως όλο αυτό είναι μία καλή ευκαιρία για το σώμα σου να αναρρώσει, να ξεκουραστεί και να φορτίσει μπαταρία για να επανέλθεις σε όσα έκανες πριν, ακόμα πιο δυνατός. –
Μάλιστα, ίσως αυτή τη στιγμή το σώμα και ο ψυχισμός σου να χρειάζονται περισσότερο την φροντίδα σου και όχι την πίεση της άσκησης και την πειθαρχία που μπορεί να σου επιβάλλεις μέχρι σήμερα.
Παρόλα αυτά, επειδή η κίνηση είναι σημαντική και για την ψυχική μας υγεία και περισσότερο στην συνθήκη που βιώνουμε, μπορείς πάντα να βρεις ένα στρωματάκι ή ακόμα και ένα μαλακό χαλί που υπάρχει στο σπίτι, και να βάλεις στη ζωή σου καθημερινές διατάσεις ή γιόγκα. Τέτοια κίνηση, θα σε βοηθήσει να χαλαρώσεις, αλλά και να διατηρήσεις ή να επανα-δημιουργήσεις την επαφή με το σώμα σου και τις ανάγκες του.
Φτιάξε μία ρουτίνα που θα σε βοηθάει να κρατήσεις όσο δυνατόν πιο δυνατό το ”υγιές” σου κομμάτι.
Δημιούργησε την καινούρια ρουτίνα σου, σύμφωνα με τις δεδομένες συνθήκες. Προσπάθησε να κρατάς σταθερές τις ώρες των γευμάτων σου κάθε μέρα και μη διαπραγματεύεσαι το αν εκείνη την ώρα πεινάς ή όχι. Αν είναι εφικτό και αν σε βοηθάει, κάνε τα κυρίως γεύματά σου παρέα με κάποιο άλλο άτομο που μένετε μαζί.
Επιπλέον, απέφυγε το περιττό στρες και άγχος: μη βλέπεις ειδήσεις 24/7 και αντίθετα, επίλεξε να χαλαρώσεις με κάποιο βιβλίο, ένα αφρόλουτρο ή κάποιο podcast. Τέλος, στον ελεύθερο χρόνο σου, μπορείς να ασχοληθείς με κάποιο δημιουργικό χόμπι, όπως κάποια κατασκευή, ζωγραφική ή την εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου, ώστε να αποφύγεις να αναλώνεσαι και να φθείρεσαι στις σκέψεις που μπορεί να δημιουργεί η διατροφική διαταραχή.
Τέλος, μείνε σε όσο το δυνατότερον στενότερη επαφή με τους φίλους, τους αγαπημένους και όσους σε στηρίζουν, μέσω του διαδικτύου. Η συμβολή των ανθρώπων που μας στηρίζουν είναι αναμφίβολα τεράστια στην ανάρρωση από μία διατροφική διαταραχή. Και ευτυχώς, οι δυνατότητες της τεχνολογίας σήμερα είναι πάρα πολλές και, ακόμα και αν δε μπορείς να βρεθείς από κοντά με αυτόν τον κύκλο σου, μπορείς οποιαδήποτε ώρα να έρθεις σε επαφή μαζί τους, να συζητήσεις, να αποσυμπιεστείς ή ακόμα και να ζητήσεις τη βοήθειά τους.
Και φυσικά, διατήρησε την επαφή με τους θεραπευτές σου, μέσω του διαδικτύου. Όσα είπαμε παραπάνω, δεν αντικαθιστούν, φυσικά, τη βοήθεια και υποστήριξη που θα προσφέρει ο θεραπευτής σου, όπως και τη σχέση που μπορεί να έχεις μαζί του. Διατήρησε ει δυνατόν την τακτική σας επαφή, μείνε ειλικρινής και, αν το χρειάζεσαι, ζήτα τη βοήθειά του. Πιο πολύ τώρα από ποτέ, είναι η ώρα να επωφεληθείς της τεχνολογίας, για να περάσει και αυτό το εμπόδιο όσο πιο ανώδυνα γίνεται.
Επιμέλεια κειμένου:
Δάφνη Νταλάπα
Μαίρη Αλέξη
Σημείωση προς ειδικούς: Αν είσαι επαγγελματίας υγείας εξειδικεύσου σε θέματα διαχείρισης διατροφικών διαταραχών μέσω της εκπαίδευσης Master Practitioner on Eating Disordes του Κέντρου Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών. Περισσότερες πληροφορίες στο Link www.keadd.gr καθώς και τις Προσεχείς Εκπαιδεύσεις ΕΔΩ
Αν αναζητείς Πιστοποιημένο Επαγγελματία Υγείας από το NCFED στις Διατροφικές Διαταραχές δες στο Δίκτυο Συνεργαζόμενων Επαγγελματιών Υγείας ΕΔΩ
Covid19 και ανάρρωση από Διατροφική Διαταραχή: οδηγός επιβίωσης | -.
