Αιφνίδιος βρεφικός θάνατος: 10 εντολές για να προλάβετε το κακό

Οι πιθανότητες να συμβεί είναι ελάχιστες. Παρόλα αυτά αποτελεί τον μεγαλύτερο εφιάλτη των νέων γονιών, αλλά επίσης και ένα άλυτο ιατρικό αίνιγμα παρά τις αμέτρητες ερευνητικές προσπάθειες. Τι είναι και πώς θα μπορούσαμε να προλάβουμε το κακό; Η παιδίατρος Άννα Παρδάλη ανοίγει το κεφάλαιο του δύσκολου αυτού θέματος…

Σε ορισμένες σπάνιες περιπτώσεις, ένα υγιές βρέφος, συνήθως κάτω των 6 μηνών, πεθαίνει στον ύπνο του. Ο όρος αιφνίδιος θάνατος (θάνατος που οφείλεται στο σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου ή ΣΑΒΘ) αναφέρεται σε θανάτους που δεν θα μπορούσαν να προβλεφθούν (ακόμη και από γιατρό) και δεν εξηγούνται (ακόμη και αν γίνει νεκροψία). Εφόσον δεν είναι γνωστά τα ακριβή αίτια του αιφνίδιου θανάτου, κανείς δεν ξέρει πώς ακριβώς μπορεί να προληφθεί. Μπορεί μάλιστα να μην το μάθουμε ποτέ με ακρίβεια, διότι οι θάνατοι από ΣΑΒΘ προέρχονται μάλλον από πολύπλοκους συνδυασμούς και αλληλεπιδράσεις συνθηκών και όχι από μία και μόνο απλή αιτία. Η ιατρική ωστόσο κατα- συνεχώς αυτά τα πολύπλοκα φαινόμενα και η ευρεία διάδοση των συμβουλών που συνοψίζονται παρακάτω, οι οποίες βασίζονται σε γνωστούς παράγοντες κινδύνου, οδήγησε σε αισθητή μείωση των περιστατικών συνδρόμου αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. Αυτοί οι παράγοντες κινδύνου δεν είναι οι «αιτίες» του ΣΑΒΘ, επομένως αν τους αποφεύγετε δεν σημαίνει πως μπορείτε να είστε σίγουροι ότι προστατεύετε το μωρό σας. Εντούτοις, θα περιοριστούν σε μεγάλο βαθμό οι (ήδη ελάχιστες) πιθανότητες να λήξει το ΣΑΒΘ την οικογένειά σας.

Οι δέκα «εντολές» προς τους γονείς

1. Κρατήστε το μωρό στο δωμάτιό σας τουλάχιστον για 6 μήνες και παρακολουθείτε το και όταν κοιμάται στη διάρκεια της νύχτας. αλλά σε ξεχωριστή επιφάνεια σχεδιασμένη για μωρά (κούνια, παρκοκρέβατο κ.α.)
2. Μην παίρνετε το μωρό στο κρεβάτι σας αν έχετε πιει, αν έχετε πάρει φάρμακα ή αν είστε καπνιστής.
3. Βάζετε το μωρό να κοιμηθεί ανάσκελα, όχι στο πλάι ή μπρούμυτα. Όταν θα μπορεί πια να γυρίσει μόνο του, θα έχει περάσει η ηλικία υψηλού κινδύνου. Και πάλι θα πρέπει να το βάζετε να κοιμηθεί ανάσκελα, αλλά μπορείτε πλέον να το αφήσετε να επιλέξει σε ποια στάση θα κοιμηθεί στη διάρκεια της νύχτας.
4. Δεν πρέπει να εμποδίζεται η αναπνοή του. Ή θα χρησιμοποιείτε υπνόσακο αντί για κουβέρτες ή θα το βάζετε να ξαπλώσει με τα πόδια του κοντά στη βάση του κρεβατιού, για να μην μπορεί να κατέβει προς τα κάτω και να βάλει το κεφάλι του κάτω από τα σκεπάσματα.
5. Μη δίνετε μαξιλάρι στο μωρό σας και μη βάζετε μαλακά μαξιλάρια γύρω γύρω στο κρεβάτι του.
6. Μη βάζετε το μωρό να κοιμηθεί σε καναπέ, σε πολυθρόνα ή σε κρεβατάκι που το στρώμα δεν εφαρμόζει σωστά. Μπορεί να σφηνώσει κάπου το κεφάλι του.
7. Προσέχετε να μην υπερθερμανθεί το μωρό. Ένα δωμάτιο που είναι πολύ ζεστό για εσάς είναι πολύ ζεστό και για εκείνο.
8. Μη χρησιμοποιείτε πάπλωμα και μην το αφήνετε να κοιμάται με ρούχα που είναι για εξωτερικούς χώρους επειδή αποκοιμήθηκε στο αυτοκίνητο. Αν έχει ανέβει η θερμοκρασία του, αφαιρέστε κάποιο σκέπασμα ή ανοίξτε τον υπνόσακό του.
9. Απευθυνθείτε αμέσως στον γιατρό αν δείτε ότι το μωρό σας δεν φαίνεται καλά.
10. Αποφύγετε την έκθεση του μωρού σε καπνό τσιγάρου πριν ή αφού γεννηθεί. Αν υπάρχουν καπνιστές στο σπίτι, θα πρέπει να απέχουν δια παντός από το δωμάτιο όπου κοιμάται το μωρό, είτε είναι μέσα είτε όχι.

Επίσης:

• Είναι η σημαντικότερη αιτία θανάτου βρεφών ηλικίας 1 μηνός έως 1 έτους με τη μέγιστη επίπτωση μεταξύ 2-4 μηνών, ενώ το 90% των θανάτων από SIDS(ΣΑΒΘ) συμβαίνει σε μωρά κάτω των 6 μηνών.
• Τα βρέφη πρέπει να τοποθετούνται σε κούνια με σκληρό και σταθερό στρώμα που πληροί τις προδιαγραφές της Επιτροπής Καταναλωτικών Προϊόντων (CPSC) και πρέπει να καλύπτεται από λεπτό σεντόνι καλά προσαρμοσμένο και σχεδιασμένο για το συγκεκριμένο στρώμα. Ειδικά στρώματα που κάνουν την επιφάνεια του ύπνου πιο μαλακή ή μειώνουν την επαναεισπνοή CO2 (στρώματα νερού, από αφρώδες υλικό, στρώματα ενηλίκων και μαξιλάρια ως υποκατάστατα στρώματος δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε βρέφη κάτω του ενός έτους.
• Καθίσματα αυτοκινήτων, καροτσάκια, ριλάξ, βρεφικοί μεταφορείς δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για ύπνο σε τακτική βάση σε βρέφη κάτω των 4 μηνών.
• Τα βρέφη δεν πρέπει να τοποθετούνται για ύπνο σε καναπέδες ή πολυθρόνες διότι είναι εξαιρετικά επικίνδυνο (68 φορές μεγαλύτερος κίνδυνος για SIDS), λόγω ενσφήνωσης, ασφυξίας, παγίδευσης και καταπλάκωσης από ενήλικα.
• Ο θηλασμός φαίνεται από μελέτες ότι μειώνει τον κίνδυνο από SIDS πάνω από 50%, ειδικά σε βρέφη που θηλάζουν αποκλειστικά κατά τη διάρκεια των πρώτων 6 μηνών.
• Η χρήση της πιπίλας κατά τη διάρκεια του ύπνου αυξάνει την ικανότητα αφύπνισης και μειώνει τον κίνδυνο SIDS. Η πιπίλα πρέπει να δίνεται όταν το μωρό πηγαίνει για ύπνο. Εάν αποκοιμηθεί και την απορρίψει δεν χρειάζεται να ξαναδοθεί. Καθυστερούμε την χρήση της πιπίλας τις πρώτες 3-4 εβδομάδες σε βρέφη που θηλάζουν μέχρι να εγκλιματιστούν στον μητρικό θηλασμό.