Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus – HPV) έχει την ιδιότητα να πολλαπλασιάζεται στις επιφάνειες του ανθρωπίνου σώματος και ενίοτε να προκαλεί ποικίλες βλάβες.
Μέχρι σήμερα, έχουν περιγραφεί πάνω από 150 διαφορετικά στελέχη του ιού ΗΡV. Οι περισσότεροι τύποι μπορούν να προσβάλουν το δερματικό επιθήλιο (δέρμα) και να προκαλέσουν τα κοινά δερματικά κονδυλώματα (μυρμηγκιές), ενώ περίπου 40 από αυτούς έχουν τη δυνατότητα να προσβάλουν και το επιθήλιο των βλεννογόνων (εσωτερικές επιφάνειες).
Από τους 40 αυτούς τύπους, κάποιοι μπορεί να δημιουργήσουν όγκους και κάποιοι άλλοι να προκαλέσουν καλοήθη νοσήματα, όπως τα γεννητικά κονδυλώματα. Προκειμένου τα στελέχη του ιού να εκδηλώσουν την παθογόνο δράση τους, θα πρέπει να υπάρξει επίμονη λοίμωξη, αφού στις περισσότερες των περιπτώσεων ο ιός καταπολεμάται αποτελεσματικά από τον ίδιο τον οργανισμό.
Πώς μεταδίδεται ο ιός HPV
Ο ιός HPV μεταδίδεται με την άμεση επαφή. Κυριότερος, αλλά όχι αποκλειστικός τρόπος μετάδοσης στελεχών που έχουν τη δυνατότητα να προσβάλουν βλεννογόνους, είναι η σεξουαλική επαφή (κολπική αλλά και στοματική. H επαφή και μόνο των εξωτερικών γεννητικών οργάνων είναι αρκετή για την μετάδοση του ιού.
Σε κάποιες λίγες περιπτώσεις έχει αναφερθεί μετάδοση του ιού HPV κατά τον τοκετό από την έγκυο στο νεογνό. Σε αυτές τις περιπτώσεις το νεογνό κινδυνεύει από μία σπάνια σοβαρή παθολογική κατάσταση που ονομάζεται “Υποτροπιάζουσα Αναπνευστική Θηλωμάτωση”, κατάσταση παρόμοια με τα γεννητικά κονδυλώματα στο εσωτερικό του λαιμού.
Δεν έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής περιστατικά μετάδοσης του ιού από επιφάνειες του περιβάλλοντος. Αντικείμενα που έρχονται σε άμεση επαφή με τα γεννητικά όργανα πιθανώς να αποτελούν μέσο μετάδοσης. Ο ιός μπορεί να μεταφερθεί από έναν άνθρωπο σε άλλο, ακόμα και αν δεν έχουν εκδηλωθεί συμπτώματα μέχρι εκείνη τη στιγμή. Τα συμπτώματα μπορούν να εκδηλωθούν μέχρι και έτη μετά την μόλυνση, καθιστώντας δύσκολο να γνωρίζει κανείς πότε ακριβώς μολύνθηκε. Ο HPV είναι τόσο κοινός, που θεωρείται ότι σχεδόν όλοι θα έρθουν σε επαφή με τουλάχιστον έναν τύπο του ιού σε κάποια στιγμή της ζωής τους.
Πώς να προστατευτείτε από τον ιό HPV
Ο μόνος 100% αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη της μετάδοσης του HPV είναι η αποχή από οποιαδήποτε σεξουαλική επαφή, συμπεριλαμβανομένου του στοματικού, πρωκτικού και κολπικού σεξ. Ωστόσο, για τους περισσότερους ενήλικες, η πλήρης αποχή δεν είναι μια ρεαλιστική επιλογή. Πόσο μάλλον, αν αναλογιστούμε ότι ο HPV μπορεί να μεταδοθεί ακόμη και με τη χρήση προφυλακτικού (το οποίο μειώνει αλλά δεν εξαλείφει την πιθανότητα μετάδοσης), καθώς η μόλυνση μπορεί να προκληθεί και μέσω της απλής επαφής με το δέρμα.
Ας δούμε μερικούς άλλους τρόπους, λοιπόν:
Εμβολιασμός
Μέσω του εμβολιασμού, μπορεί να επιτευχθεί προφύλαξη από τα στελέχη του ιού HPV που είναι δραστικό το κάθε εμβόλιο (9δύναμο, 4δύναμο και 2δύναμο). Τα εμβόλια που έχουν εγκριθεί σε Ευρώπη και ΗΠΑ και κυκλοφορούν στην Ελλάδα, προφυλάσσουν μέχρι και από εννέα τύπους του HPV1. Το 9δύναμο εμβόλιο κυκλοφόρησε πρόσφατα και στην Ελλάδα και ενσωματώθηκε στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού (ΕΠΕ). Σύμφωνα με το ΕΠΕ, ο εμβολιασμός κατά του HPV πραγματοποιείται δωρεάν σε κορίτσια ηλικίας 11 έως 18 ετών και σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Οι 9 τύποι, για τους οποίους έχει ένδειξη το νεότερο εμβόλιο, ενοχοποιούνται για το 90% περίπου των περιστατικών του καρκίνου τραχήλου μήτρας, για το 82% των σχετιζόμενων με τον HPV προκαρκινικών αλλοιώσεων υψηλού βαθμού της πρωκτογεννητικής περιοχής και για το 90% των γεννητικών κονδυλωμάτων.
Μονογαμική σχέση
Μπορεί η χρήση προφυλακτικού να μην παρέχει απόλυτη ασφάλεια, αλλά σε συνδυασμό με το να ξέρετε καλά ότι ο/σύντροφός σας έχει σεξουαλικές επαφές μόνο με εσάς, αυτό σχεδόν εξαλείφει την πιθανότητα να κολλήσετε τον HPV. Προφανώς καμία σχέση δεν μπορεί να σας εγγυηθεί κάτι τέτοιο, αλλά οι μονογαμικές σχέσεις έχει αποδειχτεί ότι προστατεύουν τους συντρόφους από τον ιό.
Τεστ Παπανικολάου
Είναι σημαντικό οι γυναίκες να κάνουν τακτικούς ελέγχους, οι οποίοι περιλαμβάνουν και το τεστ Παπανικολάου, για να αναζητήσουν τυχόν σημάδια καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στα πρώτα του στάδια, όταν είναι πιο θεραπεύσιμος. Το τεστ Παπανικολάου είναι μια εξέταση που ελέγχει ανωμαλίες στα κύτταρα του εσωτερικού τοιχώματος στον τράχηλο και είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους ανίχνευσης του HPV και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Υγιεινή ζωή και κανόνες προσωπικής υγιεινής
Ακολουθήστε μια υγιεινή διατροφή, χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και σάκχαρα, αλλά πλούσια σε φρέσκα φρούτα, λαχανικά, βιταμίνες και μέταλλα. Επίσης, να ασκείστε τακτικά, να μην καπνίζετε και μην το παρακάνετε με το αλκοόλ. Το να διατηρείτε το σώμα σας σε καλή κατάσταση βοηθάει να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα και ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα είναι σε θέση να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένων πολλών τύπων του HPV. Επίσης, Η τήρηση των κανόνων υγιεινής βοηθάει στην αποτροπή της μικρής πιθανότητας μετάδοσης του ιού HPV μέσω αντικειμένων (ιατρικά όργανα, πετσέτες, εσώρουχα κ.λπ).
