Η μετάδοση φλεγμονωδών μεσολαβητών και παθογόνων βακτηρίων μέσω της κυκλοφορίας του αίματος επιβαρύνει διαφορετικά όργανα και συστήματα.
Η στοματική υγεία αποτελεί βασικό παράγοντα της γενικής υγείας και ευεξίας του ανθρώπου. Τα τελευταία χρόνια, η επιστημονική κοινότητα έχει αναδείξει ότι η περιοδοντίτιδα – μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος των ιστών που στηρίζουν τα δόντια- δεν επηρεάζει μόνο το στόμα, αλλά συνδέεται στενά με ποικίλα συστηματικά νοσήματα.
Η συσχέτιση αυτή προκύπτει από τη μετάδοση φλεγμονωδών μεσολαβητών και παθογόνων βακτηρίων μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, επιβαρύνοντας διαφορετικά όργανα και συστήματα.
Πώς συνδέεται, όμως, η περιοδοντίτιδα με τα συστηματικά νοσήματα;
«Η περιοδοντίτιδα δημιουργεί ένα μόνιμο επίκεντρο χρόνιας φλεγμονής στο στόμα. Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί, όπως Porphyromonas gingivalis και Treponema denticola, μπορούν να περάσουν στο αίμα, ενεργοποιώντας το ανοσοποιητικό σύστημα και αυξάνοντας τα επίπεδα κυτταροκινών (IL-6, TNF-α, CRP). Η συστηματική αυτή φλεγμονή ευνοεί την εκδήλωση ή την επιδείνωση χρόνιων νοσημάτων», εξηγεί η Χειρουργός Οδοντίατρος Μαρία Τσαούτου-Κωστομοίρη.
Κύρια συστηματικά νοσήματα που σχετίζονται με την περιοδοντίτιδα
- Καρδιαγγειακά νοσήματα
Η περιοδοντική φλεγμονή συμβάλλει στην ανάπτυξη και επιδείνωση της αθηροσκλήρωσης. Βακτηριακά αντιγόνα από την πλάκα έχουν ανιχνευθεί μέσα σε αθηρωματικές πλάκες, ενώ η θεραπεία της περιοδοντίτιδας έχει δείξει βελτίωση της αγγειακής λειτουργίας.
Δείτε επίσης: Απονεύρωση δοντιού: Τα απρόσμενα οφέλη που έχει στην υγεία της καρδιάς
- Σακχαρώδης διαβήτης
Υπάρχει αμφίδρομη σχέση: ο διαβήτης αυξάνει την ευπάθεια σε περιοδοντίτιδα, ενώ η περιοδοντίτιδα δυσχεραίνει τον γλυκαιμικό έλεγχο μέσω της φλεγμονής. Η στοματική αποκατάσταση μπορεί να μειώσει τα επίπεδα HbA1c, ενισχύοντας τον έλεγχο του διαβήτη.
- Αναπνευστικά νοσήματα
Οι μικροοργανισμοί του στόματος μπορούν να εισπνευστούν και να προκαλέσουν λοίμωξη του αναπνευστικού, όπως πνευμονία ή επιδείνωση ΧΑΠ. Η στοματική υγιεινή είναι κρίσιμη για ηλικιωμένους και νοσηλευόμενους ασθενείς.
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ)
Το P. gingivalis συνδέεται με την παραγωγή αυτοαντισωμάτων (anti-CCP), ενισχύοντας την αυτοάνοση φλεγμονή. Η θεραπεία της περιοδοντίτιδας μπορεί να μειώσει τη δραστηριότητα της νόσου.
- Εγκυμοσύνη και επιπλοκές
Οι φλεγμονώδεις ουσίες που κυκλοφορούν στο αίμα της εγκύου μπορεί να προκαλέσουν πρόωρο τοκετό, χαμηλό βάρος γέννησης ή προεκλαμψία. Η σωστή φροντίδα των ούλων πριν αλλά και κατά την κύηση είναι απαραίτητη.
Δείτε επίσης: Ποια τρόφιμα καθυστερούν άνοια και καρδιοπάθεια, ποια τις επισπεύδουν
- Νευροεκφυλιστικές νόσοι – Άνοια και Alzheimer
Μελέτες δείχνουν ότι τα βακτήρια της περιοδοντίτιδας, ιδιαίτερα Porphyromonas gingivalis, ενδέχεται να διαπερνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και να συμβάλλουν στη φλεγμονή του εγκεφάλου. Η χρόνια περιοδοντική φλεγμονή συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης, πιθανώς μέσω της νευροφλεγμονής και της παραγωγής αμυλοειδούς-β. Παρότι δεν έχει αποδειχθεί πλήρης αιτιώδης σχέση, η σύνδεση θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική.
Η σημασία της θεραπείας της περιοδοντίτιδας πριν από χειρουργικές επεμβάσεις
Η παρουσία μικροβιακού φορτίου στο στόμα, λόγω ουλίτιδας ή περιοδοντίτιδας, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις σε ασθενείς που πρόκειται να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση. Κατά τη διάρκεια αναισθησίας, η χρήση τραχειοσωλήνα (διασωλήνωση) μπορεί να οδηγήσει σε μικροβιακή επιμόλυνση των αεραγωγών και στη συνέχεια σε μετεγχειρητική πνευμονία ή άλλες λοιμώξεις.
Ο περιορισμός του μικροβιακού φορτίου μέσω επαγγελματικού καθαρισμού και θεραπείας περιοδοντίτιδας πριν από το χειρουργείο είναι ουσιαστικής σημασίας για:
- Πρόληψη αναπνευστικών επιπλοκών, ειδικά σε ασθενείς με χαμηλή άμυνα.
- Μείωση βακτηριαιμίας κατά τη διασωλήνωση ή τη μετεγχειρητική ανάνηψη.
- Ασφαλέστερη αναισθησία, αφού το στόμα αποτελεί πηγή παθογόνων που μπορούν να φτάσουν στους πνεύμονες ή το αίμα.
- Ταχύτερη ανάρρωση, χωρίς επιπλοκές που επιβαρύνουν τον οργανισμό.
Για αυτόν τον λόγο, απαιτείται οι αναισθησιολόγοι και οι χειρουργοί να συνιστούν οδοντιατρικό έλεγχο. Θεραπείες ουλίτιδας περιοδοντίτιδας και τερηδόνες θα πρέπει να έχουν θεραπευτεί καθώς και μεταβατικές εργασίες θα πρέπει να έχουν σταθεροποιηθεί πριν από το προγραμματισμένο χειρουργείο.
Δείτε επίσης: Η ρευματοειδής αρθρίτιδα φαίνεται στο αίμα πολλά χρόνια πριν εκδηλωθεί
Τι είναι η περιοδοντίτιδα και πώς θεραπεύεται
Η περιοδοντίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος που προσβάλλει τα ούλα και τα στηρικτικά στοιχεία των δοντιών. Ξεκινά από ουλίτιδα και εξελίσσεται σε απώλεια οστού, κινητικότητα και εν τέλει απώλεια δοντιών, αν δεν υπάρξει έγκαιρη θεραπεία.
Συμπτώματα: αιμορραγία ούλων, κακοσμία, υποχώρηση ούλων, πόνος στη μάσηση και κινητικότητα δοντιών.
Θεραπεία:
- Αρχική φάση: επαγγελματικός καθαρισμός, υπερουλική και υποουλική αποτρύγωση και εκπαίδευση στη σωστή στοματική υγιεινή.
- Φάση περιοδοντικής θεραπείας: σε πιο προχωρημένα στάδια εφαρμόζεται απομάκρυνση βαθιών θυλάκων ή χειρουργική αναγέννηση οστού.
- Φάση συντήρησης: τακτικοί έλεγχοι κάθε 3-6 μήνες, αποτρύγωση και προληπτική φροντίδα.
«Η περιοδοντίτιδα δεν είναι μόνο στοματικό πρόβλημα, αλλά παράγοντας κινδύνου για πολλαπλά συστηματικά νοσήματα — από τα καρδιαγγειακά και τον διαβήτη έως την άνοια. Η διατήρηση μιας υγειούς στοματικής κοιλότητας, ιδιαίτερα πριν από χειρουργικές επεμβάσεις με τραχειοσωλήνα, μειώνει τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών και προάγει τη συνολική υγεία. Η πρόληψη μέσω καθημερινής στοματικής φροντίδας και τακτικού οδοντιατρικού ελέγχου αποτελεί θεμέλιο λίθο για τη διατήρηση όχι μόνο των δοντιών, αλλά και της γενικής ευεξίας του οργανισμού», καταλήγει η κ. Τσαούτου-Κωστομοίρη.
Φωτογραφία iStock
