Είναι ο δεύτερος συχνότερος καρκίνος στις νεαρές γυναίκες 15-44 ετών. Μπορεί να προληφθεί με εμβολιασμό.
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας ανιχνεύεται κάθε χρόνο σε χιλιάδες γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), ενώ κοστίζει πρόωρα τη ζωή πολλών άλλων, αναφέρει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (ECDC).
Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο δεύτερος συχνότερος στις γυναίκες (πρώτος είναι ο καρκίνος του μαστού) ηλικίας έως και 44 ετών.
Σε ετήσια βάση διαγιγνώσκεται σε 33.000 γυναίκες στην ΕΕ. Επιπλέον, προκαλεί 15.000 θανάτους. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται σχεδόν 700 Ελληνίδες, οι οποίες μαθαίνουν ετησίως ότι πάσχουν από τη νόσο. Το 2020, εξ άλλου, 282 γυναίκες στη χώρα μας έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας του.
Σε παγκόσμια κλίμακα, ο καρκίνος του τραχήλου προσβάλλει περισσότερες από 604.000 γυναίκες, αναφέρει η Διεθνής Υπηρεσίας Έρευνας του Καρκίνου (IARC) που υπάγεται στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Οι, δε, θάνατοι φθάνουν τις 342.000. Τα περισσότερα περιστατικά και θάνατοι (το σχεδόν 90%) καταγράφονται σε χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες.
Ωστόσο ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας σχεδόν πάντοτε οφείλεται σε μόλυνση από ορισμένα στελέχη του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Εναντίον αυτών των στελεχών κυκλοφορούν εδώ και δεκαετίες αποτελεσματικά εμβόλια, που συνιστώνται σε κορίτσια και σε αγόρια. Αν όλα εμβολιάζονταν, σε λίγα χρόνια ο καρκίνος αυτός (και ορισμένοι όλοι) θα μπορούσε να εξαλειφθεί.
Το ECDC και το IARC έδωσαν στη δημοσιότητα τα προαναφερθέντα στοιχεία με αφορμή τον Ιανουάριο, που είναι μήνας ενημέρωσης για τον καρκίνο του τραχήλου.
Με αφορμή το γεγονός αυτό, το ECDC δημοσίευσε τις απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα που όλοι πρέπει να γνωρίζουμε για τον ιό HPV και την προστασία από αυτόν.
Τι είναι ο ιός HPV;
Είναι ένας ιός που μεταδίδεται κυρίως με την σεξουαλική επαφή. Η λοίμωξη από αυτόν αποτελεί το συχνότερο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα.
Υπάρχουν περισσότεροι από 100 διαφορετικοί τύποι (στελέχη) του ιού. Σχεδόν οι 40 μολύνουν τα γεννητικά όργανα. Τουλάχιστον 14 στελέχη είναι υψηλού κινδύνου, διότι μπορεί να προκαλέσουν κακοήθη νεοπλάσματα, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Μπορεί όμως να προκαλέσουν και άλλους καρκίνους σε άνδρες και γυναίκες (π.χ. του πρωκτού, του στόματος, του κόλπου, του πέους κ.λπ.).
Υπάρχουν επίσης ορισμένα στελέχη του ιού HPV που είναι χαμηλού κινδύνου για καρκίνο. Αυτά τα στελέχη μπορεί να προκαλέσουν κονδυλώματα.
Τι συμπτώματα προκαλεί η λοίμωξη;
Στις περισσότερες περιπτώσεις η μόλυνση από έναν ιό HPV υποχωρεί μόνη της, χωρίς να προκαλέσει συμπτώματα. Σε σπάνιες επιμένει και μετά από χρόνια μπορεί να έχει επιπλοκές.
Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της μόλυνσης από τον ιό HPV;
Εάν ο ιός HPV δεν αποβληθεί από τον οργανισμό και αναλόγως με το στέλεχος που έχει μολύνει ένα άτομο, μπορεί να προκαλέσει:
- Διάφορες μορφές καρκίνου, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας
- Οξυτενή κονδυλώματα και κονδυλώματα του πρωκτού
Ποιοι κινδυνεύουν να μολυνθούν;
Όλοι όσοι είναι σεξουαλικώς ενεργοί και αλλάζουν ερωτικό/ερωτική σύντροφο μπορεί να μολυνθούν.
Πώς μπορεί να προστατευθεί κάποιος από τον ιό;
Ο καλύτερος τρόπος προστασίας είναι ο εμβολιασμός αγοριών και κοριτσιών εναντίον του HPV. Μπορεί να αποτρέψει τα νοσήματα που προκαλεί ο ιός και στα δύο φύλα. Ο εμβολιασμός συνήθως συνιστάται στις ηλικίες 9-14 ετών, αναλόγως με το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού σε κάθε χώρα της ΕΕ.
Η χρήση προφυλακτικού δεν είναι 100% αποτελεσματική. Και αυτό διότι μερικές φορές ο ιός HPV μολύνει το γύρω δέρμα, που δεν προστατεύεται από το προφυλακτικό.
Πώς θεραπεύεται η λοίμωξη από τον ιό HPV;
Δεν υπάρχει θεραπεία για τον ιό καθ’ εαυτό. Οι υπάρχουσες θεραπείες στοχεύουν τα προβλήματα υγείας που προκαλεί.
Τα κονδυλώματα μπορεί να αντιμετωπιστούν με φάρμακα ή με χειρουργική επέμβαση. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας και οι προκαρκινικές αλλοιώσεις που συνήθως αναπτύσσονται πριν από αυτόν, αντιμετωπίζεται κατά περίπτωση. Ωστόσο μπορούν να γίνουν εγκαίρως αντιληπτοί με τακτικές προληπτικές εξετάσεις. Για τους υπόλοιπους καρκίνους που προκαλούν τα υψηλού κινδύνου (ογκογόνα) στελέχη του HPV δεν υπάρχει ειδικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού (προληπτικού) ελέγχου.
Φωτογραφία: iStock
