Τι να κάνετε αν έχετε οικογενειακό ιστορικό με καρδιοπάθειες

Αν στην οικογένειά σας υπάρχουν περιστατικά καρδιοπάθειας, δεν σημαίνει ότι η «μοίρα» σας είναι προδιαγεγραμμένη. Σημαίνει όμως ότι πρέπει να είστε σε επιφυλακή.

 Η κληρονομικότητα παίζει ρόλο, αλλά οι επιλογές που κάνετε καθημερινά μπορούν να καθορίσουν αν – και πότε – τελικά θα εμφανιστεί κάποιο καρδιαγγειακό πρόβλημα.

Ειδικοί στο Health Line επισημαίνουν δέκα πρακτικά και τεκμηριωμένα βήματα που μπορείτε να ξεκινήσετε σήμερα για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφράγματος ή εγκεφαλικού και να πάρετε στα χέρια σας τον έλεγχο της καρδιακής σας υγείας.

Γνωρίστε το οικογενειακό και προσωπικό σας ιστορικό

Ορισμένες καρδιοπάθειες είναι κληρονομικές και σχετίζονται με γονιδιακές μεταλλάξεις. Τέτοιες περιπτώσεις περιλαμβάνουν:

• Ορισμένες αρρυθμίες (π.χ. σύνδρομο μακρού QT)
• Ορισμένες μυοκαρδιοπάθειες (π.χ. υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια)
• Οικογενής υπερχοληστερολαιμία

Μάθετε αν και ποια συγγενικά σας πρόσωπα έχουν διαγνωστεί με καρδιοπάθεια, σε ποια ηλικία και αν υπήρξαν αιφνίδιοι θάνατοι (ακόμη και φαινομενικά άσχετοι, όπως από πνιγμό ή τροχαίο).

Ενημερώστε τον γιατρό σας και αξιολογήστε παράγοντες κινδύνου όπως:

• Ηλικία
• Φύλο
• Βάρος
• Επίπεδα χοληστερόλης και πίεσης
• Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
• Κάπνισμα και κατανάλωση αλκοόλ

Συζητήστε με το γιατρό σας για γενετικές εξετάσεις

Οι γενετικές εξετάσεις εντοπίζουν μεταλλάξεις που σχετίζονται με κληρονομικές καρδιοπάθειες. Πραγματοποιούνται με δείγμα αίματος ή σάλιου.

Αν υπάρχουν συμπτώματα ή οικογενειακό ιστορικό, ο γιατρός μπορεί να τις προτείνει. Ο γενετικός σύμβουλος μπορεί επίσης να εξηγήσει τα αποτελέσματα και τον πιθανό κίνδυνο για τα παιδιά σας.

Υιοθετήστε διατροφικές συνήθειες που προστατεύουν την καρδιά

Ακόμα και αν έχετε υψηλό γενετικό κίνδυνο, η διατροφή παίζει μεγάλο ρόλο. Περιορίστε κορεσμένα και τρανς λιπαρά, χοληστερόλη, ζάχαρη και αλάτι.

Επιλέξτε:

• Φρούτα και λαχανικά
• Ολικής άλεσης δημητριακά
• Ψάρια
• Άπαχα γαλακτοκομικά
• Ξηρούς καρπούς και σπόρους
• Υγιεινά έλαια (όπως ελαιόλαδο)

Ως κατάλληλα διατροφικά πρότυπα αναγνωρίζεται επιστημονικά: Η μεσογειακή διατροφή, η DASH, η χορτοφαγική/vegan και η δίαιτα TLC.

Βάλτε περισσότερη κίνηση στην καθημερινότητά σας

Η άσκηση μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο ακόμα και σε άτομα με γενετική προδιάθεση.

Προσφέρει:

• Μείωση αρτηριακής πίεσης και LDL χοληστερόλης
• Βοήθεια στον έλεγχο του βάρους
• Καλύτερη ρύθμιση της ινσουλίνης

Οι συστάσεις των ειδικών είναι:

• 150 λεπτά μέτριας έντασης ή 75 λεπτά έντονης αερόβιας άσκησης εβδομαδιαίως
• Προσθέστε ενδυνάμωση (π.χ. βάρη) τουλάχιστον 1 ώρα την εβδομάδα

Διατηρήστε ένα υγιές βάρος

Το υπερβολικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο:

• Υψηλής LDL και τριγλυκεριδίων
• Υπέρτασης
• Διαβήτη τύπου 2
• Αποφρακτικής υπνικής άπνοιας

Ο στόχος, όπως επισημαίνουν ειδικοί στο Health Line, είναι ένας Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI) κάτω από 25. Αν η δίαιτα και η άσκηση δεν αρκούν και ο BMI είναι πάνω από 40, η βαριατρική χειρουργική μπορεί να είναι πιθανή επιλογή.

Αποφύγετε το κάπνισμα (και τον παθητικό καπνό)

Το κάπνισμα ευθύνεται για το 1/3 των θανάτων από καρδιοπάθεια. Επηρεάζει τα αγγεία και την καρδιά ακόμα και σε μικρές ποσότητες. Το ίδιο ισχύει και για το παθητικό κάπνισμα, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και το vaping. Η διακοπή του καπνίσματος μειώνει άμεσα τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Περιορίστε το αλκοόλ

Το αλκοόλ συνδέεται με:

• Υπέρταση
• Αυξημένα τριγλυκερίδια
• Μυοκαρδιοπάθεια
• Αρρυθμίες

Η κατανάλωση πρέπει να είναι περιορισμένη ή ακόμα και μηδενική, ειδικά αν υπάρχει κληρονομικός κίνδυνος: μέχρι 1 ποτό/ημέρα για γυναίκες, 2 για άνδρες.

Κοιμηθείτε σωστά και αρκετά

Η κακή ποιότητα ύπνου σχετίζεται με υπέρταση, παχυσαρκία και καρδιοπάθειες. Προβλήματα όπως η άπνοια ή η αϋπνία επηρεάζουν αρνητικά την καρδιά.

Άτομα με γενετική προδιάθεση που κοιμούνται 7–8 ώρες έχουν χαμηλότερο κίνδυνο καρδιοπάθειας από εκείνους με κακό ύπνο.

Τι μπορείτε να κάνετε:

• Σταθερό πρόγραμμα ύπνου
• Δημιουργήστε ένα ήρεμο, σκοτεινό, δροσερό περιβάλλον ύπνου
• Μην καταναλώνετε φαγητό και ποτά πριν τον ύπνο
• Ασκηθείτε πρωινές ή μεσημεριανές ώρες

Παρακολουθήστε τις βασικές μετρήσεις

Οι υψηλές τιμές πίεσης, χοληστερόλης και σακχάρου αυξάνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Είναι σημαντικό να ελέγχετε:

• Ολικό, LDL και HDL χοληστερόλη
• Τριγλυκερίδια
• Αρτηριακή πίεση
• Σάκχαρο αίματος

Κάντε τακτικούς ελέγχους καρδιάς

Οι κληρονομικές καρδιοπάθειες δεν προκαλούν πάντα συμπτώματα. Τακτικοί έλεγχοι από παθολόγο και καρδιολόγο βοηθούν στην έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη μακροχρόνιων προβλημάτων.

Η πρόληψη ξεκινά με ενημέρωση, παρακολούθηση βασικών δεικτών και ενσωμάτωση υγιεινών συνηθειών στην καθημερινότητά σας. Σε συνεργασία με το γιατρό σας μπορείτε να προστατεύστε την καρδιά σας πριν προκύψουν προβλήματα.