Ο ρόλος της διατροφής και του μικροβιώματος του εντέρου με την ανάπτυξη του καρκίνου πριν την ηλικία των 50 ετών.
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου ανιχνεύεται σε ολοένα περισσότερους νέους ανθρώπους, 40άρηδες ή και νεότερους ακόμα, παρά τη γενική μείωση των περιστατικών καθώς τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου επιτρέπουν να εντοπίζονται επικίνδυνοι πολύποδες πριν εξελιχθούν σε καρκίνο.
Τα αυξημένα περιστατικά στους νέους έχουν συνδεθεί με διάφορους παράγοντες κινδύνου όπως:
- Η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών
- Η κατανάλωση κόκκινου κρέατος
- Η καθιστική ζωή
- Το αλκοόλ
Μόνο αυτοί οι παράγοντες, όμως, δεν επαρκούν για να εξηγήσουν πλήρως την αύξηση των πρώιμων καρκίνων. Έτσι, η προσοχή των των επιστημόνων στρέφεται ολοένα περισσότερο στο μικροβίωμα του εντέρου ως πιθανό συμβάλλοντα παράγοντα, αναφέρουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής ΕΚΠΑ στο Νοσοκομείο Αλεξάνδρα Δρ. Μαρία Καπαρέλου (παθολόγος – ογκολόγος), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (παθολόγος, καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (τ. πρύτανης ΕΚΠΑ, καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής).
Όπως εξηγούν, ο πρώιμος καρκίνος του παχέος εντέρου (δηλαδή πριν από την ηλικία των 50 ετών) έχει διαφορές σε μοριακό και ιστολογικό επίπεδο από τον καρκίνο των μεγαλύτερων ηλικιών.
Ο πρώιμος καρκίνος του παχέος εντέρου τείνει να εμφανίζεται κυρίως στο αριστερό κόλον και το ορθό. Επιπλέον, δεν εμφανίζει μικροδορυφορική αστάθεια, ενώ φέρει ιδιαίτερους ιστολογικούς τύπους. Τέλος, χαρακτηρίζεται από υπομεθυλίωση των LINE-1 γονιδίων.
Το μικροβίωμα του εντέρου
Το μικροβίωμα του εντέρου είναι οι αποικίες των βακτηρίων που φυσιολογικά ζουν στο έντερο. Επηρεάζεται σημαντικά από τη συνεχή έκθεση σε εξωτερικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως:
- Η κακή διατροφή
- Τα αντιβιοτικά
- Η ρύπανση
- Τα χημικά
- Τα πλαστικά
Στην πραγματικότητα, η συνεχής έκθεση σε τέτοιου είδους παράγοντες οδηγεί σε φλεγμονώδες εντερικό περιβάλλον που ευνοεί την καρκινογένεση. Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι διατροφικές αλλαγές επηρεάζουν την παραγωγή καρκινογόνων μεταβολιτών από το μικροβίωμα του εντέρου.
Διαφορετικό μικροβίωμα
Στους νεότερους ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου, η διαταραχή της ομοιόστασης του μικροβιώματος του εντέρου έχει διαφορετική μικροβιακή «υπογραφή» από την αντίστοιχη σε ασθενείς μέσης ηλικίας.
Έχει βρεθεί ότι ο πρώιμος καρκίνος του παχέος εντέρου συνδέεται με αύξηση του βακτηρίου F. Plautii, όταν υπάρχει ελλιπής κατανάλωση φλαβονοειδών. Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι η διατροφή παίζει ρόλο στη δυσβίωση, δηλαδή στην αλλαγή της μικροβιακής ισορροπίας του εντέρου. Τα φλαβονοειδή είναι φυσικά συστατικά σε φρούτα και λαχανικά.
Επιπλέον, μεταβολικές αναλύσεις δείχνουν ειδική παρουσία αμινοξέων, όπως η γλυκίνη και η L-ασπαρτική, στους ασθενείς με πρώιμη εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου.
Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η δυσβίωση επιβαρύνει την ανάπτυξη του καρκίνου ακόμα και σε άτομα που φέρουν γενετικές μεταλλάξεις, οι οποίες ευθύνονται για τον πρώιμο καρκίνο του εντέρου τους.
«Συμπερασματικά, η αύξηση των περιστατικών με πρώιμη εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου αποτελεί πρόκληση για τη δημόσια υγεία και απαιτεί περαιτέρω έρευνα. Η σύνδεση περιβάλλοντος, μικροβιώματος και καρκίνου προσφέρει νέα προοπτική για πρόληψη και θεραπεία», καταλήγουν οι ειδικοί.
Φωτογραφία: iStock
