Αγχωμένη Gen Z : Ο ρόλος των social media και οι ευθύνες των γονιών, σύμφωνα με έναν κοινωνικό ψυχολόγο

Date:

Στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Η Αγχωμένη Γενιά», ο Αμερικανός κοινωνικός ψυχολόγος και ευπώλητος συγγραφέας Jonathan Haidt καταλογίζει στους σημερινούς γονείς ότι είναι υπερπροστατευτικοί με τα παιδιά στην πραγματική ζωή, χωρίς όμως να έχουν καταφέρει να τα προφυλάξουν από τις απειλές του διαδικτύου. Συνεπεία του πρώτου, οι νέοι είναι ανέτοιμοι για τις προκλήσεις του αληθινού κόσμου. Συνεπεία του δεύτερου, βίωσαν την υπερέκθεση σε επιβλαβές περιεχόμενο από πολύ μικρή ηλικία.

Για τον Ηaidt, καθηγητή από το 2011 στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων Stern του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, είναι τα smartphones και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) που εκτόξευσαν τα επίπεδα άγχους, κατάθλιψης και αυτοκτονιών μεταξύ των νέων. Είναι καιρός, θα πει, «να επιστρέψουμε το τζίνι της τεχνολογίας πίσω στο μαγικό λυχνάρι».

Η κυκλοφορία του βιβλίου του για την αγχωμένη γενιά Ζ, τα παιδιά και τους εφήβους 12-27 ετών σήμερα, ακολουθεί την επικαιρότητα: στη Βρετανία εκπέμπουν συναγερμό για το μισό εκατομμύριο αντικαταθλιπτικά που συνταγογραφήθηκαν σε παιδιά το περασμένο έτος, το 15% του παιδικού πληθυσμού στις ΗΠΑ λάμβανε ψυχιατρικά φάρμακα το 2021 ενώ στην Ευρώπη η λήψη αντικαταθλιπτικών υπερδιπλασιάστηκε τα τελευταία 20 χρόνια.

Έλλειψη σκοπού και γονείς «ελικόπτερα» 

Ο Haidt εντοπίζει δύο βασικούς υπαίτιους για την εύθραυστη ψυχική υγεία της δοκιμαζόμενης νεολαίας. Αρχικά, απουσιάζει η αίσθηση του σκοπού με αποτέλεσμα τα ρεκόρ στα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης. Έρευνα από το Harvard Graduate School of Education έδειξε ότι τρεις στους πέντε από τη γενιά Ζ δεν έβρισκαν κάποιο σκοπό στη ζωή τους, και ένας στους δύο ανέφερε ότι αυτή η απουσία νοήματος επιβάρυνε σημαντικά την ψυχική του υγεία. Έπειτα, την κατάσταση δεν βοηθούν οι γονείς «ελικόπτερα», που βρίσκονται παντού γύρω από το παιδί, είναι υπερπροστατευτικοί και παρεμβατικοί ακόμα και χωρίς να συντρέχουν λόγοι.

Μεγαλώνοντας σε μια προστατευτική φούσκα, τα παιδιά δεν βρίσκουν έδαφος να εξασκήσουν τις αρετές της προσαρμοστικότητας και της ανθεκτικότητας και γίνονται υπερευαίσθητα, δειλά και δύσπιστα, ιδανικά θύματα για τη χειραγώγηση της αγέλης. Μπαίνουν σε αυτό που ο ψυχολόγος αποκαλεί «λειτουργία άμυνας».

Σε άρθρο της Evening Standard όπου φιλοξενήθηκαν οι απόψεις του Haidt, γίνεται λόγος για μια ισχνή σύνδεση μεταξύ της πρόσφατης θεωρίας του για τους γονείς «ελικόπτερα» και του προηγούμενου έργου του για την σημερινή εποχή της ακραίας πόλωσης (tribalism), ενός «φυλετισμού» κατά τον οποίο δημιουργούνται ομάδες σύγκρουσης στην πολιτική και κοινωνική ζωή χωρίς διάθεση να επικοινωνήσουν και να συνδιαλλαγούν.

Ο Haidt, αναφέρει το άρθρo, φημίζεται για την εναντίωσή του στην “woke culture”, την κοινωνική τάση που αναδύθηκε τα τελευταία χρόνια και προτάσσει την αφύπνιση και τον συνειδητοποιηµένο ακτιβισµό κόντρα στις κοινωνικές και κάθε λογής αδικίες. Για την παθογένεια της κλονισμένης ψυχικής υγείας των νέων, σύμφωνα με τον ίδιο, ευθύνεται εν πολλοίς η «λειτουργία άμυνας», η υπερπροστατευτικότητα που χαρακτηρίζει τη woke γενιά, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα safe spaces στα πανεπιστήμια απέναντι στον πόλεμο αξιών (culture wars). «Κάποτε [τα πανεπιστήμια] ήμασταν πολύ έξυπνοι χώροι, όπου οι έξυπνοι άνθρωποι έλεγαν έξυπνα πράγματα· τώρα είμαστε πολύ ανόητα μέρη όπου οι έξυπνοι άνθρωποι σιωπούν, όσο οι άλλοι άνθρωποι λένε ανόητα πράγματα» περι- ο Haidt.

Κατ’ αντιστοιχία, οι υπερπροστατευτικοί γονείς που απέκλεισαν το «παιχνίδι χωρίς επιτήρηση», στέρησαν από τα παιδιά τη «λειτουργία ανακάλυψης», να είναι δηλαδή ανοιχτά σε νέες ιδέες, να διαχειρίζονται καλύτερα το άγχος, να είναι πιο ευτυχισμένα και θωρακισμένα έναντι των κινδύνων και απειλών. Μιλά για την αξία του ελεύθερου παιχνιδιού που έχει επιβεβαιωθεί ερευνητικά· σύμφωνα με σχετικά ευρήματα, τα παιδιά που χόρτασαν παιχνίδι στη γειτονιά χωρίς συνεχή επίβλεψη είχαν περισσότερους φίλους και πιο ανεπτυγμένες κοινωνικές και κινητικές δεξιότητες συγκριτικά με παιδιά που πήγαιναν για παιχνίδι στο πάρκο συνοδεία των γονιών. Επιπροσθέτως, τους δινόταν μια μοναδική ευκαιρία να αναπτύξουν την αίσθηση αυτονομίας, σημαντικό εφόδιο για την οικοδόμηση της αυτοπεποίθησης.

Οι πραγματικοί κίνδυνοι

Από τη δεκαετία του 1990 έχει σημειωθεί ραγδαία πτώση «στους κινδύνους για τα παιδιά από την εγκληματικότητα, τη βία, τους μεθυσμένους οδηγούς και άλλους παράγοντες» - στο τελευταίο βιβλίο του, αποδίδοντας το αυξανόμενο πρόβλημα των υπερπροστατευτικών γονιών στην «κατάρρευση της αλληλεγγύης μεταξύ ενηλίκων», εξαιτίας του βομβαρδισμού από ειδήσεις για απαγωγές και εγκλήματα.

«Η αυτοκτονία είναι η κύρια αιτία θανάτου στις ΗΠΑ, με 49.449 θύματα το 2022» σημειώνει ο Haidt. Για τους Αμερικανούς 10 έως 24 ετών, το ποσοστό παρέμεινε σταθερό μεταξύ 2001 και 2007 (περίπου 6,9 ανά 100.000), αλλά από το 2011, καθώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης άρχισαν να κυριαρχούν, παρατηρήθηκε αύξηση της τάξεως του 60% μέχρι το 2021, με την αναλογία να διαμορφώνεται σε 11,0 ανά 100.000. Ανοδικές τάσεις καταγράφονται και στην Ελλάδα. «Τα παιδιά σήμερα έχουν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν ως αυτόχειρες παρά από φόνο», υπογραμμίζει ο ψυχολόγος. Το κακό ωστόσο δεν καιροφυλακτεί μόνο στο διαδίκτυο.

Οι ειδικοί σημειώνουν ότι τα ποσοστά εκφοβισμού έχουν αυξηθεί για το 50% των εφήβων και στον φυσικό κόσμο. Ένα στα τρία παιδιά δέχεται εκφοβισμό και ένα στα έξι αισθάνεται πως το σχολείο δεν βοηθά. Τα στατιστικά στοιχεία του «Χαμόγελου του Παιδιού» για το 2022 έδειξαν ότι ένα παιδί εξαφανίζεται ανά περίπου δύο ημέρες και ο οργανισμός δέχεται μία κλήση παιδιού σε κίνδυνο το λεπτό στη γραμμή SOS 1056. Συνολικά, παρατηρήθηκε αύξηση 74% στον αριθμό των εξαφανίσεων παιδιών και εφήβων.

Η κατάσταση μοιάζει με δίκοπο μαχαίρι· οι απειλές βρίσκονται τόσο έξω, στον πραγματικό κόσμο, όσο και μέσα, στον εικονικό, εκεί που οι νέοι πέφτουν θύματα παρενόχλησης και σεξουαλικών επιθέσεων, χάνουν την αυτοπεποίθησή τους και φλερτάρουν με την κατάθλιψη και τους εθισμούς.

Για τον Haidt, η γονεϊκή επιτήρηση στο διαδίκτυο δεν είναι ασύμβατη με τη μεγαλύτερη ανεξαρτησία στην παιδική ηλικία· κρατώντας τα παιδιά ασφαλή στο διαδίκτυο, τους δίνεται περισσότερος χώρος για να αναπτύξουν αντοχές στον πραγματικό κόσμο. «Οι γονείς πρέπει να εμπιστεύονται περισσότερο τα παιδιά τους και να τα αφήνουν να παίρνουν ρίσκα» δηλώνει. Ακόμη και αν παραβλέψει κάποιος τις παγίδες του αληθινού κόσμου ωστόσο, μπορούν να αλλάξουν την κατάσταση οι γονείς, όταν οι ίδιοι αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στις οθόνες αντί στα παιδιά τους;

Διαβάστε επίσης:

Αυτός ο εθισμός «φούντωσε» μέσα στο lockdown – Και συνεχίζεται

Εγκληματική συμπεριφορά και εθισμός στα τυχερά παιχνίδια: Δείτε τι τα συνδέει

Εθισμός: Υπάρχουν «αθώα» τυχερά παιχνίδια; Έρευνα απαντά

[penci_related_posts title=”ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ:” number=”8″ style=”grid” align=”none” displayby=”cat” orderby=”random”]

Share post:

Subscribe

Popular

More like this
Related

Κεµπάπ µε σάλτσα γιαουρτιού

ΥΛΙΚΑ Για τ o κεµπάπ: ½ κιλό κιµά βοδινού ½ κιλό κιµά κοτόπουλου ½ φλ. µαϊντανό ψιλοκοµµένο 1 µεγάλο κρεµµύδι ψιλοκοµµένο 2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκοµµένες 1 κουταλάκι κύµινο (αρτυσιά) ½ κουταλάκι µοσχοκάρυδο 2 κουταλιές ελαιόλαδο ξυλάκια για σουβλάκια Αλάτι, πιπέρι Για τη σάλτσα γιαουρτιού: 1 φλ. γιαούρτι 4 αγγουράκια τουρσί ψιλοκοµµένα 1 κουταλάκι πάπρικα ½ 

Κατσικίσιο τυρί πανέ µε σουσάµι και γλυκό καρυδάκι

Δείτε Επίσης Κεµπάπ µε σάλτσα γιαουρτιού Burrata µε τρούφα, προσούτο και ντοµάτες Μαρουλοσαλάτα με χαρουπόμελο Ψητό χαλούμι σε στικ με σάλτσα ντομάτας Ψητά λαχανικά με χαλούμι, ντοματίνια και βασιλικό Σαλάτα με ψητό χαλούμι, κόκκινα σταφύλια και μαϊντανό Ογκρατέν κολοκυθιών με δυόσμο και χαλούμι Μπέργκερ με χαλούμι, ντομάτα και μαρούλι Χαλούμι με κρούστα, μέλι και σησάμι

Η Ιωάννα Τούνη ποζάρει γυμνή στην μπανιέρα της – Δείτε το σέξι στιγμιότυπο

Η Ιωάννα Τούνη ποζάρει γυμνή στην μπανιέρα της - Δείτε το σέξι στιγμιότυπο Η Ιωάννα Τούνη ποζάρει γυμνή στην μπανιέρα της - Δείτε το σέξι στιγμιότυπο Δείτε την ανάρτηση που έκανε η Instagrammer στα social media Μια σέξι φωτογραφία με την ίδια να ποζάρει γυμνή στην μπανιέρα της δημοσίευσε η Ιωάννα Τούνη στα social media.

Η Δούκισσα Νομικού φωτογραφίζει την κόρη της στην παραλία

Η μικρή μου γοργόνα, έγραψε το μοντέλο στην ανάρτησή της

Ιωάννα Τούνη: Ποζάρει γυμνή στην μπανιέρα της, στην Αντίπαρο

Η Ιωάννα Τούνη απολαμβάνει τις καλοκαιρινές της διακοπές και για ακόμη μία φορά ξέρει να τραβάει τα βλέμματα πάνω της.

Μαρίνα Καλογήρου: «Έχω λάβει πάνω από 1.000 μηνύματα από ανθρώπους που έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά»

«Άρα πόσοι είναι οι παιδεραστές - κακοποιητές ανάμεσά μας; Άς ανοίξουμε τα μάτια να τους δούμε», έγραψε η Μαρίνα Καλογήρου. Η Μαρίνα Καλογήρου σόκαρε το πανελλήνιο μετά τις αποκαλύψεις της, ότι κακοποιήθηκε σεξουαλικά από 4 έως 14 ετών. Μαρίνα Καλογήρου: Σοκάρει η αποκάλυψή της – «Κακοποιήθηκα σεξουαλικά από τα 4 έως τα 14, από 2

Η Αντελίνα Βαρθακούρη κάνει διακοπές σε εξωτικό νησί της Καραϊβικής μαζί με τις κόρες της

Μακριά από τον σύζυγό της, Χάρη Βαρθακούρη βρίσκεται αυτές τις ημέρες η Αντελίνα Βαρθακούρη, καθώς εκείνη και οι μονάκριβες κόρες της, Μελωδία και Λιόνα βρίσκονται σε διακοπές διαρκείας. Η παρουσιάστρια και τα κορίτσια της αυτές της ημέρες είναι στη μακρινή Αμερική και ύστερα από πολλές βόλτες στη Νέα Υόρκη, βρέθηκαν σε ένα εξωτικό νησί της

Ρούλα Κορομηλά: «Δεν έχω κάνει λίφτινγκ, μακάρι να μπορούσα, δεν με αφήνουν οι γιατροί»

Η Ρούλα Κορομηλά αποφάσισε να κάνει μερικές προσωπικές αποκαλύψεις μέσω των social media και όσα είπε ήταν άκρως ενδιαφέροντα. Ο δημοσιογράφος Κώστας Κόκκολας ανέλαβε να τη… μυήσει στον θαυμαστό κόσμο του TikTok, παραδίδοντας στη Ρούλα Κορομηλά κάποια μαθήματα κι εκείνη εξομολογήθηκε ότι θα ήθελε να κάνει λίφτινγκ αλλά δεν μπορεί.  Μεταξύ σοβαρού και αστείου, οι

Δούλευε καθαριστής για να πληρώνει τα ιδιαίτερα – Σάρωσε στις Πανελλήνιες με 19.340 μόρια ο Ιωάννης Παρίσης

Ενδιαφεροντα ΚΑΘΑΡΙΣΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ Δούλευε καθαριστής για να πληρώνει τα ιδιαίτερα – Σάρωσε στις Πανελλήνιες με 19.340 μόρια ο Ιωάννης Παρίσης Από καθαριστής… φοιτητής Ιατρικής – Η συγκλονιστική πορεία του Ιωάννη Παρίση Τζωρτζίνα Φράγκου 17.07.2025 | 18:35 ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Από καθαριστής… φοιτητής Ιατρικής – Η συγκλονιστική πορεία του Ιωάννη Παρίση. Με 19.340 μόρια, ο Ιωάννης Παρίσης, απόφοιτος του 1ου

Διακόπτες, κουρτίνες και βρύσες – Τα 15 αντικείμενα στο σπίτι μας που είναι πιο βρώμικα απ’ ό,τι νομίζουμε

Τα περισσότερα καθημερινά αντικείμενα είναι συνήθως λίγο βρώμικα. Σπάνια έρχονται σε επαφή με σαπούνι ή απολυμαντικό. Υπάρχουν, όμως, κάποια που είναι πιο πιθανό να συγκεντρώσουν μικρόβια. Δημοσίευμα του Guardian επιχειρεί να βρει τα 15 αντικείμενα που όλοι έχουμε στο σπίτι μας και είναι πιο βρώμικα απ’ όσο νομίζουμε. Εκτός από παθογόνα που μπορούν να προκαλέσουν

Γρηγόρης Αρναούτογλου: «Θα ξαναγυρνούσα στην πρωινή ζώνη, με τον «Πρωινό Καφέ» του ANT1»

Ο Γρηγόρης Αρναούτογλου έχει αφήσει το δικό του ανεξίτηλο στίγμα στην ελληνική τηλεόραση. Ο παρουσιαστής που τα τελευταία χρόνια έχει «μετακομίσει» στη βραδινή και νυχτερινή ζώνη, έχει «γράψει» πολλά χιλιόμετρα και στην πρωινή, με την εκπομπή «Όμορφος Κόσμος το Πρωί» Ο γνωστός παρουσιαστής, σε ζωντανή σύνδεση σήμερα από τη Σκιάθο στην εκπομπή «Καλοκαίρι Παρέα», αποκάλυψε

Νέο εστιατόριο για τον Ευάγγελο Μητσοτάκη στο Potomac της Ουάσινγκτον

Ένα νέο εστιατόριο που εξυμνεί την ελληνική κουζίνα και είναι προϊόν της συλλογικής προσπάθειας του διεθνές καταξιωμένου Έλληνα Chef Ευάγγελου «Άγγελο» Μητσοτάκη και της συζύγου του Ρόδης Τζάνη είναι το “Mykonos” στο Cabin John Village του Πότομακ που άνοιξε τις πόρτες του το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου. Πρόκειται για το τρίτο κατά σειρά εστιατόριο που