Η 21η Σεπτεμβρίου είναι Παγκόσμια Ημέρα Νόσου Αλτσχάιμερ. Πότε να πάτε στον γιατρό.
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μία από τις πιο επίφοβες νόσους, καθώς σταδιακά στερεί από τον ασθενή τις αναμνήσεις και την προσωπικότητά του. Ωστόσο η έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική για την εξέλιξή της, γι’ αυτό πρέπει όλοι να γνωρίζουμε τα προειδοποιητικά συμπτώματά της.
Όπως αναφέρουν ειδικοί από το Εθνικό Ίδρυμα Γηράνσεως (NIA) των ΗΠΑ, τα συμπτώματα της νόσου ποικίλουν από άτομο σε άτομο. Τα προβλήματα μνήμης τυπικά είναι μία από τις πρώτες ενδείξεις. Ωστόσο έχει σημασία τι είδους πρόβλημα μνήμης παρουσιάζετε.
Σε ποια ηλικία αρχίζει, όμως, η νόσος Αλτσχάιμερ; Υπάρχουν δύο μορφές: η κλασική, όψιμη μορφή και η νόσος πρώιμης έναρξης.
Η κλασική μορφή είναι η συχνότερη και αυτή που εκδηλώνεται στους ηλικιωμένους. Τα πρώτα συμπτώματα αρχίζουν γύρω στα μέσα της έβδομης δεκαετίας της ζωής (ηλικίες 64-65 ετών).
Η πρώιμης έναρξης μορφή είναι αυτή που αρχίζει να προκαλεί συμπτώματα πριν τα 65 έτη. Αφορά μόνο λιγότερο από το 10% των ασθενών και μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα ακόμα και σε 30άρηδες.
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η νόσος δεν αρχίζει όταν εκδηλωθούν συμπτώματα. Μελέτες έχουν δείξει ότι η ανάπτυξή της αρχίζει 10 χρόνια πριν τα συμπτώματα, με την προοδευτική δημιουργία χαρακτηριστικών αλλοιώσεων στον εγκέφαλο. Ωστόσο παραμένει ασυμπτωματική για όλο αυτό τον καιρό. Αυτό είναι το επονομαζόμενο προκλινικό στάδιο.
Ποια συμπτώματα πρέπει να προσέξετε
Όταν εκδηλωθούν τα πρώτα συμπτώματα του Αλτσχάιμερ, συνήθως είναι ήπια. Ο πάσχων μοιάζει υγιής, αλλά δυσκολεύεται ολοένα περισσότερο να βγάλει άκρη με τον κόσμο γύρω του. Χρειάζεται λίγος καιρός έως ότου συνειδητοποιήσει ο ίδιος και οι γύρω του ότι κάτι δεν πάει καλά. Ο ασθενής μπορεί να έχει:
- Προβλήματα μνήμης που διαταράσσουν την καθημερινότητά του
- Φτωχή κρίση, η οποία οδηγεί σε κακές αποφάσεις
- Απώλεια του αυθορμητισμού και της αίσθησης της πρωτοβουλίας
- Απώλεια της αίσθησης της τρέχουσας ημερομηνίας και τοποθεσίας
- Ανάγκη για περισσότερο χρόνο για τη διεκπεραίωση φυσιολογικών καθημερινών δραστηριοτήτων
- Ανάγκη επανάληψης των ίδιων ερωτήσεων ή αδυναμία να συγκρατήσει τις νέες πληροφορίες
- Δυσκολίες στη διαχείριση των οικονομικών του και την πληρωμή των λογαριασμών
- Δυσκολίες στον προγραμματισμό ή την επίλυση προβλημάτων
- Δυσκολίες στην ολοκλήρωση δραστηριοτήτων όπως το να κάνει μπάνιο
- Αλλαγές στην ψυχική διάθεση και την προσωπικότητά του
- Αυξημένο άγχος ή/και επιθετικότητα
Μπορεί επίσης να χάνει τον προσανατολισμό του σε οικείο περιβάλλον, καθώς και να χάνει πράγματα ή να τα τοποθετεί σε παράδοξες θέσεις (π.χ. τα κλειδιά του μέσα στο ψυγείο). Η νόσος Αλτσχάιμερ συχνά διαγιγνώσκεται σε αυτό το ήπιο στάδιο.
Η ήπια νοητική διαταραχή
Μερικοί άνθρωποι παρουσιάζουν διαταραχή της μνήμης που οφείλεται σε ήπια νοητική διαταραχή (MCI). Η διαταραχή αυτή μπορεί να αποτελεί πολύ πρώιμη ένδειξη της νόσου Αλτσχάιμερ. Εν τούτοις, δεν εκδηλώνουν Αλτσχάιμερ όλοι οι πάσχοντες από MCI. Οι ασθενείς με ήπια νοητική διαταραχή μπορεί:
- Να χάνουν συχνά τα πράγματά τους
- Να ξεχνούν τα ραντεβού τους ή να παρευρεθούν σε εκδηλώσεις
- Να έχουν προβλήματα επικοινωνίας με τους άλλους, διότι δυσκολεύονται να βρουν τη σωστή λέξη
Πότε να πάτε στον γιατρό
Εάν εσείς ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο δυσκολεύεται να θυμηθεί τα πρόσφατα γεγονότα ή να σκεφθεί καθαρά, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας, συνιστά το NIA. Εκείνος θα σας πει εάν χρειάζεστε πιο εξειδικευμένο έλεγχο από νευρολόγο ιατρό.
Φωτογραφία: iStock
