Καρδιακή ανεπάρκεια: Πάσχουν πάνω από 200.000 Έλληνες, πως να προστατευθούμε

Ολοένα περισσότεροι Έλληνες αναπτύσσουν καρδιακή ανεπάρκεια, κατά την οποία η καρδιά είναι αδύναμη και δεν μπορεί να στείλει αρκετή ποσότητα αίματος σε όλο το σώμα.

Το επακόλουθο είναι το σώμα να μην τροφοδοτείται με επαρκείς ποσότητες οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών, ώστε να λειτουργεί ομαλά. Επειδή το αίμα και το οξυγόνο δεν φτάνουν για να θρέψουν τους μυς και τα όργανα του σώματος, οι μύες κουράζονται και ο ασθενής εμφανίζει εύκολα κόπωση.

Παράλληλα δεν επιστρέφει αρκετό αίμα στην καρδιά, αλλά συσσωρεύεται στις φλέβες, αυξάνοντας την πίεση στο εσωτερικό τους. Έτσι, δημιουργούνται οιδήματα (πρήξιμο)  στα πόδια και την κοιλιά. Υγρό συσσωρεύεται και στους πνεύμονες, προκαλώντας  συμφόρηση και δύσπνοια.

Στην κατάσταση αυτή το σώμα προσπαθεί να ανταπεξέλθει, αλλά τα καταφέρνει για μικρό μόνο χρονικό διάστημα. Ύστερα, τα συμπτώματα αρχίζουν να επιδεινώνονται.

Τις επισημάνσεις αυτές κάνει η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία με αφορμή τις Ημέρες Ευαισθητοποίησης για την Καρδιακή Ανεπάρκεια (1-7 Μαΐου 2023). Όπως αναφέρει, το σχεδόν 1,5% του πληθυσμού στη χώρα μας (περισσότερα από 200.000 άτομα) πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια.

Οι πιθανές αιτίες

Οι πιθανές αιτίες της είναι πολλές και διαφορετικές, καθώς μπορεί να οφείλεται:

• Στη στεφανιαία νόσο (είναι συχνή μετά το έμφραγμα του μυοκαρδίου)
• Σε λοιμώξεις στην καρδιά (μυοκαρδίτιδα)
• Στην αρρύθμιστη αρτηριακή πίεση
• Στον σακχαρώδη διαβήτη
• Σε βαλβιδική νόσο της καρδιάς (λ.χ. στη στένωση της αορτικής βαλβίδας ή την  ανεπάρκεια της μιτροειδούς)
• Σε χρόνια νοσήματα, όπως η νεφρική ανεπάρκεια, η μεσογειακή αναιμία, ο καρκίνος
• Σε μυοκαρδιοπάθειες
• Σε παθήσεις του θυρεοειδούς
• Στην αναιμία
• Στη νεφρική ανεπάρκεια
• Σε πνευμονοπάθειες
• Στη χορήγηση αντινεοπλασματικής θεραπείας (χημειοθεραπεία, ακτινοβολίες)

Τα κύρια συμπτώματα

Ανεξάρτητα από την αιτία της, όταν αρχίζει να αναπτύσσεται καρδιακή ανεπάρκεια οι ασθενείς εκδηλώνουν ορισμένα συμπτώματα, τα κυριότερα εκ των οποίων είναι:

• Δύσπνοια. Αρχικά παρατηρείται κατά την έντονη προσπάθεια, αλλά αργότερα αναπτύσσεται με καθημερινές δραστηριότητες, στην ηρεμία ή ακόμα και στην κατάκλιση.
• Απότομη αύξηση του σωματικού βάρους.
• Εύκολη κόπωση, ακόμα και σε συνήθεις δραστηριότητες.
• Εμφάνιση καρδιακών αρρυθμιών, επεισοδίων ζάλης και πόνου στο στήθος (στηθάγχη).
• Οίδημα (πρήξιμο) στα πόδια

Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία

Η καλύτερη θεραπεία για την καρδιακή ανεπάρκεια είναι η προστασία από αυτήν. Η ΕΚΕ συνιστά τα εξής:

• Διατηρήστε σωστό σωματικό βάρος
• Να καταναλώνετε 5 μικρές μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα
• Να περπατάτε 3 χιλιόμετρα την ημέρα
• Να μην καπνίζετε
• Να παρακολουθείτε την αρτηριακή σας πίεση
• Να παρακολουθείτε τα επίπεδα των λιπιδίων (χοληστερόλη, τριγλυκερίδια κ.λπ.) στο αίμα σας

Η διατροφή μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην προστασία από την καρδιακή ανεπάρκεια. Η ΕΚΕ συνιστά να τηρούμε τις επιταγές της μεσογειακής διατροφής, η οποία περιέχει ως κύριο λίπος το ελαιόλαδο και είναι πλούσια σε φυτικής προελεύσεως τρόφιμα, αλλά όχι σε επεξεργασμένα. Επομένως, συνιστά ολόκληρα φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά (π.χ. ψωμί, ζυμαρικά) ολικής αλέσεως, ξηρούς καρπούς και ψάρια (περιέχουν ωφέλιμα λιπαρά).

Προσοχή από τους ασθενείς με διαβήτη

Οι ασθενείς με αυξημένο σάκχαρο (διαβήτης) πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί, διότι το «ζάχαρο» μπορεί να προκαλέσει την καρδιακή ανεπάρκεια. Γι’ αυτό τον λόγο, η ΕΚΕ συνιστά να προσέχουν:

• Το σωματικό βάρος τους, ιδίως αν έχουν κεντρική παχυσαρκία (μεγάλη περίμετρο κοιλιάς)
• Την περίμετρο της μέσης του (πρέπει να είναι κάτω από 88 εκατοστά στις γυναίκες και κάτω από 102 εκατοστά στους άνδρες)
• Την διατροφή τους (πρέπει να είναι υγιεινή και ισορροπημένη)
• Την φυσική δραστηριότητά τους (να γυμνάζονται με βάση τις οδηγίες του ιατρού τους)
• Να μην κάνουν δίαιτες απίσχνασης, αλλά δίαιτα ισοζυγισμένη σε λεύκωμα και ηλεκτρολύτες
• Να τηρούν την φαρμακευτική τους αγωγή, αναλόγως με τις οδηγίες του ιατρού τους
• Να προσέχουν την κατανάλωση άλατος και να διαβάζουν τις ετικέτες των τροφίμων

Φωτογραφία: iStock