Ιώσεις: Τα μεγαλύτερα λάθη που κάνουμε και παρατείνουν τη διάρκειά τους

Η γρίπη, ο νέος κορωνοϊός, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) και οι άλλες αναπνευστικές ιώσεις της εποχής συνεχίζουν τη διασπορά τους, αρρωσταίνοντας μικρούς και μεγάλους.

Τα συμπτώματά τους είναι τόσο ενοχλητικά, ώστε όλοι επιθυμούν να αναρρώσουν μία ώρα αρχύτερα από αυτές. Ωστόσο τα μέτρα που λαμβάνουμε εναντίον τους μόνο τα ενδεδειγμένα δεν είναι σε πολλές περιπτώσεις.

Η ειδική παθολόγος δρ Χρυσούλα Λιάκου εξηγεί ποια είναι τα μεγαλύτερα λάθη που κάνουμε στην αντιμετώπισή τους και τα οποία άθελά μας μπορεί να τις παρατείνουν.

Αγνοούμε για μέρες τα συμπτώματα

Πολλοί ασθενείς δεν κάνουν τίποτα όταν εκδηλώνουν τα πρώτα συμπτώματα που υποδηλώνουν ιογενή λοίμωξη (π.χ. «δέκατα», συνάχι). Κι αυτό διότι περιμένουν μερικές μέρες για να δουν πως θα εξελιχθούν.

Μεσούσης της εποχής των ιώσεων, όμως, το πιθανότερο είναι πως τα συμπτώματά τους οφείλονται σε κάποια ιογενή λοίμωξη. Επιπλέον, τα αντιϊικά φάρμακα που συνταγογραφούνται για τη γρίπη ή για την COVID-19 είναι πιο αποτελεσματικά όταν αρχίζουν να λαμβάνονται το νωρίτερο δυνατό από την έναρξη των συμπτωμάτων. Ειδικότερα, πρέπει να ληφθούν μέσα στο πρώτο 48ωρο και μέσα στο πρώτο πενθήμερο, αντιστοίχως.

Επομένως, αν έχετε ύποπτα συμπτώματα, συμβουλευθείτε το ταχύτερο έναν ιατρό. Αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό αν πάσχετε από υποκείμενα προβλήματα υγείας, όπως άσθμα, καρδιοπάθεια, διαβήτη, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, νεφροπάθεια κ.λπ. Σε τέτοια περίπτωση είναι απαραίτητο να συμβουλεύεστε τον ιατρό σας με το παραμικρό σύμπτωμα που θυμίζει αναπνευστικές ιώσεις.

Προσπαθούμε να τις περάσουμε «στο πόδι»

Όταν κάποιος έχει ίωση του αναπνευστικού, δεν πρέπει να συνεχίζει την καθιερωμένη ρουτίνα του. Ο οργανισμός χρειάζεται όλη σας την ενέργεια για να καταπολεμήσει τον ιό που έχει εισβάλλει στο εσωτερικό του. Πρώτη προτεραιότητα, λοιπόν, πρέπει να είναι η ανάπαυση.

Επομένως, είναι απαραίτητο να μείνετε μερικές μέρες μακριά από τις καθημερινές υποχρεώσεις σας (σχολείο, δουλειά, καθαριότητα σπιτιού κ.λπ.).

Αμελούμε τον ύπνο

Η έλλειψη ύπνου αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Το γεγονός αυτό όχι μόνο μας καθιστά ευάλωτους στις ιώσεις, αλλά δυσχεραίνει και την καταπολέμησή τους.

Μία μελέτη έδειξε, λ.χ., πως όσοι κοιμούνται λιγότερες από 6 ώρες το 24ωρο έχουν τετραπλάσιες πιθανότητες να κολλήσουν κοινό κρυολόγημα σε σύγκριση με όσους κοιμούνται τουλάχιστον 7 ώρες.

Κατά την οξεία φάση των ιώσεων είναι σημαντικό να κοιμάστε καλά το βράδυ, αλλά και στη διάρκεια της ημέρας. Αν έχετε έντονα συμπτώματα που σας εμποδίζουν να κοιμηθείτε (π.χ. βήχα), συμβουλευθείτε τον ιατρό σας.

Παίρνουμε αντιβιοτικά

Πολλοί έχουμε στο σπίτι αντιβιοτικά φάρμακα που περίσσεψαν από προηγούμενες λοιμώξεις, οι οποίες όμως ήταν βακτηριακές. Επειδή όμως δεν γνωρίζουμε τη διαφορά ανάμεσα στις λοιμώξεις που προκαλούνται από ιούς με εκείνες που προκαλούνται από βακτήρια, νομίζουμε πως τα αντιβιοτικά είναι κατάλληλα για όλες.

Πρόσφατη πανευρωπαϊκή έρευνα έδειξε ότι το 65% των Ελλήνων πιστεύουν λανθασμένα πως τα αντιβιοτικά καταπολεμούν γρίπη και κρυολόγημα. Ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 50%.

Πολλοί άλλοι, εξάλλου, πιστεύουν πως αν πάρουν προληπτικά αντιβιοτικό, οι ιώσεις «δεν θα κατέβουν», δηλαδή δεν θα εξελιχθούν σε βρογχίτιδα ή πνευμονία.

Τίποτε απ’ όλα αυτά, όμως, δεν ισχύει. Η αλήθεια είναι ότι για να περάσει πιο «ανώδυνα» η γρίπη και η COVID-19, υπάρχουν ειδικά αντιϊικά φάρμακα. Τα φάρμακα αυτά συνταγογραφούνται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες. Ανάλογα φάρμακα για το κοινό κρυολόγημα, δεν υπάρχουν.

Με τα αντιβιοτικά δεν θα επηρεαστεί καθόλου ο κύκλος της ίωσης, διότι αυτά καταπολεμούν μόνο τα βακτήρια. Το πιο σοβαρό όμως είναι πως κινδυνεύετε να μην είναι αποτελεσματικά, όταν στ’ αλήθεια θα τα χρειασθείτε. Και αυτό, γιατί τα βακτήρια στο σώμα σας θα έχουν αναπτύξει ανθεκτικότητα.

Παίρνουμε πολλά φάρμακα ταυτοχρόνως

Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορα μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα που καταπραΰνουν ορισμένες ιώσεις (γρίπη και κρυολόγημα). Τα φάρμακα αυτά περιέχουν συνδυασμούς δραστικών ουσιών, στις οποίες μπορεί να συμπεριλαμβάνονται:

• Παυσίπονο
• Αντιπυρετικό
• Κατασταλτικό του βήχα ή/και
• Αποσυμφορητικό

Όλες αυτές οι ουσίες, όμως, διατίθενται και μεμονωμένα. Αν λοιπόν εσείς πάρετε, λ.χ., ένα αντιπυρετικό με παρακεταμόλη και ταυτοχρόνως έναν συνδυασμό για γρίπη/κρυολόγημα που μεταξύ άλλων περιέχει παρακεταμόλη, υπάρχει κίνδυνος υπερδοσολογίας.

Συμβουλευθείτε, λοιπόν, τον ιατρό ή τον φαρμακοποιό σας για να μην τα μπερδέψετε. Να διαβάζετε επίσης προσεκτικά το φύλλα οδηγιών χρήσης των φαρμάκων για να τα χρησιμοποιείτε σωστά.

Δεν πίνουμε αρκετά υγρά

Πολλοί ασθενείς κοιμούνται ακατάπαυστα όταν έχουν πυρετό, με συνέπεια να μην πίνουν καθόλου υγρά αν δεν τους ξυπνήσει κάποιος. Άλλοι δεν θέλουν να πιούν τίποτα επειδή πονάει ο λαιμός ή το στομάχι τους. Και κάποιοι, ούτως ή άλλως δεν έπιναν ποτέ αρκετά υγρά.

Η ελλιπής πρόσληψη υγρών, όμως, είναι πολύ μεγάλο λάθος στις αναπνευστικές ιώσεις. Ο οργανισμός τα χρειάζεται για να εκτελεί πολλές λειτουργίες, όπως:

• Η ρύθμιση της εσωτερικής θερμοκρασίας με την εφίδρωση
• Η αραίωση της βλέννας και η μείωση της ρινικής συμφόρησης
• Η καταπράϋνση του πονοκεφάλου κ.λπ.

Να πίνετε συχνά υγρά, με μικρές γουλιές. Για περισσότερη ανακούφιση, προτιμήστε ζεστά ροφήματα (π.χ. τσάι, χαμομήλι, ζωμούς). Μπορείτε επίσης να πίνετε λίγο χυμό φρούτων (χωρίς προσθήκη ζάχαρης), κατά προτίμηση φρεσκοστυμμένο.

Δεν τρώμε τίποτα

Μπορεί να ανήκετε στην κατηγορία των ανθρώπων που δεν έχουν καθόλου όρεξη όταν είναι άρρωστοι, αλλά είναι σημαντικό να μην μένετε νηστικοί. Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού χρειάζονται θερμίδες και θρεπτικά συστατικά για να καταπολεμήσουν τους ιούς που σας αρρωσταίνουν. Αν τις έχουν, θα αναρρώσετε ταχύτερα.

Ιδανική τροφή για τις ιώσεις του αναπνευστικού είναι η κοτόσουπα με λίγο αλάτι και λαχανικά (πατάτα, καρότο). Μεταξύ άλλων παρέχει:

• Πρωτεΐνες (κοτόπουλο)
• Υδατάνθρακες (ρύζι, πατάτα)
• Καλά λιπαρά (ελαιόλαδο)
• Βιταμίνη C (πατάτα, λεμόνι, καρότο)
• Κάλιο (πατάτα)
• Κυστεΐνη (κοτόπουλο)

Η κυστεΐνη είναι ένα αμινοξύ που αραιώνει τις εκκρίσεις. Μελέτες έχουν δείξει ότι μια ζεστή κοτόσουπα μπορεί να καταπραΰνει τα συμπτώματα που προκαλούν οι ιώσεις, ιδίως αν περιέχει και λίγο πιπέρι.

Συνεχίζουμε το κάπνισμα

Το κάπνισμα βλάπτει τους πνεύμονες και ερεθίζει τον λαιμό, επιδεινώνοντας τα συμπτώματα που προκαλούν οι ιώσεις. Είναι σημαντικό να μην καπνίζετε καθόλου και να μην εκτίθεστε στον καπνό από άλλα άτομα.

Επιστρέφουμε πρόωρα στην καθημερινή ρουτίνα

Πολλοί ασθενείς μόλις δουν χαμηλή πυρετική κίνηση (δέκατα), σηκώνονται από το κρεβάτι και αρχίζουν να εργάζονται, έστω και εξ αποστάσεως. Αυτό είναι λάθος, διότι οι ιώσεις μπορούν εύκολα:

• Να υποτροπιάσουν ή
• Να επιπλακούν από βακτηριακές λοιμώξεις (π.χ. πνευμονία)

Δεν πρέπει να κάνετε τίποτα κουραστικό, αν δεν περάσετε ένα ολόκληρο 24ωρο απύρετοι (δεν πρέπει να έχετε ούτε δέκατα) και με σαφή βελτίωση των άλλων συμπτωμάτων σας.

Καθυστερούμε να πάρουμε τον ιατρό

Πολλοί ασθενείς φοβούνται να επικοινωνήσουν με τους ιατρούς, μη τυχόν και ακούσουν κάτι που δεν επιθυμούν (π.χ. «πήγαινε στο νοσοκομείο»). Ωστόσο αυτό είναι τεράστιο λάθος. Αν έχετε υψηλό πυρετό (πάνω από 39 βαθμούς Κελσίου), μιλήστε αμέσως με τον ιατρό σας. Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο αν ο πυρετός συνοδεύεται από πόνο στα πλευρά όταν αναπνέετε ή/και δύσπνοια.

Άλλα συμπτώματα για τα οποία είναι απαραίτητη η ιατρική συμβουλή είναι:

• Ο οξύς πόνος στο στήθος στον βήχα ή με την βαθιά ανάσα
• Η ακραία κόπωση
• Η αδυναμία κατανάλωσης τροφής
• Γενικότερα το να νιώθετε άρρωστοι με τρόπο πρωτόγνωρο για εσάς

Συμβουλευθείτε επίσης επειγόντως τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε βελτίωση, αλλά ύστερα επιδεινωθείτε πάλι.

Τέλος, όπως προαναφέρθηκε αν πάσχετε από χρόνιες παθήσεις (λ.χ. άσθμα, καρδιοπάθεια, ΧΑΠ κ.λπ.) είναι απαραίτητο να συμβουλεύεστε αμέσως τον ιατρό σας με το παραμικρό σύμπτωμα που είναι ύποπτο για λοίμωξη του αναπνευστικού.

Φωτογραφία: iStock