O Έλληνας καρδιοχειρουργός που χειρούργησε αφιλοκερδώς πάνω από 15.000 παιδιά
«Η ανθρώπινη αλληλεγγύη είναι μία από τις αξίες που ξεκίνησαν οι πρόγονοι μας. Τη λαμβάνω για λογαριασμό όλων όσοι με βοήθησαν να προσφέρω αυτήν την αλληλεγγύη στους πιο άπορους και στα παιδιά». Με αυτά τα λόγια ο Αυξέντιος Καλαγκός, καρδιο-αγγειοχειρουργός, τακτικός καθηγητής πανεπιστημίου στη Γενεύη και στην Κωνσταντινούπολη παρέλαβε την εβδομάδα που μας πέρασε το βραβείο Ανθρωπιστικής Προσφοράς «Αργώ» που απονέμεται σε Έλληνες που ζουν και διαπρέπουν στο εξωτερικό.
Ο Αυξέντιος Καλαγκός εδώ και περίπου 20 χρόνια χειρουργεί δωρεάν παιδιά με συγγενείς καρδιοπάθειες σε όλο τον κόσμο. Φτωχά παιδιά -θύματα πολέμου και βίας. Ο ίδιος εξηγεί σε συνέντευξη του στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και στον Μιχάλη Κεφαλογιάννη, πώς πήρε αυτή την απόφαση.
«Πήγα ένα πρωί την εφημερίδα στον πατέρα μου. Στο εξώφυλλο είχε την είδηση για την πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς από τον Κρίστιαν Μπάρναρντ το 1967. Αμέσως είπα στον πατέρα μου ότι θέλω να γίνω καρδιοχειρουργός. Και στο μυαλό μου η καρδιοχειρουργική ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τη φιλανθρωπία», αναφέρει μεταξύ άλλων.
Ο ίδιος υπολογίζει, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις φιλανθρωπικές αποστολές στις οποίες είτε συμμετείχε είτε οργάνωσε, ότι περίπου 15.000 παιδιά έχουν βοηθηθεί ανά τον κόσμο και συμπληρώνει: «Ζω διαρκώς εδώ και χρόνια με τα χαμόγελα τους και τα χαμόγελα των γονιών τους στο μυαλό μου. Είναι οι πιο δυνατές στιγμές της ζωής μου αυτές όταν βλέπω τα παιδιά αυτά να μου χαμογελούν μετά τις εγχειρήσεις, να βλέπω την ελπίδα για τη νέα τους ζωή στο βλέμμα τους, να βλέπω την ευτυχία για τη ζωή των παιδιών τους στα μάτια των γονιών τους».
Τον ρωτήσαμε που βρίσκει τη δύναμη να εργάζεται ασταμάτητα 18 ώρες το 24ωρο ολόκληρη την εβδομάδα και εάν το κίνητρο του είναι η αλληλεγγύη, ένα στοίχημα με τον εαυτό σας ή απλώς το χρέος που απορρέει από τον όρκο στον Ιπποκράτη. Η απάντηση ήταν ξεκάθαρη:
«Ο όρκος του Ιπποκράτη, δεν είναι μια υποχρέωση τυπική, είναι ένα βίωμα καθημερινό. Που προέρχεται από κάτι ακόμα πιο βαθύ, από το αίσθημα ότι ο Θεός μού έδωσε την ικανότητα να κάνω αυτές τις επεμβάσεις. Όλες οι ατελείωτες ώρες μελέτης, εγχειρήσεων, ιατρικών συμβουλίων, ο χρόνος με τις οικογένειες, είναι η υποχρέωση απέναντι στους συνανθρώπους μου».
Ο Αυξέντιος Καλαγκός μας μίλησε και για τα επιστημονικά επιτεύγματα της ομάδας του και το «δαχτυλίδι» που εφαρμόζεται στην επιδιόρθωση της ανεπάρκειας της μιτροειδούς. Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε λύση για τα παιδιά και το ποσοστό επιδιόρθωσης της βαλβίδας ήταν πολύ χαμηλό επισημαίνει και συνεχίζει: «Για την καρδιά ενός παιδιού έπρεπε να βρεθεί κάτι, που να μας επιτρέπει να επιδιορθώνουμε τη δυσλειτουργία της μιτροειδούς βαλβίδας, αντί να την αντικαθιστούμε με μηχανικές και στη συνέχεια να τις αλλάζουμε με την πάροδο των χρόνων. Κατασκευάσαμε λοιπόν το νέο δακτύλιο από ένα άλλο βιοδιασπώμενο υλικό, το οποίο σε έξι μήνες λιώνει και ενσωματώνεται μέσα στον γνήσιο δακτύλιο της μιτροειδούς αφήνοντας στη θέση της ένα περιφερειακό τοίχωμα, που μεγαλώνει ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, δίχως να χρειάζεται το παιδί να υποστεί περαιτέρω επεμβάσεις».
Ζητάμε να μας πει τι τον έφερε στην Ελλάδα της κρίσης και μας απαντά: «Η Ελλάδα είναι πάντα μέσα στην καρδιά μου, αισθάνομαι παιδί της. Όταν η κρίση άρχιζε να την μαστίζει αποφάσισα ότι έπρεπε να κάνω ό,τι μπορώ για να βοηθήσω τους Έλληνες που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις οικονομικές υποχρεώσεις τέτοιων επεμβάσεων. Ήταν το λιγότερο που μπορούσα να κάνω για τη χώρα, ήταν ένα αίσθημα υπέρτατου καθήκοντος και δεν δίστασα στιγμή».
Τέλος αναφέρεται στο ίδρυμα Coeurs pour Tous Hellas (Καρδιές για Όλους), μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που βοηθά άπορα παιδιά με συγγενή καρδιοπάθεια να γίνουν καλά. «Το Καρδιές για Όλους έχει ιδιαίτερη σημασία για μένα, γιατί είναι η οργάνωση που έχει επιτρέψει μέχρι σήμερα σε πάνω από 100 παιδιά στην Ελλάδα να αρχίσουν μια καινούργια ζωή και που αποδεικνύει κάθε μέρα έμπρακτα ότι υπάρχουν ακόμα πολλές Ελληνίδες και πολλοί Έλληνες που δίνουν εθελοντικά τον χρόνο τους, τις γνώσεις τους και την ενέργεια τους για τους συνανθρώπους τους. Γιατροί, νοσοκόμοι και νοσοκόμες, εξωσωματιστές, διοικητικοί υπάλληλοι και εθελοντές…»
Αναλυτικά η συνέντευξη του Αυξεντίου Καλαγκού στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και τον Μιχάλη Κεφαλογιάννη έχει ως εξής:
Σας αποκαλούν «τα χρυσά χέρια της παιδικής καρδιοχειρουργικής». Όχι μόνο διότι είστε καλός χειρουργός αλλά γιατί εδώ και περίπου 20 χρόνια χειρουργείτε δωρεάν παιδιά με συγγενείς καρδιοπάθειες σε όλο τον κόσμο. Φτωχά παιδιά -θύματα πολέμου και βίας. Πώς πήρατε αυτή την απόφαση;
Το αποφάσισα πολύ νωρίς, σχεδόν μαζί με την απόφαση μου να γίνω καρδιοχειρουργός, που την πήρα όταν παιδί ακόμα πήγα ένα πρωί την εφημερίδα στον πατέρα μου. Στο εξώφυλλο είχε την είδηση για την πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς από τον Κρίστιαν Μπάρναρντ το 1967. Αμέσως είπα στον πατέρα μου ότι θέλω να γίνω καρδιοχειρουργός. Και στο μυαλό μου η καρδιοχειρουργική ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την φιλανθρωπία. Θυμάμαι στο σπίτι μας στην Κωνσταντινούπολη που ο πατέρας μου, γιατρός και εκείνος, δεχόταν συνέχεια άπορους ασθενείς και όχι μόνο δεν τους έπαιρνε χρήματα αλλά τους έδινε και χρήματα για να αγοράσουν τα φάρμακα τους.
«Όταν κλείσω τα μάτια, θα έχω μαζί μου την ευτυχία όλων των παιδιών που έσωσα μέχρι τώρα». Η δήλωση ανήκει σ΄ εσάς και θέλω να σας ρωτήσω πόσα είναι μέχρι σήμερα αυτά τα παιδιά;
Λαμβάνοντας υπόψη όλες τις φιλανθρωπικές αποστολές στις οποίες είτε συμμετείχα είτε διοργάνωσα, υπολογίζω περίπου 15.000 παιδιά ανά τον κόσμο. Και ζω διαρκώς εδώ και χρόνια με τα χαμόγελα τους και τα χαμόγελα των γονιών τους στο μυαλό μου. Είναι οι πιο δυνατές στιγμές της ζωής μου αυτές, όταν βλέπω τα παιδιά αυτά να μου χαμογελούν μετά τις εγχειρήσεις, να βλέπω την ελπίδα για τη νέα τους ζωή στο βλέμμα τους, να βλέπω την ευτυχία για τη ζωή των παιδιών τους στα μάτια των γονιών τους. Είναι για μένα αυτές οι στιγμές η μόνη πραγματική μου ανταμοιβή. Και είναι συνάμα και ευλογία. Που ο Θεός με έχει αξιώσει να μπορώ να κάνω αυτές τις επεμβάσεις.
Έχω ακούσει ότι εργάζεστε ασταμάτητα 18 ώρες το 24ωρο ολόκληρη την εβδομάδα, με στόχο να χειρουργηθούν άμεσα παιδιά που περιμένουν για μήνες στις λίστες αναμονής. Ανάγκη για αλληλεγγύη, στοίχημα με τον εαυτό σας ή απλώς το χρέος που απορρέει από τον όρκο στον Ιπποκράτη;
Ο όρκος του Ιπποκράτη, δεν είναι μια υποχρέωση τυπική, είναι ένα βίωμα καθημερινό. Που προέρχεται από κάτι ακόμα πιο βαθύ, από το αίσθημα ότι ο Θεός μου έδωσε την ικανότητα να κάνω αυτές τις επεμβάσεις, και μου την έδωσε ακριβώς για να κάνω το καλό στους συνανθρώπους μου. Μέσα από αυτήν την υποχρέωση ανταπόδοσης για το χάρισμα του Θεού πηγάζουν η ενσυναίθηση και η αλληλεγγύη. Όλες οι ατελείωτες ώρες μελέτης, εγχειρήσεων, ιατρικών συμβουλίων, ο χρόνος με τις οικογένειες, είναι η υποχρέωση απέναντι στους συνανθρώπους μου, να τους μεταφέρω όσο μπορώ από αυτό με το οποίο με ευλόγησε ο Θεός.
Σε ερευνητικό και επιστημονικό επίπεδο έχετε επινοήσει ένα πρωτοποριακό «δαχτυλίδι», το οποίο τοποθετείται στην παιδική καρδιά, επιδιορθώνοντας βλάβες στην μιτροειδή βαλβίδα.
Το «δαχτυλίδι» εφαρμόζεται στην επιδιόρθωση της ανεπάρκειας της μιτροειδούς, όπου ο χειρουργός πρέπει να βάλει ένα «δαχτυλίδι» για να επαναφέρει σε φυσιολογικό μέγεθος τον γνήσιο δακτύλιο της μιτροειδούς βαλβίδας. Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε λύση για τα παιδιά και το ποσοστό επιδιόρθωσης της βαλβίδας ήταν πολύ χαμηλό.
Για την καρδιά ενός παιδιού έπρεπε να βρεθεί κάτι, που να μας επιτρέπει να επιδιορθώνουμε τη δυσλειτουργία της μιτροειδούς βαλβίδας, αντί να την αντικαθιστούμε με μηχανικές και στη συνέχεια να τις αλλάζουμε με την πάροδο των χρόνων. Κατασκευάσαμε λοιπόν το νέο δακτύλιο από ένα άλλο βιοδιασπώμενο υλικό, το οποίο σε έξι μήνες λιώνει και ενσωματώνεται μέσα στον γνήσιο δακτύλιο της μιτροειδούς αφήνοντας στη θέση της ένα περιφερειακό τοίχωμα, που μεγαλώνει ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, δίχως να χρειάζεται το παιδί να υποστεί περαιτέρω επεμβάσεις.
Έχετε διανύσει χιλιάδες χιλιόμετρα για να χειρουργήσετε κάτω από δύσκολες συνθήκες παιδιά σε πολλά μέρη της Γης. Τι σας έφερε στην Ελλάδα, ή κρίση και οι ανάγκες που αυτή δημιούργησε στον τομέα της καρδιοχειρουργικής;
Η Ελλάδα είναι πάντα μέσα στην καρδιά μου, αισθάνομαι παιδί της. Όταν η κρίση άρχιζε να την μαστίζει αποφάσισα ότι έπρεπε να κάνω ό,τι μπορώ για να βοηθήσω τους Έλληνες που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις οικονομικές υποχρεώσεις τέτοιων επεμβάσεων. Ήταν το λιγότερο που μπορούσα να κάνω για τη χώρα, ήταν ένα αίσθημα υπέρτατου καθήκοντος και δεν δίστασα στιγμή. Η κρίση έκανε χιλιάδες Ελλήνων ευάλωτους σε σοβαρά προβλήματα υγείας και είχε επιπτώσεις στην υποδομή και στο προσωπικό. Ήθελα να δώσω και ένα μήνυμα ότι πιστεύω ακόμα στην Ελλάδα και στην ατέρμονη δύναμη της να ξαναγεννιέται μέσα από τις δυσκολίες.
Τι είναι το ίδρυμα Coeurs pour Tous Hellas (Καρδιές για Ολους); Απ΄ ό,τι γνωρίζω είναι μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που βοηθά άπορα παιδιά με συγγενή καρδιοπάθεια να γίνουν καλά. Τι σημαίνει για σας το ίδρυμα αυτό;
Το “Καρδιές για Ολους” είναι μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που λειτουργεί κάτω από την ομπρέλα του Ιδρύματος Καλαγκός που ιδρύθηκε στην Ελβετία και που συντονίζει όλο το φιλανθρωπικό μας έργο στον κόσμο. Το “Καρδιές για Όλους” έχει ιδιαίτερη σημασία για μένα γιατί είναι η οργάνωση που έχει επιτρέψει μέχρι σήμερα σε πάνω από 100 παιδιά στην Ελλάδα να αρχίσουν μια καινούργια ζωή και που αποδεικνύει κάθε μέρα έμπρακτα ότι υπάρχουν ακόμα πολλές Ελληνίδες και πολλοί Έλληνες που δίνουν εθελοντικά τον χρόνο τους, τις γνώσεις τους και την ενέργειά τους για τους συνανθρώπους τους. Γιατροί, νοσοκόμοι και νοσοκόμες, εξωσωματιστές, διοικητικοί υπάλληλοι και εθελοντές…
-: ΑΠΕ-ΜΠΕ
