Κορωνοϊός: Τι κοινό έχει η σοβαρή COVID με το… δάγκωμα του κροταλία

Η σοβαρή μορφή της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός ενεργοποιεί στον οργανισμό ένα ένζυμο που του επιτίθεται σαν τις νευροτοξίνες που υπάρχουν στο δηλητήριο του κροταλία, προειδοποιούν επιστήμονες από τις ΗΠΑ.

Σε μελέτη που πραγματοποίησαν ανακάλυψαν ότι τα επίπεδα αυτού του ενζύμου αποτελούν ισχυρό προάγγελο της έκβασης των ασθενών με βαριά Covid -19. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αν κατασταλεί η δράση του ενζύμου, μπορεί να σωθούν πολλοί ασθενείς που κινδυνεύουν να χάσουν τη ζωή τους.

Η νέα μελέτη πραγματοποιήθηκε σε σχεδόν 300 πάσχοντες από ποικίλης βαρύτητας Covid-19. Οι ερευνητές τους υπέβαλλαν σε αναλύσεις αίματος, προσπαθώντας να εντοπίσουν κάποιον κυτταρικό/μοριακό μηχανισμό που να αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου.

Αρχικά, εξέτασαν δείγματα από 127 ασθενείς. Όπως διαπίστωσαν, τα επίπεδα του ενζύμου εκκρινόμενη φωσφολιπάση Α2 τύπου ΙΙΑ (sPLA2-ΙΙΑ) ήταν πολύ αυξημένα σε όσους κατέληξαν λόγω της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός. Στην πραγματικότητα ήταν κατά μέσον όρο:

• Σχεδόν δεκαπλάσια (9,6 φορές υψηλότερα) απ’ ό,τι στους ασθενείς με ήπια Covid-19
• Πενταπλάσια απ’ ό,τι στους ασθενείς με σοβαρή Covid-19 που επέζησαν

Τα επίπεδα του ενζύμου αυξάνονταν επίσης κατ’ αναλογίαν με διάφορους δείκτες της σοβαρότητας της Covid-19. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονταν:

• Η δυσλειτουργία των νεφρών
• Η υποξία (μειωμένη οξυγόνωση του οργανισμού)
• Η δυσλειτουργία πολλών οργάνων (πολυοργανική δυσλειτουργία)

Καταστροφή των κυττάρων

Οι ερευνητές λένε ότι το ένζυμο sPLA2-ΙΙΑ έχει πολλές ομοιότητες με ένα ενεργό ένζυμο του κροταλία. Και τα δύο, εξηγούν, καταστρέφουν τις κυτταρικές μεμβράνες, δηλαδή τα περιβλήματα τα κυττάρων χάρη στα οποία διατηρούν την ακεραιότητά τους. Επιπλέον, μελέτες έχουν καταδείξει ότι τα δύο ένζυμα έχουν παρόμοιες γενετικές καταβολές.

Το ένζυμο sPLA2-ΙΙΑ προκαλεί φλεγμονή. Στους υγιείς ανθρώπους υπάρχει σε χαμηλά επίπεδα, επειδή αποτελεί σημαντική γραμμή άμυνας εναντίον των βακτηριακών λοιμώξεων. Σε υψηλά επίπεδα, όμως, μπορεί να διαλύσει τις μεμβράνες των κυττάρων σε ζωτικά όργανα. Η συνέπεια είναι η πολυοργανική ανεπάρκεια και ο θάνατος, δήλωσε ο επιβλέπων ερευνητής Dr. Floyd Chilton, από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα.

«Είναι μία μάχη ανάμεσα στην αντοχή της νόσου και την αντοχή του οργανισμού», εξήγησε. «Το ένζυμο προσπαθεί να σκοτώσει τον κορωνοϊό. Κάποια στιγμή όμως παράγεται σε τόσο μεγάλες ποσότητες, ώστε τα πράγματα πάνε στραβά και αντί να καταπολεμηθεί ο κορωνοϊός, καταστρέφονται τα κύτταρα και τα όργανα του ασθενούς».

Η επαλήθευση

Στο πλαίσιο της μελέτης, οι ερευνητές εξέτασαν συνολικά 80 κλινικούς δείκτες ως πιθανούς προάγγελους της σοβαρότητας της Covid-19. Το συμπέρασμά τους ήταν ότι ο συνδυασμός δύο εξ αυτών έδειχνε με αξιοπιστία ποιοι ασθενείς κινδύνευαν να χάσουν τη ζωή τους. Οι δύο δείκτες είναι:

1. Τα επίπεδα του ενζύμου sPLA2-ΙΙΑ.
2. Τα επίπεδα του αζώτου ουρίας αίματος (ή ουρία αίματος). Η μέτρηση της ουρίας είναι μία από τις βασικές εξετάσεις που αξιολογούν τη λειτουργία των νεφρών.

Οι ερευνητές επαλήθευσαν τα ευρήματά τους σε ανεξάρτητη ομάδα 154 άλλων ασθενών. Ο συνδυασμός των δύο δεικτών κατόρθωσε να ξεχωρίσει με επιτυχία εκείνους που είχαν ήπια ή σοβαρή μορφή της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός, από εκείνους που τελικά κατέληξαν εξαιτίας του.

«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν έναν νέο θεραπευτικό στόχο για να μειωθεί η θνησιμότητα από την Covid-19», δήλωσε ο ερευνητής Dr. Maurizio Del Poeta, καθηγητής στο Τμήμα Μικροβιολογίας & Ανοσολογίας του Πανεπιστημίου Stony Brook. «Υπάρχουν ήδη φάρμακα (αναστολείς) κατά του ενζύμου sPLA2-ΙΙΑ. Θα μπορούσαν να χορηγούνται στους ασθενείς με βαριά Covid-19 οι οποίοι έχουν αυξημένα επίπεδα  του ενζύμου».

Η νέα μελέτη δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση The Journal of Clinical Investigation.

Φωτογραφία: iStock