Το «εμβόλιο» που μας καθιστά πιο ανθεκτικούς στο στρες

Date:

ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Το στρες – όταν είναι ήπιο και ελεγχόμενο – δείχνει να έχει όσον αφορά τον εγκέφαλο, μια επίδραση παρόμοια με αυτή των εμβολίων στο ανοσοποιητικό σύστημα. Τον εξασκεί και τον προσαρμόζει στο στρες, κατά τον ίδιο τρόπο που και η άσκηση βοηθά στην προσαρμογή του οργανισμού στο στρες

-

Ο τρόπος που αντιδρούν το σώμα και ο εγκέφαλος στο στρες εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, αρκετές από τις οποίες εντοπίζονται στο γενετικό ιστορικό μας και στις προσωπικές μας εμπειρίες. Σήμερα υπάρχει ένα διαρκώς επεκτεινόμενο χάσμα ανάμεσα στη βιολογική και την κοινωνική μας εξέλιξη. Δεν χρειάζεται πια να τρέχουμε να σωθούμε από τα λιοντάρια, είμαστε όμως ακόμα κολλημένοι στα ένστικτά μας και η αντίδραση πάλης ή φυγής δεν είναι και ιδιαίτερα κουλ σε μια συνεδρίαση διοικητικού συμβουλίου. Αν στρεσαριστείτε στη δουλειά, θα χαστουκίσετε τον προϊστάμενό σας; Ή θα κάνετε μεταβολή και θα το βάλετε στα πόδια; Το ζήτημα είναι πώς θα αντιδράσετε.

Ο τρόπος που επιλέγουμε για να αντιμετωπίσουμε το στρες μπορεί να τροποποιήσει όχι μόνο τα συναισθήματά μας αλλά και τον ίδιο μας τον εγκέφαλο. Αν αντιδρούμε παθητικά ή απλώς βρισκόμαστε σε αδιέξοδο, το στρες μπορεί να αποβεί καταστροφικό. Όπως και τα περισσότερα ψυχιατρικά θέματα, το χρόνιο στρες προκύπτει από το κόλλημα του εγκεφάλου στο ίδιο μοτίβο, που τις περισσότερες φορές σηματοδοτείται από απαισιοδοξία, φόβο και παραίτηση. Η ενεργή αντιμετώπιση μας βγάζει από αυτή την περιοχή. Αν βάλουμε κατά μέρος τα ένστικτα, έχουμε κάποιον έλεγχο πάνω στον τρόπο που μας επηρεάζει το στρες. Ο έλεγχος είναι το κλειδί.

Η άσκηση ελέγχει από συναισθηματικής και σωματικής πλευράς το αίσθημα του στρες και λειτουργεί επιπλέον σε επίπεδο κυττάρων. Μα πώς γίνεται αυτό αφού η ίδια η άσκηση είναι μια μορφή στρες; Η δραστηριότητα του εγκεφάλου που προκαλείται από την άσκηση γεννά μοριακά υποπροϊόντα που μπορούν να προξενήσουν ζημιές στα κύτταρα, όμως υπό κανονικές συνθήκες οι μηχανισμοί επιδιόρθωσης καθιστούν τα κύτταρα πιο σκληραγωγημένα ενάντια σε μελλοντικές δοκιμασίες. Οι νευρώνες χαλάνε και ξαναφτιάχνονται όπως ακριβώς και οι μύες: η πίεση τους κάνεις πιο ανθεκτικούς. Mε αυτόν τον τρόπο η άσκηση αναγκάζει το σώμα και το μυαλό να προσαρμόζονται.

Στρες και ανάκαμψη: Ένα θεμελιώδες παράδειγμα βιολογικής διεργασίας με εντυπωσιακά και καμιά φορά, αναπάντεχα αποτελέσματα.

Τη δεκαετία του 1980, το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ χρηματοδότησε μια μελέτη για τις επιπτώσεις στην υγεία από τη συνεχή έκθεση στη ραδιενέργεια. Η μελέτη συνέκρινε δύο ομάδες εργατών σε πυρηνικά ναυπηγεία της Βαλτιμόρης οι οποίοι έκαναν παρεμφερείς δουλειές, εκτός από μία σημαντική διαφορά: η μία ομάδα εκτίθετο σε πολύ χαμηλά επίπεδα ραδιενέργειας λόγω των υλικών που χειριζόταν, ενώ η άλλη δεν εκτίθετο καθόλου. Το υπουργείο παρακολούθησε τους εργάτες ανάμεσα στο 1980 και το 1988 και τα ευρήματα σόκαραν όλους όσοι συμμετείχαν στη μελέτη.

Η ραδιενέργεια τους έκανε υγιέστερους. Οι 20.000 εργάτες που εκτίθεντο στη ραδιενέργεια είχαν 24% χαμηλότερη θνησιμότητα από τους 32.000 συναδέλφους τους που ήταν καθαροί. Με κάποιο τρόπο, οι τοξίνες που όλοι υπέθεταν και φοβούνταν ότι κατέστρεψαν την υγεία των εργατών έκαναν ακριβώς το αντίθετο. Η ραδιενέργεια είναι μια μορφή στρες υπό την έννοια ότι φθείρει κύτταρα. Σε υψηλά επίπεδα, τα σκοτώνει και μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση ασθενειών όπως ο καρκίνος. Στην προκειμένη περίπτωση, η δόση της ραδιενέργειας ήταν προφανώς αρκετά χαμηλή ώστε, αντί να σκοτώνει τα κύτταρα των εργατών που εκτίθεντο σε αυτή, να τα κάνει ακόμα πιο δυνατά.

Ίσως τελικά το στρες να μην είναι και τόσο κακό. Επειδή όμως η μελέτη «απέτυχε» – δεν έδειξε τις αναμενόμενες κακοήθεις επιπτώσεις της ραδιενέργειας-, δεν δημοσιεύθηκε ποτέ. Απ’ όσα έχουμε μάθει από τότε για τη βιολογία του στρες και της ανάκαμψης, το στρες δείχνει να έχει όσον αφορά τον εγκέφαλο μια επίδραση παρόμοια με αυτή των εμβολίων στο ανοσοποιητικό σύστημα. Σε περιορισμένες δόσεις προκαλεί την υπερπροσπάθεια των εγκεφαλικών κυττάρων και έτσι την προετοιμασία τους για μελλοντικές απαιτήσεις. Οι νευροεπιστήμονες ονομάζουν αυτό το φαινόμενο «εμβολιασμό κατά του στρες».

Αυτό που τελικά έχει χαθεί μέσα σε όλες τις συμβουλές για τη μείωση του στρες της σύγχρονης ζωής είναι ότι οι δοκιμασίες είναι εκείνες που μας επιτρέπουν να ευημερούμε, να εξελισσόμαστε και να μαθαίνουμε. Η αναλογία σε κυτταρικό επίπεδο είναι ότι το στρες προκαλεί την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Υποθέτοντας ότι το στρες δεν είναι υπερβολικά ισχυρό και δίνει στους νευρώνες χρόνο να συνέλθουν, οι συνδέσεις γίνονται πιο δυνατές και ο ψυχικός μηχανισμός μας λειτουργεί καλύτερα. Το στρες δεν είναι καλό ή κακό – είναι απαραίτητο.

-: Πώς η άσκηση απογειώνει τη ζωή σου , John J. Ratey, εκδόσεις KEY BOOKS

Διαβάστε επίσης:

Κινητό στο αθόρυβο: Διώχνει ή επιτείνει το στρες; – Έρευνα αποκαλύπτει

Απίστευτο: Οι πασίγνωστες ενέσεις που μειώνουν κατά 70% το άγχος

Η (ψηφιακή) επαφή που διώχνει το στρες σε 5′

[penci_related_posts title=”ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ:” number=”8″ style=”grid” align=”none” displayby=”cat” orderby=”random”]

Share post:

Subscribe

Popular

More like this
Related

Ιλαρά: 29 φορές πάνω εφέτος τα κρούσματα σε ΗΠΑ, Καναδά, Μεξικό – Αυξάνονται οι νεκροί

Σε ποιες ηλικίες καταγράφονται τα περισσότερα. Ανησυχητικά δεδομένα για την αμερικανική ήπειρο. Δραματική αύξηση παρουσιάζουν το πρώτο εξάμηνο του 2024 οι άνθρωποι που έχουν νοσήσει με ιλαρά στην αμερικανική ήπειρο, με τις ΗΠΑ, το Μεξικό και τον Καναδά να καταγράφουν ρεκόρ κρουσμάτων. Όπως ανακοίνωσε ο Παναμερικανικός Οργανισμός Υγείας (PAHO), έως και τις 15 Ιουνίου 2025

Υψηλή χοληστερίνη: Χιλιάδες άνθρωποι παθαίνουν έμφραγμα, εγκεφαλικό επειδή δεν κάνουν θεραπεία

Ανησυχητικά ευρήματα νέας μελέτης. Γιατί δεν λαμβάνουν όλοι οι ασθενείς τις σωτήριες θεραπείες. Χιλιάδες άνθρωποι παθαίνουν αναίτια έμφραγμα ή εγκεφαλικό κάθε χρόνο, επειδή δεν κάνουν θεραπεία για υψηλή χοληστερόλη, παρότι πληρούν τα κριτήρια της χορήγησης φαρμακευτικής αγωγής, σύμφωνα με μία νέα μελέτη. Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, με βάση τις ισχύουσας κατευθυντήριες οδηγίες σε Ευρώπη και

COVID-19: Ποια νοσήματα αύξησε η πανδημία και ποιοι πλήρωσαν μεγαλύτερο τίμημα

Τα ευρήματα νέας ανάλυσης που κάλυψε 174 παθήσεις σε 204 χώρες και αυτόνομες περιοχές του πλανήτη. Η πρόσφατη πανδημία που προκάλεσε ο κορωνοϊός οδήγησε σε ραγδαίες αυξήσεις στα κρούσματα και τους θανάτους από ορισμένα άλλα νοσήματα, σύμφωνα με μία νέα, μεγάλη ανάλυση. Όπως έδειξε, οι μεγαλύτερες αυξήσεις παρατηρήθηκαν: Στις ψυχικές διαταραχές και την ελονοσία στους ανηλίκους

Κάτια Ζυγούλη: Από σούπερ μόντελ σούπερ μαμά- Η ηλικία, ο έρωτας με τον Ρουβά & η υπέροχη οικογένεια

Η Κάτια Ζυγούλη γεννήθηκε σαν σήμερα, στις 3 Ιουλίου 1978 στη Θεσσαλονίκη και γίνεται 47 χρονών.  Ξεκίνησε από τα Playmate, έκανε μία λαμπρή καριέρα στο χώρο της μόδας και στη συνέχεια αποχώρησε προκειμένου να αφοσιωθεί στην οικογένεια που δημιούργησε με τον Σάκη Ρουβά. Σε ηλικία 18 ετών αποφάσισε να εγκατασταθεί στην Αθήνα για τον διαγωνισμό

«The Odyssey»: Η πρώτη αφίσα της ταινίας του Κρίστοφερ Νόλαν με το μήνυμα «Αψήφησε τους θεούς»

Φαίνεται πως η προωθητική καμπάνια για το ιστορικό έπος του βραβευμένου με Όσκαρ σκηνοθέτη Κρίστοφερ Νόλαν (Christopher Nolan), «The Odyssey», έχει ήδη ξεκινήσει. Αν και απομένει πάνω από ένας χρόνος μέχρι την πρεμιέρα του στις κινηματογραφικές αίθουσες η πρώτη αφίσα έκανε ήδη την εμφάνισή της. Τις τελευταίες ημέρες, κοσμεί τους τοίχους των κινηματογράφων της AMC στις

«Η πιο ακριβή δίκη πορνείας στην ιστορία»: Πώς ο Diddy ξόδεψε 10 εκατομμύρια για να αθωωθεί για sex trafficking και εκβιασμό

Οι εισαγγελείς στο πιο διάσημο γραφείο εισαγγελίας των ΗΠΑ υπερέβαλαν στην υπόθεση του Diddy, βασιζόμενοι στον εντυπωσιασμό, αντί σε στέρεα νομικά επιχειρήματα: κάτι που οδήγησε στην εντυπωσιακή αθώωσή του την Τετάρτη για τις σοβαρότερες κατηγορίες, όπως δήλωσαν νομικοί ειδικοί στη New York Post. Οι ένορκοι έκριναν τον 55χρονο Diddy αθώο στις κατηγορίες για sex trafficking

Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι το νέο τσιγάρο; Πώς προκαλεί καρκίνο πνεύμονα στους μη-καπνιστές

Οι ομοιότητες στις επιδράσεις της με τα συμβατικά τσιγάρα. Πώς μπορεί να προκαλέσει καρκίνο σε μη-καπνιστές. Η ατμοσφαιρική ρύπανση σχετίζεται με σειρά γενετικών μεταλλάξεων οι οποίες προκαλούν καρκίνο του πνεύμονα σε ανθρώπους που δεν κάπνισαν ποτέ, αναφέρει διεθνής ομάδα επιστημόνων. Το εύρημα αυτό εξηγεί γιατί σε όλο τον κόσμο οι μη-καπνιστές αποτελούν ολοένα αυξανόμενο ποσοστό

Πόσες θερμίδες πρέπει να τρώτε καθημερινά για να χάσετε βάρος

Αν θέλετε να χάσετε βάρος, δεν αρκεί απλώς να «τρώτε λιγότερο». Το σώμα σας χρειάζεται ενέργεια για να λειτουργεί σωστά — και αυτή η ενέργεια μετριέται σε θερμίδες. Το κλειδί είναι να βρίσκετε τη σωστή ισορροπία: να καταναλώνετε λιγότερες θερμίδες απ’ όσες καίτε, χωρίς να στερείτε στον οργανισμό σας τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται. Ειδικοί

Ο ΠΟΥ ζητά αυξήσεις 50% σε καπνό, αλκοόλ και ροφήματα με ζάχαρη

Τα προϊόντα αυτά τροφοδοτούν την επιδημία μη-μεταδοτικών νοσημάτων, από την καρδιοπάθεια έως τον καρκίνο. Μία νέα πρωτοβουλία, με την οποία ζητά από τα κράτη-μέλη του να εφαρμόσουν αυξήσεις κατά τουλάχιστον 50% έως το 2035 στις εμπορικές τιμές σε τρεις κατηγορίες προϊόντων, άρχισε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Τα προϊόντα αυτά αποτελούν κύριες αιτίες μη-μεταδοτικών νοσημάτων που

Ζόζεφιν: «Παλαιότερα είχα κρίσεις άγχους πάνω στη σκηνή, με έπιανε το στομάχι μου»

Η Ζόζεφιν παραχώρησε μια αποκαλυπτική συνέντευξη σε διαδικτυακή εκπομπή στο YouTube, όπου μίλησε για τα παιδικά της χρόνια, τα πρώτα της βήματα στη μουσική και τη Eurovision. «Πήγα σε αμερικάνικο σχολείο, τα ελληνικά τα έμαθα ως δεύτερη γλώσσα και, για να είμαι ειλικρινής, κάποιες φορές δυσκολεύομαι. Διάβασα πολλά ελληνικά βιβλία, και έτσι βελτίωσα τον τρόπο

Bristol Myers Squibb: Στρατηγική επίσκεψη στην Ελλάδα για ένα βιώσιμο μοντέλο φαρμακευτικής πολιτικής

Την ισχυρή προσήλωση της Bristol Myers Squibb στην Ελλάδα και τη στρατηγική σημασία της χώρας στον ευρωπαϊκό χάρτη της φαρμακευτικής καινοτομίας ανέδειξε η επίσκεψη του Richard Robinson, Executive Director, Policy & Government Affairs Europe της BMS, στην Αθήνα. Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε σε μια κρίσιμη συγκυρία για τη διαμόρφωση ενός νέου μοντέλου βιώσιμης φαρμακευτικής πολιτικής και

Έλενα Παπαρίζου: Γίνεται το απόλυτο viral με φόντο την Αθηναϊκή Ριβιέρα

Η number 1 τραγουδίστρια της Ελλάδας έρχεται και φέρνει το καλοκαίρι στη μουσική. Η Έλενα Παπαρίζου αναμένεται να κυκλοφορήσει το νέο της smash hit «Καληνύχτα» από τη Minos EMI, A Universal Music Company, και το κοινό ανυπομονεί ήδη για την επίσημη κυκλοφορία του στις 10 Ιουλίου. Μελωδικό, ερωτικό, αληθινό και με τη μοναδική φωνή της