Οι αλλαγές στο στήθος στους άνδρες είναι συχνές. Μερικές φορές είναι λίπος, μερικές φορές είναι ανάπτυξη ιστού στο μαστό και σπάνια, είναι καρκίνος.
«Μια ανησυχία που αναφέρουν οι άνδρες ασθενείς στο ιατρείο μου — άλλοτε αστειευόμενοι, άλλοτε με αμηχανία — είναι το στήθος τους. Για ορισμένους άνδρες, η διόγκωση του στήθους είναι απλώς λίπος. Για άλλους, είναι γυναικομαστία, ο ιατρικός όρος για την ανάπτυξη του ιστού του μαστού. Σε πολλές περιπτώσεις, είναι ταυτόχρονα ανάπτυξη λίπους και ιστού», αναφέρει ο Δρ. Jamin Brahmbhatt, ουρολόγος και ρομποτικός χειρουργός και επίκουρος καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Κεντρικής Φλόριντα.
Η γυναικομαστία είναι πιο συχνή από ό,τι πιστεύουν πολλοί. Έρευνες δείχνουν ότι η ασυμπτωματική γυναικομαστία — ανάπτυξη χωρίς πόνο ή ευαισθησία — υπάρχει στο 30% έως 50% των υγιών ανδρών. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν οι μισοί άνδρες μπορεί να εμφανίσουν κάποιο επίπεδο διεύρυνσης του ιστού του μαστού κάποια στιγμή στη ζωή τους, ακόμα κι αν δεν το παρατηρήσουν ποτέ.
Για πολλούς άνδρες, η γυναικομαστία επηρεάζει την αυτοπεποίθηση, τη στάση του σώματος, ακόμη και την κοινωνική συμπεριφορά. Μερικοί άνδρες αποφεύγουν εντελώς το γυμναστήριο ή την παραλία, φορούν φαρδιά πουκάμισα όλο το χρόνο ή νιώθουν άγχος για οποιαδήποτε σεξουαλική επαφή.
Ανατομία και λειτουργία του μαστού
Τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, το στήθος βρίσκεται πάνω από τους θωρακικούς μύες και αποτελείται από δύο κύρια συστατικά: το λίπος και τον αδενικό ιστό.
Το λίπος δίνει στο στήθος το μέγεθος και το σχήμα του. Είναι μαλακό και αυξάνεται ή μειώνεται ανάλογα με τις αλλαγές βάρους. Ο αδενικός ιστός – το μέρος που αποτελείται από τους γαλακτοφόρους πόρους και τις υποστηρικτικές δομές – ανταποκρίνεται στις ορμόνες. Στις γυναίκες, τα οιστρογόνα διεγείρουν την ανάπτυξη των ιστών κατά την εφηβεία και την εγκυμοσύνη. Στους άνδρες, η τεστοστερόνη διατηρεί τον ιστό σε μια μικρή και μη ανεπτυγμένη κατάσταση, αλλά η δομή παραμένει άθικτη: πόροι, αδένες και θηλή.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο και οι άνδρες μπορούν να εμφανίσουν παθήσεις του μαστού, όπως γυναικομαστία ή, σε σπάνιες περιπτώσεις, καρκίνο. Η κατανόηση αυτού του μείγματος λιπώδους έναντι αδενικού ιστού εξηγεί γιατί ο όρος «ανδρικό στήθος» μπορεί να σημαίνει διαφορετικά πράγματα ανάλογα με το τι μεγαλώνει.
Δείτε επίσης: Καρκίνος του προστάτη: 5 βασικές πληροφορίες που δεν γνωρίζουν οι άνδρες
Ακούγεται σαν μύθος, αλλά υπό ορισμένες συνθήκες, οι άνδρες μπορούν να παράγουν γάλα. Οι άνδρες έχουν τις ίδιες βασικές δομές μαστού με τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των γαλακτοφόρων πόρων και των κυττάρων που είναι ικανά να παράγουν γάλα. Ωστόσο, αυτά τα κύτταρα κανονικά καταστέλλονται από την τεστοστερόνη και ελέγχονται από τη συνολική ορμονική ισορροπία του σώματος. Επιπλέον, οι άνδρες δεν έχουν τις ορμονικές εξάρσεις προλακτίνης που διεγείρουν την παραγωγή γάλακτος στις γυναίκες.
Ορισμένα φάρμακα που αυξάνουν τα επίπεδα προλακτίνης, οι διαταραχές της υπόφυσης, η χρόνια ηπατική νόσος ή η ορμονοθεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη μπορούν περιστασιακά να ενεργοποιήσουν αυτά τα κύτταρα. Το αποτέλεσμα είναι η γαλακτόρροια ή η απροσδόκητη παραγωγή γάλακτος. Είναι σπάνιο και συνήθως ακίνδυνο, αλλά αξίζει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας εάν συμβεί, ειδικά εάν η έκκριση είναι επίμονη ή αιματηρή.
Ψευδογυναικομαστία: Όταν το στήθος στους άνδρες σχετίζεται με το λίπος
Το λίπος είναι ο πιο συνηθισμένος λόγος που οι άνδρες παρατηρούν ένα πιο μεγάλο στήθος. Καθώς οι άνδρες παίρνουν βάρος, το λίπος μπορεί να συσσωρευτεί στο στήθος, όπως ακριβώς συμβαίνει στην κοιλιά ή τους γοφούς. Αυτή η πάθηση, που ονομάζεται ψευδογυναικομαστία, είναι εξαιρετικά συχνή.
Αυτό το είδος δεν είναι ιατρικά επικίνδυνο και συνήθως βελτιώνεται με την απώλεια βάρους, την άσκηση και πιο υγιεινές συνήθειες.
Γυναικομαστία: Ανάπτυξη ιστού μαστού
Η γυναικομαστία — η ανάπτυξη αδενικού ιστού του μαστού κάτω από τη θηλή και την θηλαία άλω, το πιο σκούρο δέρμα γύρω από τη θηλή — δεν προκαλείται από λίπος. Ο ιστός συχνά είναι πιο σφριγηλός και μερικές φορές ευαίσθητος, και βρίσκεται ακριβώς κάτω από τη θηλή.
Αυτή η ανάπτυξη συμβαίνει όταν μεταβάλλεται η ισορροπία μεταξύ τεστοστερόνης και οιστρογόνων. Κατά την εφηβεία, έως και τα δύο τρίτα των αγοριών εμφανίζουν κάποιο βαθμό γυναικομαστίας. Αυτή η πάθηση είναι φυσιολογική και συνήθως προσωρινή. Επειδή συχνά υποχωρεί από μόνη της καθώς οι ορμόνες ηρεμούν, σπάνια χρειάζεται θεραπεία.
Αλλά η γυναικομαστία δεν αποτελεί μόνο πρόβλημα για τα αγόρια και τους νεότερους εφήβους. Καθώς οι άνδρες μεγαλώνουν, οι ίδιες ορμονικές μεταβολές μπορούν να εμφανιστούν ξανά. Σε μεγαλύτερους άνδρες, καθώς η τεστοστερόνη μειώνεται φυσικά, η γυναικομαστία γίνεται πιο συχνή, συχνά σε συνδυασμό με αύξηση βάρους ή φάρμακα που μεταβάλλουν τα επίπεδα ορμονών.
Δείτε επίσης: Δυσφορία σώματος στους άνδρες: Τι μπορεί να κρύβει μια φαινομενικά τέλεια εικόνα
Άλλες αιτίες ανάπτυξης ιστού μαστού
Οι ορμόνες δεν είναι η μόνη εξήγηση για τις αλλαγές στο στήθος στους άνδρες. Τα φάρμακα, οι ουσίες και οι παθήσεις μπορούν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο.
Η φιναστερίδη, που συνταγογραφείται για την τριχόπτωση ή τη διόγκωση του προστάτη, και η βικαλουταμίδη, που χρησιμοποιείται στη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη, μπορούν να μεταβάλουν τις επιδράσεις της τεστοστερόνης και να επιτρέψουν την ανάπτυξη του μαστικού ιστού.
Το αλκοόλ και η μαριχουάνα μπορούν επίσης να επηρεάσουν τις ορμονικές οδούς, ειδικά αν η χρήση είναι. Τα αναβολικά στεροειδή – κοινά στο bodybuilding – αποτελούν μια άλλη αιτία για αλλαγές και διεύρυνση του μαστού.
Οι παθήσεις του θυρεοειδούς, του ήπατος ή των νεφρών μπορούν επίσης να διαταράξουν τις ορμόνες με τρόπους που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη του ιστού του μαστού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι αλλαγές στο στήθος μπορεί να αποτελούν προειδοποίηση για ένα πιο σοβαρό πρόβλημα υγείας.
Πότε να δείτε έναν γιατρό
Περίπου το 1% όλων των καρκίνων του μαστού εμφανίζονται σε άνδρες. Γι’ αυτό κάθε νέος όγκος ή αλλαγή στο στήθος χρήζει ιατρικής φροντίδας. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι οι περισσότεροι άνδρες που παρατηρούν αλλαγές στο μαστό δεν έχουν να κάνουν καθόλου με καρκίνο.
Η αίσθηση πληρότητας στο στήθος στους άνδρες είναι ως επί το πλείστον ακίνδυνη, αλλά ορισμένα προειδοποιητικά σημάδια δεν πρέπει ποτέ να αγνοούνται.
Ένας σκληρός όγκος που αισθάνεται σταθερός στη θέση του, η μονόπλευρη ανάπτυξη του μαστού, η έκκριση από τη θηλή ή η ταχεία διεύρυνση πρέπει να ελέγχονται από γιατρό για να αποκλειστεί ο καρκίνος του μαστού. Η επίμονη ή επώδυνη γυναικομαστία ή οι αλλαγές που προκαλούν σημαντική δυσφορία απαιτούν επίσης ιατρική αξιολόγηση.
Επιλογές θεραπείας
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία. Εάν ευθύνεται ένα νέο φάρμακο, η αλλαγή φαρμάκων μπορεί μερικές φορές να βοηθήσει. Εάν σχετίζεται με ουσίες, η λύση είναι η μείωση του αλκοόλ, της μαριχουάνας ή των στεροειδών.
Για τους άνδρες με επιπλέον βάρος, το αδυνάτισμα μπορεί να βοηθήσει τρομερά. Η ψευδογυναικομαστία συχνά συρρικνώνεται με την απώλεια λίπους. Η προπόνηση με βάρη για την ανάπτυξη των μυών του στήθους μπορεί επίσης να αναδιαμορφώσει την περιοχή και να βελτιώσει την αυτοπεποίθηση.
Μερικοί άνδρες πιστεύουν ότι μπορούν να «εξαλείψουν» τη γυναικομαστία με κάμψεις ή πιέσεις πάγκου. Η ανάπτυξη μυών βοηθά στην καύση λίπους και στη βελτίωση του περιγράμματος του στήθους, αλλά δεν συρρικνώνει τον αδενικό ιστό. Εάν το πρόβλημα είναι πραγματική γυναικομαστία, καμία προπόνηση δεν μπορεί να εξαφανίσει εντελώς την ανάπτυξη – και τότε αξίζει να δείτε έναν γιατρό.
Όταν ο ιστός του μαστού δεν υποχωρεί, η χειρουργική επέμβαση είναι μια επιλογή. Η μειωτική στήθους – μια από τις πιο συνηθισμένες αισθητικές επεμβάσεις για τους άνδρες – αφαιρεί τον αδενικό ιστό και διαμορφώνει το περίγραμμα του στήθους για ένα πιο αρρενωπό σχήμα.
Δείτε επίσης: «T maxxing»: Το επικίνδυνο trend που προωθεί την αυξημένη τεστοστερόνη στους άνδρες
Για τους άνδρες με χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης, η ορμονική θεραπεία υποκατάστασης μπορεί μερικές φορές να βοηθήσει στην αποκατάσταση της ισορροπίας και στη μείωση της ευαισθησίας του μαστού.
Ωστόσο, σε άνδρες με φυσιολογικά επίπεδα τεστοστερόνης, η επιπλέον ορμονική θεραπεία μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα μετατρέποντάς την σε οιστρογόνα, τα οποία διεγείρουν την ανάπτυξη του ιστού του μαστού. Γι’ αυτό η θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο υπό την επίβλεψη γιατρού μετά από κατάλληλες εξετάσεις – όχι ως αυτοσυνταγογραφούμενη θεραπεία.
-: CNN / Φωτογραφία iStock
