Το πλάσμα είναι η υγρή βάση του αίματος και έχει σημαντικές λειτουργίες και ιατρικές εφαρμογές.
Διεθνής Εβδομάδα Ευαισθητοποίησης για το Πλάσμα από τις 6 έως τις 10 Οκτωβρίου 2025 και στο προσκήνιο έρχεται ένα συστατικό του αίματος το οποίο έχει σημαντικές λειτουργίες στο ανθρώπινο σώμα, αλλά και ιατρικές εφαρμογές.
Το πλάσμα είναι η υγρή βάση του αίματος. Αντιπροσωπεύει λίγο περισσότερο από τον μισό όγκο του και μεταφέρει τα κύτταρα του αίματος (λευκά και ερυθρά αιμοσφαίρια, αιμοπετάλια) σε όλα τα όργανα και τους ιστούς.
Το πλάσμα αποτελείται κατά 92% από νερό. Το υπόλοιπο ποσοστό είναι πρωτεΐνες (αντισώματα, παράγοντες πήξεως κ.λπ.) και ορμόνες, βιταμίνες, ένζυμα και άλλα συστατικά απαραίτητα για την επιβίωσή μας και την ομαλή λειτουργία του οργανισμού.
Οι λειτουργίες του είναι πολλές και ζωτικής σημασίας. Συμβάλλει από τη ρύθμιση της σωματικής θερμοκρασίας και της αρτηριακής πίεσης έως την οξυγόνωση του οργανισμού.
Το πλάσμα όμως έχει και πολλές ιατρικές εφαρμογές. Κατ’ αρχάς είναι απαραίτητο για την παραγωγή θεραπειών που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως:
- Οι ανοσοανεπάρκειες
- Οι διαταραχές της πήξης του αίματος
- Τα σοβαρά εγκαύματα κ.λπ.
Χρησιμοποιείται επίσης σε καθημερινές ιατρικές πράξεις, όπως:
- Οι χειρουργικές επεμβάσεις
- Οι τοκετοί
- Οι μεταμοσχεύσεις οργάνων
Η ζήτηση για φάρμακα που προέρχονται από πλάσμα αυξάνεται διαρκώς. Η ανάγκη για ανοσοσφαιρίνες, λ.χ., κατα- ετήσια αύξηση 6,7% σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σύμφωνα με στοιχεία του 2023. Επιπλέον, η επιστημονική έρευνα ανακαλύπτει διαρκώς νέες ενδεδειγμένες χρήσεις.
Με άλλα λόγια, εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς σε όλο τον κόσμο εξαρτώνται καθημερινά από τη δωρεά πλάσματος για να επιζήσουν. Μόνο στην Ευρώπη, σχεδόν 300.000 ασθενείς βασίζονται σε φάρμακα που προέρχονται από ανθρώπινο πλάσμα για να αντιμετωπίσουν σοβαρές, χρόνιες ή σπάνιες ασθένειες.
«Πολλαπλασιάζει τις δυνατότητες»
Η εφετινή Διεθνής Εβδομάδα Ευαισθητοποίησης για το Πλάσμα έχει ως μήνυμα «Το πλάσμα πολλαπλασιάζει τις δυνατότητες» (Plasma Powers Possibility). Στόχος είναι να αναδειχθεί ο κομβικός ρόλος που διαδραματίζουν τα φάρμακα από πλάσμα για την ανθρώπινη ζωή, καθώς και οι ευκαιρίες που προσφέρονται στους δωρητές και την κοινότητα που δημιουργείται γύρω τους.
«Η καθημερινότητά των ασθενών επηρεάζεται από την δυνατότητα να έχουν σταθερή πρόσβαση στην θεραπεία τους. Αυτό εξαρτάται από την συνεχή και επαρκή εθελοντική προσφορά πλάσματος. Μόνο χάρη σε αυτή τη σταθερότητα μπορούν να έχουν μια ζωή όσο τον δυνατόν πιο φυσιολογική, να εργάζονται, να περνούν ποιοτικό χρόνο με τις οικογένειές τους και να απολαμβάνουν ανεμπόδιστα απλές στιγμές που για τους περισσότερους θεωρούνται δεδομένες», αναφέρει ο Σύλλογος Φίλων Ασθενών με Πρωτοπαθείς Ανοσοανεπάρκειες & Παιδιατρικής Ανοσολογίας «Αρμονία».
Χωρίς τα φάρμακα που παράγονται από πλάσμα, η ζωή τους θα ήταν πολύ πιο περιορισμένη και γεμάτη αβεβαιότητα για το αύριο, προσθέτει. Επομένως, πρέπει να ενισχυθεί η εθελοντική προσφορά, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι ασθενείς δεν θα βρεθούν ποτέ ξανά με την αγωνία της έλλειψης θεραπείας.
Χιλιάδες δωρεές για τη θεραπεία κάθε ασθενούς
«Η ζήτηση για θεραπείες από πλάσμα αυξάνεται διαρκώς, καθώς η επιστήμη ανακαλύπτει νέες χρήσεις και οι διαγνώσεις γίνονται πιο έγκαιρες και ακριβείς», αναφέρει η κυρία Μαριλένα Βράνα, αντιπρόεδρος δημοσίων σχέσεων & επιχειρήσεων ΕΕ στην Ευρωπαϊκή Εταιρεία Θεραπειών με Πρωτεΐνες Πλάσματος (PPTA Europe). «Οι θεραπείες αυτές τους επιτρέπουν να ζουν μια ζωή πιο κοντά στο φυσιολογικό. Χωρίς αυτές η υγεία τους θα βρισκόταν σε άμεσο κίνδυνο».
Η παραγωγή των φαρμάκων αυτών εξαρτάται αποκλειστικά από τη δωρεά πλάσματος από υγιείς δότες, τονίζει. Μόνο που για να καλυφθεί η θεραπεία ενός μόνο ασθενούς, μπορεί να χρειαστούν εκατοντάδες ή ακόμη και χιλιάδες δωρεές κάθε χρόνο. Γι’ αυτό τον λόγο «είναι ζωτικής σημασίας να ενισχύσουμε την ευαισθητοποίηση και να προωθήσουμε τη δωρεά πλάσματος σε ολόκληρη την Ευρώπη», υπογραμμίζει.
Η Διεθνής Εβδομάδα Ευαισθητοποίησης για το Πλάσμα (IPAW) υπενθυμίζει ότι η δωρεά πλάσματος δεν είναι απλώς μια πράξη αλληλεγγύης. Είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για τη διασφάλιση της πρόσβασης των ασθενών σε φάρμακα που σώζουν ζωές.
Φωτογραφία: iStock
