Βλέπετε το σώμα σας να αλλάζει «ξαφνικά» μετά τα 50; Δεν είναι ιδέα σας — είναι επιστημονικό γεγονός. Νέα έρευνα δείχνει ότι η γήρανση των οργάνων επιταχύνεται σημαντικά μετά τα 45, με ορισμένα συστήματα του σώματος, όπως τα αιμοφόρα αγγεία, να φθείρονται ταχύτερα από άλλα.
Η γήρανση δεν είναι μια γραμμική διαδικασία. Είναι μια σειρά από «εκρήξεις» που επηρεάζουν τον οργανισμό σε κρίσιμες φάσεις της ζωής. Όμως υπάρχουν τρόποι να επιβραδύνετε τη φθορά, αν ξεκινήσετε έγκαιρα και με στρατηγική.
Η γήρανση επιταχύνεται μετά τα 50
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cell, ανέλυσε δείγματα ιστών από 76 δότες οργάνων οι οποίοι είχαν υποστεί τραυματικές εγκεφαλικές κακώσεις, ηλικίας 14 έως 68 ετών.
Τα δείγματα προέρχονταν από διάφορα σημεία του σώματος: καρδιά, πνεύμονες, έντερο, πάγκρεας, δέρμα, μυς, αίμα και επινεφρίδια — όργανα που σχετίζονται με το ενδοκρινικό σύστημα και την παραγωγή ορμονών.
Τα επινεφρίδια εμφάνισαν τα πρώτα σημάδια γήρανσης γύρω στα 30, κάτι που υποδηλώνει ότι η ενδοκρινική ανισορροπία ίσως παίζει ρόλο ως πρώιμος μηχανισμός συστημικής γήρανσης, σύμφωνα με τον καθηγητή Guanghui Liu, έναν από τους συγγραφείς της μελέτης και καθηγητή στην Κινεζική Ακαδημία Επιστημών.
Ωστόσο, οι πιο έντονες αλλαγές παρατηρήθηκαν μεταξύ των ηλικιών 45 και 55. Η αορτή —το μεγαλύτερο αιμοφόρο αγγείο του σώματος— παρουσίασε τις πιο έντονες μεταβολές, ενώ σημαντικές αλλοιώσεις εμφανίστηκαν και στο πάγκρεας και τη σπλήνα.
«Το διάστημα 45–55 ετών αναδεικνύεται ως ένα καθοριστικό ορόσημο, κατά το οποίο τα περισσότερα όργανα υφίστανται μια “καταιγίδα μοριακών αλλαγών”, με εκρηκτική αύξηση στην έκφραση συγκεκριμένων πρωτεϊνών. Αυτή η μετάβαση σηματοδοτεί την είσοδο στη γήρανση», δήλωσε ο Guanghui Liu στο Very Well Health.
Αν και χρειάζονται περισσότερες έρευνες με μεγαλύτερα δείγματα από περισσότερα όργανα – ιδίως τον εγκέφαλο, τα νεφρά και το αναπαραγωγικό σύστημα – η μελέτη δείχνει ότι η ανθρώπινη γήρανση μπορεί να μετρηθεί, να αναλυθεί και ενδεχομένως να τροποποιηθεί μέσω της ανάλυσης πρωτεϊνών.
Πρωτεϊνικά «ρολόγια γήρανσης» δείχνουν ποια όργανα γερνούν πρώτα
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν πρωτεϊνικά ρολόγια γήρανσης για να μετρήσουν την ηλικία των ιστών. Σε αντίθεση με τα γενετικά ρολόγια που εξετάζουν αλλαγές στο DNA, τα πρωτεϊνικά ρολόγια αποκαλύπτουν μοτίβα γήρανσης με βάση τις πρωτεΐνες.
«Τα πρωτεϊνικά ρολόγια αλλάζουν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη βιολογική ηλικία», δήλωσε στο Very Well Health ο Douglas Vaughan, διευθυντής του Potocsnak Longevity Institute στο Northwestern University Feinberg School of Medicine.
«Με αυτόν τον τρόπο μπορεί κανείς να δει πόσο “γερασμένα” είναι τα όργανα του, ανεξάρτητα από τη βιολογική του ηλικία: Είναι οι πνεύμονές σας πιο γερασμένοι από τον εγκέφαλό σας; Είναι η καρδιά σας πιο φθαρμένη από το ενδοκρινικό σας σύστημα;», πρόσθεσε ο Vaughan. «Αποδεικνύεται ότι τα συστήματά μας γερνούν με διαφορετικούς ρυθμούς».
Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι η γήρανση επιταχύνεται σε διαφορετικές φάσεις κατά τη μέση ηλικία. Μελέτη του 2024 που δημοσιεύτηκε στο Nature Aging διαπίστωσε ότι η γήρανση εμφανίζει δύο «εκρήξεις»: στα 44 και στα 60. «Υπάρχουν πολλές περίοδοι στη ζωή μας όπου γερνάμε πιο γρήγορα. Δεν το νιώθουμε πάντα, αλλά συμβαίνει», σχολίασε ο Vaughan.
Πώς να επιβραδύνετε τη γήρανση
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να μετρήσουν την ηλικία των οργάνων τους. Ακόμη κι έτσι, γνωρίζουμε ότι ο τρόπος ζωής στη μέση ηλικία είναι καθοριστικός για τη μακροζωία. Μελέτες δείχνουν πως υγιεινές συνήθειες σε αυτή τη φάση αυξάνουν τις πιθανότητες να γεράσουμε με υγεία.
Αλλά δεν χρειάζεται να περιμένετε ως τα 50 για να ξεκινήσετε. «Είναι καλό να ξεκινάει κανείς όσο το δυνατόν νωρίτερα, γιατί η γήρανση ξεκινά από τη γέννησή μας», τονίζει ο καθηγητής Robert Mankowski, από το Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα.
Μια ισορροπημένη διατροφή, συστηματική άσκηση, ποιοτικός ύπνος και πνευματική δραστηριότητα είναι βασικά στοιχεία για υγιή γήρανση.
Αν και δεν μπορούμε να αλλάξουμε τα γονίδιά μας, μπορούμε να ελέγξουμε τον τρόπο ζωής μας – ιδιαίτερα τη σωματική δραστηριότητα και τη διατροφή. Αυτές οι επιλογές ενισχύουν το ανοσοποιητικό και προφυλάσσουν από χρόνιες ασθένειες, τόσο στη μέση όσο και στην τρίτη ηλικία.
Κάθε δεκαετία μετράει. Αλλά ειδικά μετά τα 45, το σώμα σας χρειάζεται σταθερούς και δυνατούς στο τιμόνι.
[penci_related_posts title=”ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ:” number=”8″ style=”grid” align=”none” displayby=”cat” orderby=”random”]
