Εγκεφαλικό: Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο στις ηλικίες κάτω των 50

Οι ενήλικες ηλικίας κάτω των 50 ετών έχουν υπερδιπλάσιο κίνδυνο να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο λόγω ημικρανίας ή άλλων μη παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου για εγκεφαλικό και όχι λόγω παραδοσιακών κινδύνων, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Stroke, το επιστημονικό περιοδικό με κριτές της Αμερικανικής Εταιρείας Εγκεφαλικών Επεισοδίων, η οποία αποτελεί τμήμα της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας.

Προηγούμενες έρευνες δείχνουν ότι το ποσοστό των ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων (εγκεφαλικών επεισοδίων που προκαλούνται από θρόμβους) μεταξύ ενηλίκων ηλικίας 18-49 ετών αυξάνεται και ωθείται από μια αντίστοιχη αύξηση των κρυπτογενών εγκεφαλικών επεισοδίων (εγκεφαλικά επεισόδια άγνωστης αιτίας) σε ενήλικες χωρίς παραδοσιακούς παράγοντες κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων της υψηλής αρτηριακής πίεσης, του καπνίσματος, της παχυσαρκίας, της υψηλής χοληστερόλης και του διαβήτη τύπου 2.

Έως και τα μισά από τα ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια σε νεαρούς ενήλικες οφείλονται σε άγνωστα αίτια και είναι συχνότερα στις γυναίκες. Για την αποτελεσματική πρόληψη, η προσεκτική και τακτική αξιολόγηση τόσο των παραδοσιακών όσο και των μη παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου σε νεαρά άτομα είναι κρίσιμη. Θα πρέπει επίσης να εξετάζουμε προσεκτικά τους ανθρώπους μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο για την πρόληψη μελλοντικών εγκεφαλικών επεισοδίων, τονίζει ο Jukka Putaala, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και επικεφαλής της μονάδας εγκεφαλικών επεισοδίων στο Neurocenter του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Ελσίνκι.

Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα για περισσότερους από 1.000 ενήλικες ηλικίας 18-49 ετών στην Ευρώπη, με μέση ηλικία τα 41 έτη. Οι μισοί από τους συμμετέχοντες είχαν υποστεί κρυπτογενές ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, ενώ οι μισοί δεν είχαν ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου.

Η μελέτη εξέτασε τις συσχετίσεις 12 παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου, 10 μη παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου και πέντε παραγόντων κινδύνου ειδικά για τις γυναίκες (όπως ο διαβήτης κύησης ή επιπλοκές της εγκυμοσύνης).

Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης προσεκτικά τους συμμετέχοντες με ένα καρδιακό ελάττωμα που ονομάζεται ανοιχτό ωοειδές τρήμα (PFO), ένα μικρό άνοιγμα ανάμεσα στον αριστερό και τον δεξιό κόλπο της καρδιάς. Το ανοιχτό ωοειδές τρήμα είναι συνήθως αβλαβές, ωστόσο είναι γνωστό ότι αυξάνει τις πιθανότητες εγκεφαλικού επεισοδίου.

Στόχος της μελέτης ήταν να προσδιοριστεί ποιοι παράγοντες κινδύνου συμβάλλουν περισσότερο στα ανεξήγητα εγκεφαλικά επεισόδια.

Η ανάλυση διαπίστωσε:

• Οι παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου συσχετίστηκαν πιο έντονα με το εγκεφαλικό επεισόδιο σε άνδρες και γυναίκες χωρίς ανοιχτό ωοειδές τρήμα.
• Αντίθετα, οι μη παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου, όπως οι θρόμβοι αίματος στις φλέβες, η ημικρανία με αύρα, η χρόνια νεφρική νόσος, η χρόνια ηπατική νόσος ή ο καρκίνος, συσχετίστηκαν ισχυρότερα με το εγκεφαλικό επεισόδιο μεταξύ των συμμετεχόντων στη μελέτη που παρουσίαζαν ανοιχτό ωοειδές τρήμα.
• Σε όσους δεν είχαν ανοιχτό ωοειδές τρήμα, κάθε πρόσθετος παραδοσιακός παράγοντας κινδύνου αύξανε τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 41%, ενώ κάθε μη παραδοσιακός παράγοντας κινδύνου αύξανε τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 70%.
• Οι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με το γυναικείο φύλο αύξησαν επίσης τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 70%, ανεξάρτητα από τους παραδοσιακούς και μη παραδοσιακούς παράγοντες κινδύνου.
• Μεταξύ των συμμετεχόντων με ανοιχτό ωοειδές τρήμα, κάθε παραδοσιακός παράγοντας κινδύνου αύξησε τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 18%. Ωστόσο, μετά την εξέταση των επιμέρους δημογραφικών παραγόντων, όπως η ηλικία, το φύλο και το επίπεδο εκπαίδευσης, οι μη παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου υπερδιπλασίαζαν τις πιθανότητες εμφάνισης ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου.

Οι ερευνητές ανέλυσαν επίσης τον αποδιδόμενο κίνδυνο για τον πληθυσμό της μελέτης (προσδιορίζοντας τον τρόπο με τον οποίο θα επηρεαζόταν μια ασθένεια εάν εξαλειφόταν ένας συγκεκριμένος παράγοντας κινδύνου). Για τον υπολογισμό του αποδιδόμενου στον πληθυσμό κινδύνου, οι ερευνητές ανέλυσαν κάθε παράγοντα κινδύνου και τη συμβολή του στον αυξημένο κίνδυνο ξεχωριστά και διαπίστωσαν:

• Για τα εγκεφαλικά επεισόδια που συμβαίνουν χωρίς ανοιχτό ωοειδές τρήμα, οι παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου αντιπροσώπευαν περίπου το 65% των περιπτώσεων, οι μη παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου συνεισέφεραν το 27% και οι παράγοντες κινδύνου ειδικά για τις γυναίκες αντιπροσώπευαν σχεδόν το 19% των περιπτώσεων.
• Αντίθετα, για τα εγκεφαλικά επεισόδια που σχετίζονται με ανοιχτό ωοειδές τρήμα, οι παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου συνεισέφεραν περίπου το 34%, οι μη παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου αντιπροσώπευαν το 49% και οι ειδικοί για τις γυναίκες παράγοντες κινδύνου αντιπροσώπευαν περίπου το 22%.
• Ειδικότερα, η ημικρανία με αύρα ήταν ο κύριος μη παραδοσιακός παράγοντας κινδύνου που σχετιζόταν με τα εγκεφαλικά επεισόδια άγνωστης προέλευσης, με αναλογούντα στον πληθυσμό κίνδυνο περίπου 46% για τα εγκεφαλικά επεισόδια μεταξύ των ατόμων με ανοιχτό ωοειδές τρήμα και περίπου 23% για τα άτομα χωρίς ανοιχτό ωοειδές τρήμα, υποδεικνύοντας υψηλότερο κίνδυνο για τα άτομα με ανοιχτό ωοειδές τρήμα.

«Μας εξέπληξε ο ρόλος των μη παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου, ιδίως των ημικρανιών, που φαίνεται να είναι ένας από τους κύριους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη εγκεφαλικών επεισοδίων σε νεότερους ενήλικες», ανέφερε ο Putaala. «Τα αποτελέσματά μας θα πρέπει να ενημερώσουν την κοινότητα των επαγγελματιών υγείας για την ανάπτυξη μιας πιο προσαρμοσμένης προσέγγισης για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των παραγόντων κινδύνου. Θα πρέπει να ρωτάμε τις νεαρές γυναίκες αν έχουν ιστορικό ημικρανιών και για άλλους μη παραδοσιακούς παράγοντες κινδύνου».

Στη μελέτη συμμετείχαν 523 ενήλικες ηλικίας 18-49 ετών (διάμεση ηλικία 41 ετών, 47,3% γυναίκες, 37,5% με PFO) που είχαν υποστεί κρυπτογενές ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο και 523 συνομήλικοί τους παρόμοιας ηλικίας χωρίς ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου.

Σκοπός της ανασκόπησης ήταν η αξιολόγηση παραδοσιακών και μη παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο κρυπτογενούς ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου.

Οι συμμετέχοντες εγγράφηκαν στο Searching for Explanations for Cryptogenic Stroke in the Young: Revealing the Triggers, Causes, and Outcome (SECRETO) σε 19 κέντρα σε 13 ευρωπαϊκά κράτη (Εσθονία, Φινλανδία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Λιθουανία, Κάτω Χώρες, Νορβηγία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία, Τουρκία και Ηνωμένο Βασίλειο) μεταξύ Νοεμβρίου 2013 και Ιανουαρίου 2022.

Φωτογραφία: iStock

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Έκζεμα: Τι να προσέχουν οι ασθενείς το Πάσχα – Οι επιδράσεις της διατροφής

Αθηρωματικός Δείκτης: Ένας απλός αριθμός, που προλαβαίνει το έμφραγμα και σώζει ζωές

Οι ηλικιωμένοι που χρησιμοποιούν smartphones έχουν χαμηλότερα ποσοστά γνωστικής έκπτωσης