Ο αθηρωματικός δείκτης σπάνια αναφέρεται στις αιματολογικες εξετάσεις ρουτίνας, ωστόσο είναι πολύ σημαντικός για την πρόληψη των σοβαρών καρδιαγγειακών επεισοδίων.
Ο αθηρωματικός δείκτης – atherogenic index of plasma (AIP)- μας δίνει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την υγεία της καρδιάς μας, πέρα από τις απλές μετρήσεις χοληστερόλης. Μας βοηθά να εντοπίσουμε έγκαιρα πιθανούς κινδύνους και να λάβουμε μέτρα πρόληψης.
Σύμφωνα με πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα, ο αθηρωματικός δείκτης μπορεί να λειτουργήσει ως πρόβλεψη για την ανάπτυξη αθηρωματικής πλάκας και αθηροσκλήρωσης, μιας κατάστασης που συνδέεται άμεσα με την κακή υγεία των αγγείων.
Πρόκειται για τον λόγο της ολικής χοληστερόλης προς τη HDL χοληστερόλη (την αποκαλούμενη και «καλή»). Με απλά λόγια, ο δείκτης αυτός δείχνει την ισορροπία ανάμεσα στις λιποπρωτεΐνες που βλάπτουν τα αγγεία και εκείνες που τα προστατεύουν.
Όσο υψηλότερος είναι ο δείκτης αυτός, τόσο μεγαλύτερος ο καρδιαγγειακός κίνδυνος. Ενώ αντίστροφα, ένας χαμηλός δείκτης υποδηλώνει καλή ισορροπία και μικρότερη πιθανότητα δημιουργίας αθηρωματικών πλακών.
Αθηρωματικός δείκτης: Οι καλές και κακές τιμές
Οι τιμές του αθηρωματικού δείκτη ποικίλουν ανάλογα με το φύλο και την ηλικία
- Κάτω από 3,5: χαμηλός κίνδυνος
- Μεταξύ 4 και 5: μέτριος κίνδυνος
- Πάνω από 5: υψηλός κίνδυνος – κόκκινος συναγερμός
Ας δούμε το παρακάτω παράδειγμα:
- Αν η ολική χοληστερόλη είναι 220 mg/dL, αλλά η HDL είναι 80, ο δείκτης είναι 2.75 ….. αυτό σημαίνει ότι όλα πάνε καλά!
- Αν η ολική χοληστερόλη είναι 220 mg/dL και η HDL είναι 35, ο δείκτης είναι 6.28 ….. αυτό σημαίνει πως ο ασθενής θα πρέπει να δώσει προσοχή
Συμπερασματικά, οδείκτης αυτός μπορεί να προβλέψει ποιος είναι πιο πιθανό να εμφανίσει εγκεφαλικό ή έμφραγμα πριν καν αναπτύξει συμπτώματα.
Οι επιστήμονες υποστηρίζουν, λοιπόν, πως δεν αρκεί απλά να μετράς τη χοληστερόλη σου. Γιατί η ολική χοληστερόλη από μόνη της δεν δίνει την πλήρη εικόνα.
Ποιους κινδυνους κρύβουν οι υψηλές τιμές
Σύμφωνα με δημοσίευση στο περιοδικό Cardiovascular Diabetology (2023), ο αθηρωματικός δείκτης φαίνεται να συνδέεται ισχυρά με την πάχυνση των καρωτιδικών αρτηριών και την παρουσία υποκλινικής αθηροσκλήρωσης. Η μελέτη περιλάμβανε 52.703 άτομα από την Κίνα, χωρίς προϋπάρχον καρδιαγγειακό νόσημα.
Τα ευρήματα έδειξαν, μια στατιστικά σημαντική συσχέτιση του αυξημένου δείκτη με πάχυνση του έσω-μέσου χιτώνα (CIMT) των καρωτίδων, αλλά και αυξημένη πιθανότητα παρουσίας αθηρωματικών πλακών σε άτομα με υψηλό δείκτη.
Η αξιολόγηση του αθηρωματικού δείκτη προσφέρει συμπληρωματική πληροφορία στη γενική εικόνα του λιπιδαιμικού προφίλ. Σε πολλές περιπτώσεις, η ολική χοληστερόλη μπορεί να είναι εντός φυσιολογικών ορίων, αλλά η αναλογία με την HDL να υποδεικνύει αυξημένο κίνδυνο.
Μπορεί, μάλιστα, όπως λένε οι γιατροί να λειτουργήσει ως πρώιμος και ιδιαίτερα αξιόπιστος προγνωστικός δείκτης για την ανάπτυξη αθηροσκλήρωσης, ειδικά όταν συνδυάζεται με υπερηχογραφικό έλεγχο των καρωτίδων.
Πότε να ελέγχεται
Ο αθηρωματικός δείκτης μπορεί να υπολογιστεί εύκολα από μια βασική εξέταση λιπιδίων και ενδείκνυται ιδιαίτερα σε άτομα:
- με οικογενειακό ιστορικό καρδιοπαθειών,
- με μεταβολικό σύνδρομο ή διαβήτη τύπου 2,
- μεσαίας και μεγαλύτερης ηλικίας,
- καπνιστές ή υπέρβαροι.
Η ενσωμάτωση του σημαντικού αυτού δείκτη στην παραπάνω κατηγορία των ατόμων, στην ετήσια καρδιολογική τους παρακολούθηση, θα μπορούσε να ενισχύσει την πρώιμη πρόληψη και να οδηγήσει σε στοχευμένες παρεμβάσεις.
-: biomedcentral.com
Φωτογραφία: iStock
