Μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Είναι η απαγόρευση για τα παιδιά κάτω των 16 ο καλύτερος τρόπος για να προχωρήσουμε;

Date:

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν κατακλύσει την καθημερινότητά μας, επηρεάζοντας όλες τις ηλικιακές ομάδες. Ωστόσο, η χρήση τους από τα παιδιά και τους εφήβους έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες για την ψυχική υγεία, την ασφάλεια και τη γενικότερη ανάπτυξή τους.

Η Αυστραλία αναμένεται να γίνει η πρώτη χώρα που θα απαγορεύσει τη χρήση social media σε παιδιά ηλικίας κάτω των 16 ετών. Παρόμοια μέτρα περιορισμού εξετάζουν πλέον πολλές κυβερνήσεις και άλλων χωρών, μεταξύ των οποίων και η ελληνική.

Όπως ανακοινώθηκε μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2025 αναμένεται να ξεκινήσει η λειτουργία του Kids Wallet, του παιδικού πορτοφολιού που θα δίνει τη δυνατότητα στον γονέα να περιορίζει την πρόσβαση των ανηλίκων, κάτω των 15 ετών, στα social media. Η εν λόγω εφαρμογή μπορεί να εγκατασταθεί τόσο στα κινητά των παιδιών, όσο και στα τάμπλετ.

Τα μέτρα που εξετάζονται πηγάζουν από τις δικαιολογημένες ανησυχίες για τον εθισμό των παιδιών και την έκθεση σε ακατάλληλο περιεχόμενο, σε απάτες, αλλά και σε cyber bullying.

Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν πως η απαγόρευση ενδεχομένως να μην είναι ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Σύμφωνα με επιστήμονες στο περιοδικό Nature, η απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης φαίνεται να βασίζεται περισσότερο σε φόβους παρά σε αποδείξεις για την αποτελεσματικότητά της.

Σύμφωνα με τον Andrew Przybylski, ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, η επιστημονική συναίνεση δεν υποστηρίζει ότι τέτοια μέτρα είναι αποτελεσματικά για την προστασία των παιδιών και η αποτελεσματική επιβολή τους είναι δύσκολη. Σημειώνεται πως πολλά παιδιά παρακάμπτουν ήδη τα υπάρχοντα όρια ηλικίας.

Ο εθισμός των social media

Το πρόβλημα είναι ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν σχεδιαστεί για να είναι εθιστικά. Όπως σημειώνεται στο Psychology Today,  όταν ελέγχουμε τη σελίδα μας, ο εγκέφαλός μας γαντζώνεται στην ντοπαμίνη που απελευθερώνεται. Όταν μια ανταμοιβή είναι απροσδόκητη, ο εγκέφαλός μας γίνεται εμμονικός, προσδοκώντας το επόμενο χτύπημα.

Επιπλέον, η κοινωνική ψυχολογία εξηγεί γιατί είμαστε τόσο ανεξέλεγκτα ερωτευμένοι από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά όντα. χρειαζόμαστε διαπροσωπική σύνδεση και ταυτόχρονα επιθυμούν επικύρωση. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάνουν και αυτά τα δύο πιο εύκολα, μέσω των ειδοποιήσεων ή των like που λαμβάνουμε.

Αυτές οι επιπτώσεις δεν έχουν ηλικιακό όριο. Γιατί λοιπόν εστιάζουμε ιδιαίτερα στα παιδιά σχολικής ηλικίας, δηλαδή έως 18 ετών. Κανείς δεν αποκτάει ανοσία μετά τα 18 ή τα 20, ωστόσο σε παιδιά και εφήβους η επίδραση γίνεται στην αναπτυσσόμενη αμυγδαλή και τον προμετωπιαίο φλοιό. Η σήψη του εγκεφάλου δεν είναι απλώς μια δημοφιλής φράση, αλλά μια ερευνητική διαπίστωση.

Οι προβληματικοί ανήλικοι χρήστες παρουσιάζουν συμπτώματα εθισμού, που συνοψίζονται στα εξής:

  • παραμέληση άλλων δραστηριοτήτων χάριν της αφιέρωσης χρόνου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης,
  • λένε ψέματα για το πόσο χρόνο δαπανούν στο διαδίκτυο και προβάλλουν συχνά επιχειρήματα σχετικά με τη χρήση που κάνουν
  • παρουσιάζουν αδυναμία ελέγχου της χρήσης των social media και βιώνουν στερητικό σύνδρομο.

Τα οφέλη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι όμως μόνο πηγή κινδύνων, αλλά υπάρχει και η θετική πλευρά τους. Στον σύγχρονο κόσμο είναι και ένα εργαλείο κοινωνικής σύνδεσης και υποστήριξης. Σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center το 2022, το 80% των εφήβων στις ΗΠΑ δήλωσε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τους βοηθούν να αισθάνονται πιο συνδεδεμένοι με τους φίλους τους.

Για πολλά παιδιά, οι πλατφόρμες λειτουργούν ως «σανίδα σωτηρίας» για να βρουν κοινότητες και υποστήριξη που ίσως δεν έχουν αλλού. Η απαγόρευση θα μπορούσε να τα απομονώσει, εντείνοντας τις δυσκολίες τους.

Σύμφωνα με έρευνα του ευρωπαϊκού γραφείου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, και στην Ελλάδα τα παιδιά σχολικής ηλικίας χρησιμοποιούν τα social media κυρίως για επικοινωνία με φίλους και άλλους, ενώ το ποσοστό αυτών που παρουσιάζει προβληματική συμπεριφορά είναι περίπου στο 13%

Αναλυτικότερα τα στοιχεία για τη χρήση social media από παιδιά σχολικής ηλικίας στην Ελλάδα (11, 13 και 15 ετών αγόρια και κορίτσια) δείχνουν ότι:

Αποτελούν μέσο συνεχής επικοινωνίας με φίλους και άλλους:

  • 11χρονοι – Κορίτσια 24%, Αγόρια 26%
  • 13χρονοι – Κορίτσια 43%, Αγόρια 41%
  • 15χρονοι – Κορίτσια 44%, Αγόρια 32%

Στα γενικά στοιχεία:

  • Το 14% των εφήβων 11, 13 και 15 ετών δεν χρησιμοποιεί social media,
  • Το 44% είναι ενεργοί χρήστες,
  • Το 28% είναι εντατικοί χρήστες και
  • Το 13% παρουσιάζει προβληματική συμπεριφορά.

Σύμφωνα με τα επιμέρους στοιχεία ανά ηλικιακή κατηγορία για την προβληματική χρήση των social media:

  • 11χρονοι – Κορίτσια 6%, Αγόρια 7%
  • 13χρονοι – Κορίτσια 20%, Αγόρια 12%
  • 15χρονοι – Κορίτσια 21%, Αγόρια 10%

Οι εναλλακτικές λύσεις

Αντί για γενικές απαγορεύσεις, οι ειδικοί προτείνουν μέτρα που εστιάζουν στην εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση. Όπως σημειώνεται στο Psychology Today, o περιορισμός της πρόσβασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να ενισχύσει τη δυσαρέσκεια των νέων, να οδηγήσει σε συμπεριφορές με γνώμονα την περιέργεια και τελικά να αφήσει τους νέους ανεπαρκείς στη διαχείριση των προκλήσεων της ψηφιακής ζωής όταν τελικά αναπόφευκτα θα τις αντιμετωπίσουν.

Τα παιδιά χρειάζονται εργαλεία για να διαχειρίζονται τον ψηφιακό κόσμο και η εισαγωγή μαθημάτων ψηφιακής παιδείας στα σχολεία θα μπορούσε να είναι πιο αποτελεσματική από τις απαγορευσεις.

Επιπλέον, οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης θα πρέπει να αναλάβουν περισσότερη ευθύνη. Η διαφάνεια στους αλγόριθμους, η καλύτερη διαχείριση περιεχομένου και η ενίσχυση των συστημάτων αναφοράς θα μπορούσαν να μειώσουν σημαντικά τους κινδύνους.

Έρευνες δείχνουν ότι οι νέοι αντιτίθενται στις γενικές απαγορεύσεις και ζητούν περισσότερη εκπαίδευση για ασφαλή πλοήγηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είναι επίσης κοινή πεποίθηση, ότι οι εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης και όχι οι χρήστες πρέπει να θεωρηθούν υπεύθυνοι για τις βλάβες που προκαλούν οι πλατφόρμες και είναι αυτές που θα πρέπει να κάνουν περισσότερα για τον έλεγχο του περιεχομένου.

Δίκαιη η ανησυχία, ερωτήματα για την αντιμετώπιση

Είναι σαφές ότι γονείς και κρατικές αρχές έχουν δίκιο να ανησυχούν για τους κινδύνους που συνδέονται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο, η απαγόρευση δεν φαίνεται να είναι η καλύτερη λύση.

Όπως υπογραμμίζουν οι ειδικοί στο Psychology Today και το Nature, χρειάζονται πιο στοχευμένες και επιστημονικά τεκμηριωμένες προσεγγίσεις, όπως η εκπαίδευση, η ρύθμιση των πλατφορμών και η υποστήριξη των παιδιών. Μόνο μέσα από τη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων μπορεί να εξασφαλιστεί ένα ασφαλές ψηφιακό περιβάλλον για τα παιδιά.

[penci_related_posts title=”ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ:” number=”8″ style=”grid” align=”none” displayby=”cat” orderby=”random”]

Share post:

Subscribe

Popular

More like this
Related

Ο Μασίν Γκαν Κέλι ανυπομονεί να γίνει πατέρας – Η ανάρτηση στο Instagram και η «σπόντα» για τη Μέγκαν Φοξ

Η ηθοποιός δεν θέλει καμία σχέση μαζί του μετά τον χωρισμό τους

Η Κατερίνα Θεοχάρη απαντά στο ενδεχόμενο να επαναλάβει τον ρόλο της «κοντής» στο «Παρά Πέντε»

Η Κατερίνα Θεοχάρη απαντά στο ενδεχόμενο να επαναλάβει τον ρόλο της «κοντής» στο «Παρά Πέντε» Η Κατερίνα Θεοχάρη απαντά στο ενδεχόμενο να επαναλάβει τον ρόλο της «κοντής» στο «Παρά Πέντε» Θα ήταν ωραία να βρεθούμε πάλι όλοι μαζί και να ακούω και τη Θεοπούλα να λέει όλες αυτές τις «γλυκιές» κουβέντες, ανέφερε μεταξύ άλλων Η ηθοποιός Κατερίνα

Ανδρέας Μικρούτσικος: «Ο Πορτοσάλτε είναι ο πρώτος δεξιός ψάλτης του ΣΚΑΪ»

Ενδιαφεροντα ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ ΑΡΗΣ ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ Ανδρέας Μικρούτσικος: «Ο Πορτοσάλτε είναι ο πρώτος δεξιός ψάλτης του ΣΚΑΪ» Για το θέμα των Τεμπών και τις ημερομηνίες που βρέθηκαν και αναρτήθηκαν τα επίμαχα βίντεο συζητούσαν στο Buongiorno το πρωί της Τρίτης, όταν ο Ανδρέας Μικρούτσικος ξέσπασε στον αέρα Τζωρτζίνα Φράγκου 18.02.2025 | 18:26 ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Αναφορικά με το θέμα

Τζένη Μπαλατσινού: Στο Παρίσι μαζί με την κόρη της, Αμαλία Κωστοπούλου μετά τον αρραβώνα της

Ενδιαφεροντα ΚΟΡΕΣ ΠΑΡΙΣΙ ΤΣΕΝΗ ΜΠΑΛΑΤΣΙΝΟΥ Τζένη Μπαλατσινού: Στο Παρίσι μαζί με την κόρη της, Αμαλία Κωστοπούλου μετά τον αρραβώνα της Η Τζένη Μπαλατσινού δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο ευτυχισμένη και περήφανη για την κόρη της, Αμαλία Κωστοπούλου, η οποία πριν λίγες ημέρες – ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου – αρραβωνιάστηκε με τον σύντροφό της, Jake Medwell Τζωρτζίνα Φράγκου 18.02.2025

Η σπαρακτική ανάρτηση της μητέρας του Παντελή Παντελίδη «Ήλιε μου, φως μου, παιδί μου»

Εννέα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα, Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2025, από την ημέρα που ο Παντελής Παντελίδης έφυγε από τη ζωή. Ο τραγουδιστής, ο οποίος μέσα σε λίγα χρόνια κατάφερε να αποκτήσει εκατομμύρια θαυμαστές με τα τραγούδια του να σημειώνουν τεράστια επιτυχία μέχρι και σήμερα, έφυγε από τη ζωή τα ξημερώματα της 18ης Φεβρουαρίου του 2016 σε

ΕΟΦ: Προσοχή στη χρήση των αντιδιαβητικών φαρμάκων για την παχυσαρκία

Με αφορμή πληθώρα δημοσιευμάτων από πολλές και ποικίλες πηγές σχετικά με τη χρήση ενέσιμων αντιδιαβητικών φαρμάκων για τη διαχείριση του σωματικού βάρους, ο ΕΟΦ κρίνει σκόπιμο να ενημερώσει υπεύθυνα τους επαγγελματίες υγείας και το κοινό για τα εξής -Tα αντιδιαβητικά φάρμακα δεν έχουν μελετηθεί και δεν προορίζονται για χρήση για αισθητικούς σκοπούς, δηλαδή για απώλεια

Μετά την Αλεξάνδρα Νίκα, ο Λάκης Γαβαλάς τρόλαρε τον Γιώργο Σαμπάνη: «Μπορώ να κάνω μια πρόταση γάμου;»

Μια απονομή με εκπλήξεις και χιούμορ πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Δευτέρας 17 Φεβρουαρίου για το πλατινένιο άλμπουμ του Πέτρου Ιακωβίδη, όπου έδωσαν το «παρών» πολλοί καλλιτέχνες, ανάμεσά τους ο Γιώργος Σαμπάνης και ο Λάκης Γαβαλάς. Ο Γιώργος Σαμπάνης ανέβηκε στη σκηνή μαζί με τον Πέτρο Ιακωβίδη, ωστόσο η στιγμή που προκάλεσε το μεγαλύτερο γέλιο ήταν

Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής: Τι είναι, ποια είναι τα συμπτώματα και πως αντιμετωπίζεται

Το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής χαρακτηρίζεται από τη διεύρυνση της διαμέτρου της αορτής στο επίπεδο της κοιλιάς, εξηγεί ο αγγειοχειρουργός κ.Νικολόπουλος. Η αορτή συνιστά τη μεγαλύτερη σε μέγεθος αρτηρία του ανθρώπου και μεταφέρει το αίμα από την καρδιά στα διάφορα μέρη του σώματος. Φυσιολογική θεωρείται η διάμετρος της κοιλιακής αορτής όταν κυμαίνεται από 14 έως 25

Αλλεργία στο νερό: Μια γυναίκα με σπάνια πάθηση βιώνει τρομερό πόνο κάθε φορά που κάνει μπάνιο

Μια 25χρονη γυναίκα στην Βρετανία πάσχει από μία εξαιρετικά σπάνια πάθηση, μια αλλεργία στο νερό, δυσκολεύοντας την καθημερινότητά της. Η υδατογενής κνίδωση, γνωστή και ως αλλεργία στο νερό, είναι μια σπάνια πάθηση που προκαλεί πρήξιμο και εξανθήματα στο δέρμα κάθε φορά που αυτό έρχεται σε επαφή με το νερό, ακόμη και το πόσιμο. Σύμφωνα με

Φυσικές λύσεις για λευκά δόντια στο σπίτι – Τι δουλεύει και τι όχι, σύμφωνα με την επιστήμη

Ένα φωτεινό χαμόγελο αποτελεί ένδειξη υγείας και αυτοπεποίθησης. Ωστόσο, καθημερινές συνήθειες όπως το κάπνισμα και η κατανάλωση καφέ, τσαγιού ή κόκκινου κρασιού μπορεί να προκαλέσουν χρωματισμούς και κιτρινίλες στα δόντια. Και παρ’ όλο που υπάρχουν λευκαντικά προϊόντα στο εμπόριο, τα χημικά συστατικά που περιέχουν για τον αποχρωματισμό των δοντιών ενδέχεται να προκαλούν ανησυχίες σε κάποιους

Διαβήτης και στυτική δυσλειτουργία: Ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπείες

Υπολογίζεται ότι σήμερα στη χώρα μας 300.000 άνδρες αντιμετωπίζουν πρόβλημα στυτικής δυσλειτουργίας, όμως ελάχιστοι είναι αυτοί που επισκέπτονται τον γιατρό τους για να εξεταστούν. Αποτελεί ακόμη θέμα ταμπού, παρότι η ικανοποιητική σεξουαλική δραστηριότητα αποτελεί βασικό παράγοντα για μια καλή ποιότητα ζωής. «Είναι γνωστό πως ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να προκαλέσει διάφορες επιπλοκές, όπως αγγειοπάθεια που

Πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει η διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος στην εφηβεία – Η απειλή του αυτοτραυματισμού

Πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει η διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος στην εφηβεία – Η απειλή του αυτοτραυματισμού ΠΑΙΔΙ Οι έφηβοι με διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος είναι πιο επιρρεπείς στον αυτοτραυματισμό - Ποιοι είναι πιο ευάλωτοι;   Ανησυχητικά δεδομένα κομίζει νέα έρευνα του Πανεπιστημίου Άρλινγκτον του Τέξας που δημοσιεύτηκε στο Psychiatry Research, σχετικά με την επιρροή της εικόνας του