Ελίζα Κονοφάγου: H καθηγήτρια από την Νέα Υόρκη που θεραπεύει με υπερήχους καρκίνο αλλά και νόσο Πάρκινσον
Η Εθνική Ακαδημία Ιατρικής των ΗΠΑ (National Academy of Medicine) εξέλεξε ως νέο μέλος της μία διακεκριμένη Ελληνίδα επιστήμονα της διασποράς, την Ελίζα Κονοφάγου, καθηγήτρια Βιοϊατρικής Μηχανικής του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης. Πρόκειται για μια από τις υψηλότερες διακρίσεις που απονέμονται στον τομέα της Ιατρικής.
–
Η Δρ Ελίζα Κονοφάγου, καθηγήτρια Βιοϊατρικής Μηχανικής του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης επιλέχθηκε για τις καινοτομίες της στο πεδίο των θεραπευτικών υπερήχων και γενικότερα των τεχνολογιών ιατρικής απεικόνισης και των σχετικών κλινικών εφαρμογών τους στις καρδιαγγειακές και νευροεκφυλιστικές παθήσεις, τον καρκίνο κ.ά.
«Η πρωτοποριακή ερευνητική προσπάθεια της Δρ. Κονοφάγου αποτελεί μια αληθινή απόδειξη για τον αντίκτυπο της διεπιστημονικής συνεργασίας μεταξύ μηχανικής και ιατρικής. Το έργο της στον θεραπευτικό υπέρηχο είναι ευρέως αναγνωρισμένο ανοίγοντας νέο έδαφος στην ιατρική πρακτική και θεραπεία. Αυτό είναι μια μεγάλη τιμή για την Ελίζα, για το τμήμα Columbia Engineering αλλά και για το Πανεπιστήμιο» ανέφερε ο Δρ Shih-Fu Chang, προσωρινός κοσμήτορας στο Columbia Engineering.
Η καθηγήτρια Βιοϊατρικής Τεχνολογίας και Ακτινολογίας του Πανεπιστημίου Κολούμπια Ελίζα Κονοφάγου ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη. Ωστόσο το τηλεφωνικό ραντεβού μας για τη συνομιλία, «τέκνο» της οποίας αποτελεί αυτό το κείμενο, έγινε στις επτά το πρωί, Χειμερινή Ώρα Ειρηνικού (PST), καθώς βρισκόταν στο Σαν Φρανσίσκο για δουλειά. Και ήταν ήδη στις επτά το πρωί έτοιμη και γεμάτη όρεξη για μια ημέρα γεμάτη συνεδριάσεις. Διότι, όπως ο συνομιλητής της καταλαβαίνει ευθύς εξαρχής, είναι μια γυναίκα που λατρεύει αυτό που κάνει, που είχε αποφασίσει τι ακριβώς ήθελε να κάνει από τα 12 έτη της, που δηλώνει ότι «η έρευνα είναι ευλογία». Και ποια είναι η ευλογία στη δική της περίπτωση; Το να «δαμάζει» τους υπερήχους τόσο για διαγνωστικούς όσο και για θεραπευτικούς σκοπούς ενάντια σε άκρως κοινές μορφές καρκίνου, και όχι μόνο.Ερευνήτρια εξ απαλών ονύχων Η δρ Κονοφάγου γεννήθηκε στο Παρίσι αλλά τελείωσε το λύκειο στην Ελλάδα – αποφοίτησε από τη Βαρβάκειο Πρότυπο Σχολή το 1989. Οπως η ίδια λέει «η επιστήμη μπήκε στη ζωή μου από μικρή ηλικία. Σε αυτό συνετέλεσε το γεγονός ότι και οι δύο γονείς μου είναι διδάκτορες, ο μπαμπάς χημικός μηχανικός και η μαμά οικονομολόγος και από μικρά παιδιά εγώ και ο αδελφός μου αναλύαμε μαζί τους πλήθος επιστημονικών θεμάτων. Καταλυτικής σημασίας ήταν για μένα ένα ταξίδι που έκανα με τη μητέρα μου στις ΗΠΑ όταν ήμουν 12 ετών για δικούς της ερευνητικούς λόγους. Επισκεφθήκαμε το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και το ΜΙΤ όπου εκεί για πρώτη φορά έμαθα την ύπαρξη του πεδίου της Βιοϊατρικής Μηχανικής. Με μάγεψε αμέσως αφού συνταίριαζε τη Μηχανική με την προσφορά στον πληθυσμό μέσω ιατρικών εφαρμογών. Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνη τη στιγμή. Στα 12 έτη μου ήξερα τι ήθελα να γίνω όταν θα μεγάλωνα».
Έχοντας λοιπόν ξεκάθαρο τον στόχο στο μυαλό της, ήταν επόμενο το ότι μετά τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, παρότι είχε συγκεντρώσει αρκετά μόρια για εισαγωγή στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ, αποφάσισε ότι δεν ήθελε να ακολουθήσει τη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Ετσι, επέστρεψε στη γενέτειρά της, το Παρίσι, όπου αρχικώς σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Paris VI Βιοφυσική και Φυσικοχημεία – έλαβε το δίπλωμά της το 1992. Ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές στη Βιοϊατρική Τεχνολογία στο Imperial College του Λονδίνου και διδακτορικό στη Βιοϊατρική Τεχνολογία στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον στο Τέξας, το οποίο και ολοκλήρωσε το 1999. Από το 1999 ως το 2003 η δρ Κονοφάγου ακολούθησε μεταδιδακτορικές σπουδές στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, όπου και έλαβε θέση λέκτορα. Το 2003 εξελέγη επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Βιοϊατρικής Τεχνολογίας της Σχολής Μηχανικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών, όπως και στο Τμήμα Ακτινολογίας του Κολούμπια, και από το 2014 είναι τακτική και επίτιμη καθηγήτρια στο Κολούμπια, όπου διευθύνει το Εργαστήριο Υπερήχων και Ελαστικής Απεικόνισης.Μια πορεία συνεχώς ανοδική με περισσότερες από 210 δημοσιεύσεις και 450 παρουσιάσεις σε διεθνή συνέδρια ως σήμερα, καθώς και με πλήθος βραβεύσεων, όπως από το Εθνικό Ιδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ, τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Ιατρικών Υπερήχων και την Ακτινολογική Εταιρεία Βόρειας Αμερικής.Υπέρηχοι και για θεραπείαΑυτό που κάνουν η καθηγήτρια και η ομάδα της, η οποία αριθμεί περί τα 30 άτομα, είναι να αναπτύσσουν νέες τεχνικές υπερήχων για ελαστική απεικόνιση – η ελαστογραφία, όπως ονομάζεται η εξέταση, ουσιαστικώς αποτυπώνει το πώς αλλάζει η ελαστικότητα διαφορετικών ιστών όταν υπάρχει όγκος – αλλά και για θεραπευτική παρέμβαση σε πλήθος νόσων, από τον καρκίνο ως τη νόσο του Πάρκινσον.
–
«Η ελαστογραφία μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη σε περίπτωση κάποιων όγκων που δεν αποτυπώνονται στον «κλασικό» υπέρηχο. Χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα είναι το διηθητικό πορογενές καρκίνωμα του μαστού στο οποίο η ελαστογραφία μπορεί να αυξήσει την ακρίβεια των υπερήχων από 70% σε πάνω από 90%. Αλλά και σε άλλες περιπτώσεις, όπως στον καρκίνο του προστάτη, του θυρεοειδούς ή του ήπατος, η ελαστογραφία έχει πολύ μεγάλη διαγνωστική αξία».Οι υπέρηχοι όμως μπορούν και να θεραπεύσουν, σύμφωνα με τη δρα Κονοφάγου. «Η λογική είναι αντί να αφαιρείται ένας όγκος, να καυτηριάζεται και να καταστρέφεται με χρήση υπερήχων. Στις ΗΠΑ οι θεραπευτικοί υπέρηχοι εφαρμόζονται ήδη σε περιπτώσεις καρκίνων του προστάτη και τα μέχρι στιγμής συγκριτικά αποτελέσματα δείχνουν ότι είναι ανώτεροι της κλασικής χειρουργικής επέμβασης. Το ζήτημα είναι ότι η προσέγγιση δεν καλύπτεται – κοστίζει περί τις 10.000 δολάρια -, και γι’ αυτό δεν έχει ακόμη μεγάλη διάδοση. Ωστόσο, πιστεύω ότι διαθέτει τεράστια δυναμική σε πλήθος πεδίων, ακόμη και στα νευροεκφυλιστικά νοσήματα όπως η νόσος του Πάρκινσον, στην οποία καυτηριάζονται με υπερήχους συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου ώστε να σταματά το τρέμουλο των ασθενών».Η Ελληνίδα ερευνήτρια εργάζεται εντατικά προκειμένου να «παντρέψει» την ελαστογραφία με τους θεραπευτικούς υπερήχους. «Πιστεύω ότι μπορούμε να επιτύχουμε απεικόνιση των όγκων με τους υπερήχους και στη συνέχεια καταστροφή τους και πάλι μέσω υπερήχων.
Επιθυμώ κάποια μέρα να εφαρμοστούν ευρέως οι προσεγγίσεις αυτές και στην Ελλάδα και για τον λόγο αυτόν έχω αρκετές συνεργασίες με συναδέλφους ελληνικών πανεπιστημίων».Η Ελλάδα βρίσκεται άλλωστε πάντα μέσα στην καρδιά της – ως εκ τούτου, δέχθηκε και την πρόταση να αποτελέσει ένα από τα μέλη του νέου Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ) με άλλους έγκριτους συναδέλφους της. «Θεωρώ ότι η Ελλάδα δίνει πολύ καλές θεωρητικές βάσεις στους επιστήμονες, αλλά σε εκείνο που υστερεί είναι οι υποδομές σε ό,τι αφορά κυρίως την εφαρμοσμένη έρευνα. Και αυτό θα προσπαθήσουμε να το αλλάξουμε κατά το δυνατόν μέσα από το έργο του ΕΣΕΤΕΚ».
Κλείνοντας, έχει μια συμβουλή – ως μαμά δύο παιδιών, του 10χρονου Φίλιππου και του οκτάχρονου Αρη -, συγκεκριμένα προς τις γυναίκες που θέλουν να ασχοληθούν με την έρευνα. «Μπορεί σε μια γυναίκα να φαίνεται δύσκολο να ισορροπήσει την ακαδημαϊκή καριέρα με την οικογένεια, ωστόσο η ακαδημαϊκή καριέρα μπορεί να προσφέρει ευελιξία στην καθημερινότητα. Γι’ αυτό έχω να πω σε όλες τις γυναίκες που αγαπούν την έρευνα να μη διστάσουν. Μπορούν να χωρέσουν δύο αγάπες μέσα στη ζωή μας, αρκεί να το θέλουμε πραγματικά!».
Δείτε τη συνέντευξη της Ελίζας Κονοφάγου:
–
