Mία στις 60 εγκύους μπορεί να χρειαστεί να χειρουργηθεί στη διάρκεια της εγκυμοσύνης! Αυτό ισχύει για οποιαδήποτε πάθηση, από οξεία σκωληκοειδίτιδα έως ένα ατύχημα και από αιμορροϊδοπάθεια έως σοβαρές ογκολογικές παθήσεις. Σε κάθε περίπτωση η αγωνία για τη γυναίκα και το περιβάλλον της είναι διπλή, καθώς πρέπει να προστατευτεί η ίδια αλλά και το παιδί. Στο ΜΗΤΕΡΑ υπάρχει το μεγαλύτερο μαιευτικό τμήμα και ένα εξαιρετικά έμπειρο τμήμα γενικής χειρουργικής, που θα είναι κοντά στην εγκυμονούσα σε κάθε περίπτωση.
Η εγκυμοσύνη είναι το πιο φυσιολογικό γεγονός της ζωής μας, αλλά δεν παύει να δημιουργεί αγωνία, άγχος και φόβο για την πιθανότητα να συμβεί κάτι απροσδόκητο. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την υγεία της μητέρας και του παιδιού έρχεται από την αναβολή. Η έγκυος γυναίκα μπορεί να αναβάλει εξετάσεις οι οποίες δεν αφορούν την εγκυμοσύνη και αντίστοιχα να καθυστερήσει τη θεραπεία άλλων προβλημάτων. Επίσης, οι αλλαγές στο σώμα της γυναίκας κάνουν την κλινική εξέταση πιο δύσκολη, κάποιες εργαστηριακές εξετάσεις αλλάζουν λόγω της εγκυμοσύνης, ενώ πολλές απεικονιστικές εξετάσεις όπως αξονικές και ακτινογραφίες απλώς δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν. Αυτά όμως δεν σημαίνουν ότι πρέπει να απομονώνεται η έγκυος γυναίκα από τη γενική ιατρική.
Οξεία σκωληκοειδίτιδα στην έγκυο γυναίκα
Η συχνότερη μη γυναικολογική επέμβαση στην εγκυμοσύνη είναι η σκωληκοειδεκτομή. Χρειάζεται σε περίπου 1 στις 1.500 εγκυμοσύνες. Το πρόβλημα με την οξεία σκωληκοειδίτιδα στην εγκυμοσύνη είναι η καθυστέρηση στη διάγνωση, που θέτει σε κίνδυνο κατ’ αρχήν το έμβρυο. Το έμβρυο είναι εξαιρετικά ευαίσθητο σε συνθήκες περιτονίτιδας και σήψης.
Κατά συνέπεια, η άμεση παρέμβαση και η χειρουργική επέμβαση είναι επιβεβλημένες. Στη διάγνωση βοηθά πολύ το υπερηχογράφημα αλλά και η μαγνητική τομογραφία. Όσο και αν ακούγεται επικίνδυνο, ακόμη και αξονική τομογραφία μπορεί να γίνει, καθώς η ακτινοβολία που δέχεται το έμβρυο σε σύγχρονους τομογράφους μπορεί να είναι ελάχιστη. Η επέμβαση μπορεί να γίνει ανοικτά ή λαπαροσκοπικά, ανάλογα με την εμπειρία και την εκπαίδευση του χειρουργού αλλά και την εβδομάδα της κύησης. Στο ΜΗΤΕΡΑ, η λαπαροσκοπική χειρουργική εφαρμόζεται με απόλυτη ασφάλεια στην έγκυο γυναίκα όταν η ιατρική ομάδα το θεωρεί σωστό και πάντα μετά από πλήρη ενημέρωση της γυναίκας.
Χολολιθίαση και Οξεία Χολοκυστίτιδα
Είναι η δεύτερη συχνότερη πάθηση που μπορεί να οδηγήσει την έγκυο γυναίκα στο χειρουργείο. Οι ορμονικές αλλαγές της εγκυμοσύνης αλλά και οι αυξομειώσεις του βάρους δημιουργούν εύκολα χολολιθίαση ή επιδεινώνουν μια ήδη υπάρχουσα χολοκυστοπάθεια.
Υπολογίζεται ότι 1 στις 3 γυναίκες που θα εμφανίσει συμπτώματα από χολολιθίαση στην εγκυμοσύνη, τελικά θα χειρουργηθεί. Καλό είναι γυναίκες με έντονα συμπτώματα να αντιμετωπίζονται νωρίς, διότι έχει διαπιστωθεί ότι, διαφορετικά, οδηγούνται σε πολλαπλές νοσηλείες και τελικά σε πρόωρο τοκετό. Επιπλοκές της χολολιθίασης όπως ο ίκτερος και η παγκρεατίτιδα πρέπει να οδηγούν σε χειρουργείο, ώστε να λύνεται οριστικά το πρόβλημα. Η χολοκυστεκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί λαπαροσκοπικά σε όλα τα τρίμηνα της εγκυμοσύνης, χωρίς κίνδυνο για τη γυναίκα ή το έμβρυο.
Από την άλλη μεριά, γυναίκες που ανακαλύπτουν κατά την εγκυμοσύνη ότι έχουν πέτρες στη χοληδόχο κύστη αλλά δεν έχουν κανένα σύμπτωμα, μπορούν με ασφάλεια να αναβάλουν την επέμβαση για μετά τον τοκετό.
Κήλες στην εγκυμοσύνη
Οι κήλες όσο προχωρά μια εγκυμοσύνη μπορεί να γίνονται όλο και πιο ενοχλητικές. Η μήτρα που μεγαλώνει μαζί με το έμβρυο αυξάνει την πίεση μέσα στην κοιλιά, με αποτέλεσμα μια μικρή κήλη που προϋπάρχει να προβάλλει περισσότερο. Οι επεμβάσεις για ομφαλοκήλες ή βουβωνοκήλες γενικά αναβάλλονται για μετά τον τοκετό, εκτός εάν υπάρχουν έντονα συμπτώματα ή επιπλοκές. Τότε, το χειρουργείο είναι επιβεβλημένο και πρέπει να γίνει άμεσα. Σε κάθε περίπτωση έντονου πόνου ή περίσφιξης της κήλης, η γυναίκα πρέπει να εξετάζεται και να αντιμετωπίζεται άμεσα.
Αιμορροϊδοπάθεια στην εγκυμοσύνη
Από τα πιο αθώα αλλά και βασανιστικά ταυτόχρονα προβλήματα της εγκυμοσύνης είναι οι παθήσεις του πρωκτού: αιμορροΐδες, ραγάδες και αποστήματα γίνονται ιδιαίτερα επώδυνα και εκνευριστικά όσο προχωρά η κύηση. Με συντηρητικά μέτρα προσπαθούμε να αναβάλουμε τη χειρουργική θεραπεία για την περίοδο της λοχείας. Κάποιες φορές όμως, αν η ταλαιπωρία είναι μεγάλη, μπορεί να πρέπει να χειρουργηθεί η γυναίκα ώστε να ανακουφιστεί από τους πόνους. Με μια γρήγορη επέμβαση και χρησιμοποιώντας όποια τεχνική χρειάζεται (εκτομή, απολίνωση, ραδιοσυχνότητες ή laser), μπορεί να λυθεί το πρόβλημα, ώστε να συνεχιστεί η εγκυμοσύνη χωρίς συνεχείς πόνους.
*Ο Κωνσταντίνος Στάμου είναι Γενικός Χειρουργός, Διευθυντής Β΄ Χειρουργικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ, Αναπλ. Διευθυντής Ιατρικής Υπηρεσίας ΜΗΤΕΡΑ