Άρχισε η πρώτη μελέτη σε ανθρώπους με τεχνητό αίμα. Αν επιτύχει, θα φέρει επανάσταση στην αντιμετώπιση των αιμοσφαιρινοπαθειών, όπως η μεσογειακή και η δρεπανοκυτταρική αναιμία.
Βρετανοί επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι άρχισαν την πρώτη στην ιστορία της Ιατρικής μελέτη, στην οποία μεταγγίζουν σε ανθρώπους τεχνητό αίμα για να δουν πως θα αντιδράσει ο οργανισμός τους.
Προς το παρόν οι μεταγγίσεις περιορίζονται σε ελάχιστη ποσότητα αίματος (5-10 ml ή περίπου δύο κουταλιές της σούπας). Οι επιστήμονες όμως ελπίζουν πως σύντομα θα έχουν στα χέρια τους όσα στοιχεία χρειάζονται, ώστε να προχωρήσουν και σε μεγαλύτερες.
Το τεχνητό αίμα παρήχθη στο εργαστήριο από βλαστικά κύτταρα εθελοντών. Στόχος της ανάπτυξής του δεν είναι να αντικαταστήσει τις μεταγγίσεις αίματος από εθελοντές αιμοδότες. Οι επιστήμονες θέλουν κατ’ αρχάς να παράγουν σπάνιες ομάδες αίματος, για τις οποίες υπάρχει συνεχώς έλλειψη αιμοδοτών.
Οι συχνές μεταγγίσεις αίματος είναι απαραίτητες σε ορισμένους ασθενείς. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται οι πάσχοντες από αιμοσφαιρινοπάθειες, όπως η μεσογειακή και η δρεπανοκυτταρική αναιμία.
Οι ασθενείς αυτοί χρειάζονται τακτικά αίμα για να επιβιώσουν. Αν το αίμα που θα τους μεταγγιστεί δεν ταιριάζει απολύτως με το δικό τους, ο οργανισμός τους αρχίζει να το απορρίπτει.
Και λιγότερες μεταγγίσεις
«Μερικές ομάδες αίματος είναι πάρα πολύ σπάνιες και δεν μιλάμε για τις τέσσερις βασικές που γνωρίζει ο κόσμος», δήλωσε ο Dr. Ashley Mark Toye, καθηγητής Κυτταρικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ. «Για την ομάδα αίματος της Βομβάης, λ.χ., είναι ζήτημα αν υπάρχουν δέκα εθελοντές αιμοδότες σε ολόκληρη της Βρετανία».
Η ομάδα αυτή είναι επίσης γνωστή ως ομάδα αίματος hh ή Oh. Ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά στην Ινδία, στην ομώνυμη πόλη. Αυτή τη στιγμή στη Βρετανία υπάρχουν μόλις τρεις αποθηκευμένες μονάδες αίματος από αυτή την ομάδα, αναφέρει το BBC.
Το τεχνητό αίμα θα μπορούσε επίσης να μειώσει τη συχνότητα των μεταγγίσεων. Τα φυσιολογικά ερυθρά αιμοσφαίρια που προς το παρόν μεταγγίζονται στους ασθενείς έχουν διάρκεια ζωής περίπου 120 ημερών. Ωστόσο το αίμα από τους αιμοδότες περιέχει αιμοσφαίρια ποικίλης «ηλικίας», γι’ αυτό και χρειάζονται συχνές μεταγγίσεις.
Το τεχνητό αίμα όμως είναι εξ ολοκλήρου φρέσκο, επομένως θα μπορούσε να διαρκεί περισσότερο καιρό. Αν όντως αυτό αποδειχθεί αληθές, θα μπορούσε να μειωθεί η συχνότητα των μεταγγίσεων.
Δύο εθελοντές
Όπως εξήγησε ο Dr Toye, τεχνητό αίμα έχει μεταγγιστεί έως στιγμής σε δύο εθελοντές. Εκκρεμούν οι μεταγγίσεις σε ακόμα οκτώ, για να ολοκληρωθεί η πρώτη φάση της κλινικής δοκιμής. Κατ’ αυτήν θα εξεταστεί η ασφάλεια της μετάγγισης, καθώς και η επιβίωση των συνθετικών κυττάρων αίματος (αιμοσφαιρίων) που μεταγγίστηκαν.
Η επιβίωσή τους θα συγκριθεί με εκείνη των φυσιολογικών ερυθρών αιμοσφαιρίων. Τόσο τα βλαστικά κύτταρα από τα οποία παρήχθη το τεχνητό αίμα, όσο και τα φυσιολογικά αιμοσφαίρια προέρχονται από τους ίδιους δότες.
«Η μελέτη αποτελεί τεράστιο βήμα προόδου προς την ανάπτυξη τεχνητού αίματος από βλαστοκύτταρα», τόνισε ο καθηγητής. «Είναι η πρώτη φορά που μεταγγίζουμε τεχνητό αίμα και ανυπομονούμε να δούμε την έκβασή του».
Προς το παρόν δεν έχουν αναφερθεί παρενέργειες στους δύο ασθενείς που έχουν δεχθεί το τεχνητό αίμα. Οι ερευνητές προγραμματίζουν να τους μεταγγίσουν έπειτα από 4 μήνες και ίση ποσότητα από φυσικό αίμα, για να συγκρίνουν την επιβίωση των συνθετικών αιμοσφαιρίων με εκείνη των φυσικών.
Φωτογραφία: iStock