Η εμπειρία μου ως δασκάλα μου έμαθε ότι όλα τα παιδιά έχουν «ειδικές ανάγκες»
–
Όταν είσαι ψυχολόγος είσαι σχεδόν σίγουρος ότι θα αποκτήσεις παιδί με «ειδικές ανάγκες». Είναι κάτι σύνηθες να δουλεύεις με αυτά τα παιδιά και τις οικογένειές τους σαν να είναι τα μόνα παιδιά που υπάρχουν κι όχι η εξαίρεση.
Αν είχα δουλέψει αποκλειστικά ως ψυχολόγος θα πίστευα ότι τα «φυσιολογικά» παιδιά είναι διαφορετικά, πιο απλά, πιο εύκολα. Αυτό ακριβώς που πιστεύουν και οι γονείς των παιδιών με ιδιαιτερότητες, ακόμη κι αυτοί που έχουν και ένα παιδί «φυσιολογικό». Η εμπειρία μου ως δασκάλα μου έμαθε ότι όλα τα παιδιά έχουν «ειδικές ανάγκες». Με τη διαφορά ότι οι ανάγκες κάποιων παιδιών μεταβολίζονται από την κοινωνία ως φυσιολογικές και οι ανάγκες κάποιων άλλων παιδιών αντιμετωπίζονται ως προβληματικές, μη φυσιολογικές, αναπηρίες, εκτός φάσματος, «τί λαχείο τράβηξα;», «χρειάζομαι θεραπεία»… πείτε το όπως θέλετε.
Η παιδική ηλικία είναι μια ανθρώπινη επινόηση. Η φύση οραματίστηκε τον άνθρωπο ως ένα ζώο που μετά τον πρώτο χρόνο περπατάει και φεύγει από την μητέρα του, όπως τα γατάκια από τη γάτα. Ο άνθρωπος, όμως, είχε άλλη άποψη για την ζωή κι έτσι επινόησε μια παρατεταμένη περίοδο φροντίδας των απογόνων του που ωφέλησε πολύ την επιβίωση του είδους. Μάλιστα έκανε και upgrade σε αυτήν την υπέροχη ιδέα επινοώντας αργότερα την εφηβεία και ετοιμάζεται για καινούριο upgrade την ώρα που μιλάμε #spoiler alert# σπρώχνοντας την ενηλικίωση πολύ πέρα από τα 18, στα 30 και βάλε.
–
Φτάσαμε, λοιπόν, σήμερα να θεωρούμε τον παιδοκεντρισμό, δηλαδή την πλήρη αφοσίωση στις ανάγκες των παιδιών, ως απαραίτητο. Σήμερα, όλοι όσοι έχουμε παιδιά, έχουμε παιδιά με ειδικές ανάγκες. Ως δασκάλα δέχτηκα τηλεφωνήματα που αφορούσαν το χρώμα της μύξας των μαθητών μου το οποίο, καθώς προχωρούσε από το off white στο πράσινο μαρουλοπισινί, έπρεπε οπωσδήποτε να το λάβω υπόψιν και, όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο, το λάμβανα. Έπρεπε να σκεφτώ ότι οι επιμελείς μαθητές ένιωθαν παραμελημένοι γιατί ποτέ δεν τους τσέκαρα, οι παχουλοί δυστυχισμένοι συγκρίνοντας το μαύρο ψωμί-γαλοπούλα με την τυρόπιτα του διπλανού, οι κοντοί ένιωθαν μικροί, οι ψηλοί παράταιροι, τα μοναχοπαίδια απορούσαν που έπρεπε να μοιράζω την προσοχή μου…πρώτη φορά έπεφταν σε τόσο μεγάλη ουρά κ.τ.λ.
Πιστέψτε με, το πιο απλό για τον δάσκαλο είναι να του πας ένα χαρτί δυσλεξίας, αυτισμού, υστέρησης, εγκεφαλικής βλάβης you name it… Ουσιαστικά τον απαλλάσσεις από την ευθύνη να λύσει τον γρίφο και του αφήνεις χρόνο να ασχοληθεί με τα παιδιά των οποίων οι γονείς χώρισαν, με αυτά που έκλεψαν το χαρτζιλίκι του διπλανού, με αυτά που ζουν στο όριο της φτώχιας, με αυτά που τρέχουν στον πρωταθλητισμό, κακοποιούνται, εκφοβίζονται, έχουν χάσει έναν από τους δύο γονείς, τα υιοθετημένα, τα χαρισματικά… η λίστα είναι ατελείωτη.
Είμαστε πια όλοι τόσο ευαίσθητοι στο να εντοπίζουμε συμπτώματα και καλά κάνουμε. Υπάρχουν όμως ακόμη κάποια συμπτώματα που σοκάρουν, στιγματίζουν τα παιδιά και τις οικογένειές τους και θεραπεύονται αργά ή και ποτέ. Το στίγμα είναι περιττό. Είναι ένα ψέμα. Δεν υπάρχουν τυχεροί και άτυχοι, ελεύθεροι ή σκλαβωμένοι σε μια αναπηρική πολυθρόνα, δημοφιλείς ή μοναχικοί, εξαρτημένοι ή ανεξάρτητοι. Υπάρχουν άνθρωποι διαφορετικοί σε έναν κόσμο εχθρικό που αφάνισε ακόμη και τους δεινόσαυρους. Επιβιώσαμε γιατί μείναμε ενωμένοι και αρχίσαμε να αναπτύσσουμε αισθήματα τρυφερότητας και συμπόνιας. Δεν χρειάζεται να μετατρέψουμε το στίγμα για ένα αυτιστικό παιδί σε συμπόνοια… δεν πρέπει να υπάρχει στίγμα και κυρίως στο μυαλό των ανθρώπων που πρέπει να ζουν με αυτό. Σε έναν πόλεμο είτε χάσεις ένα πόδι είτε ένα νύχι αξίζεις σεβασμό. Δεν χρειάζεται να δεις το αναπηρικό αμαξίδιο για να κάνεις στην άκρη, πρέπει να σέβεσαι τον συνάνθρωπό σου… αλλά αν δεις το αναπηρικό αμαξίδιο, τότε να ξέρεις ότι σε αφορά. Δεν είναι απλά το πρόβλημα κάποιου άλλου.
Οι γονείς των ΑΜΕΑ είναι όπως όλοι, ανήσυχοι για το μέλλον των παιδιών τους, την εκπαίδευσή, την ψυχολογία τους, την επιβίωσή τους, την κοινωνικοποίησή τους. Παραμένουν γονείς σε όλη τους τη ζωή όπως κι οι άλλοι 70άρηδες με τα «φυσιολογικά» παιδιά που τα υποστηρίζουν οικονομικά στα 50 τους, επικρίνουν τις επιλογές τους και βάζουν πλάτη στα διαζύγια και στα δάνεια.
Δεν είναι ντροπή να είσαι εκεί για τα παιδιά σου ακόμη και μετά τον θάνατό σου. Αυτό κάνουν οι άνθρωποι. Κι αυτό τους κάνει τόσο πετυχημένους σε σχέση με τον τυραννόσαυρο. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν είμαστε φυσιολογικοί. Η φύση ποτέ δεν φαντάστηκε τον άνθρωπο έτσι! She created a monster!
- : -